W związku z tym Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) wzywa do podjęcia energicznych działań. Swój apel wystosowała z okazji obchodzonego w tym roku po raz pierwszy Światowego Dnia Bezpieczeństwa Pacjenta.
Jak oszacowali eksperci WHO, w samych tylko krajach o niskim i średnim dochodzie na mieszkańca, na skutek 134 milionów różnego rodzaju błędów i zaniedbań (błędna diagnoza, zakażenia szpitalne, błędy medyczne) w skali roku umiera 2,6 miliona osób. Większości tych zgonów można byłoby uniknąć. Osobisty, społeczny i ekonomiczny wpływ cierpienia oraz szkód ponoszonych przez pacjentów przekłada się na straty idące w biliony dolarów amerykańskich.
Jak zaznaczają eksperci organizacji, ryzyko zgonu związanego z podróżą samolotem wynosi 1 do 3 milionów, podczas gdy ryzyko zgonu w następstwie możliwego do uniknięcia zdarzenia związanego z opieką medyczną to około 1 do 300. Praca w lotnictwie cywilnym czy przemyśle atomowym jest znacznie mniej ryzykowna.
Światowa Organizacja Zdrowia postuluje, by skoncentrować uwagę świata na kwestii bezpieczeństwa pacjentów. Rozpoczyna też kampanię solidarności podczas pierwszego Światowego Dnia Bezpieczeństwa Pacjenta, obchodzonego 17 września.
"Nikt nie powinien zostać poszkodowany podczas korzystania z opieki zdrowotnej. A jednak na całym świecie co najmniej pięciu pacjentów umiera w każdej minucie z powodu nie dość bezpiecznej opieki" - powiedział dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, dyrektor generalny WHO.
Wyraził też potrzebę "takiej kultury bezpieczeństwa pacjentów, która promuje partnerstwo z pacjentami, zachęca do zgłaszania błędów i wyciągania wniosków z błędów oraz tworzy środowisko wolne od winy, w którym pracownicy służby zdrowia są uprawnieni i przeszkoleni w zakresie zmniejszania liczby błędów".
Na każdych dziesięciu pacjentów podstawowej i ambulatoryjnej opieki zdrowotnej - czterech doznaje uszczerbku na zdrowiu - wynika z danych przytaczanych przez WHO. Aż 15 proc. wszystkich wydatków szpitalnych poniesiono w wyniku leczenia związanego z nieprawidłowościami dotyczącymi bezpieczeństwa pacjenta. Najbardziej szkodliwe błędy związane są z diagnozą, przepisywaniem leków i ich stosowaniem. Same tylko błędy związane z lekami niosą ze sobą koszty około 42 miliardów USD rocznie. Niebezpieczne zabiegi chirurgiczne powodują powikłania u nawet jednej czwartej pacjentów. Milion zgonów rocznie ma miejsce podczas operacji lub bezpośrednio po niej.
W związku z tym, w celu ograniczenia szkód zdrowotnych, WHO wzywa do podjęcia pilnych działań przez kraje i partnerów na całym świecie. Bezpieczeństwo pacjentów i jakość opieki są niezbędne do zapewnienia skutecznych i ogólnodostępnych usług zdrowotnych.
Koszt zapobiegania jest znacznie niższy, niż koszt leczenia następstw niewłaściwej opieki medycznej. Dlatego inwestycje w poprawę bezpieczeństwa mogą prowadzić do znacznych oszczędności finansowych. W samych USA koncentracja na poprawie bezpieczeństwa pozwoliła szpitalom Medicare zaoszczędzić około 28 miliardów USD w latach 2010-2015. Niektóre infekcje związane z opieką zdrowotną można zmniejszyć nawet o 70 proc. dzięki odpowiednim interwencjom - jak standaryzowane kształcenie klinicystów, odpowiednie procedury powiadamiania i ścisłe procedury higieny rąk.
Kluczowe znaczenie, według WHO, ma większe zaangażowanie pacjentów. Może ono zmniejszyć straty nawet o 15 proc. To zaś pozwala zaoszczędzić rocznie miliardy dolarów.
17 września został ustanowiony Światowym Dniem Bezpieczeństwa Pacjentów przez 72. Światowe Zgromadzenie Zdrowia w maju 2019 r. WHO traktuje bezpieczeństwo jako globalny priorytet zdrowotny i wzywa chorych, pracowników służby zdrowia, decydentów i branżę opieki zdrowotnej do publicznego wyrażania opinii dotyczących bezpieczeństwa pacjentów.
Aby pokazać swoje zaangażowanie, 17 września miasta na całym świecie oświetlą kolorem pomarańczowym ważne obiekty architektoniczne. Należą do nich między innymi Jet d’Eau w Genewie, piramidy w Kairze, wieża telewizyjna w Kuala Lumpur, Opera Królewska w Muskacie i most Zakim w Bostonie.
Więcej informacji na temat kampanii WHO można znaleźć na stronie https://www.who.int/campaigns/world-patient-safety-day/2019 (PAP)
Autor: Paweł Wernicki
