Aby zachować płynność i jednocześnie wypłacić dywidendę lub wynagrodzenie za umorzone udziały czy akcje, spółka na sfinansowanie tych operacji może zaciągnąć kredyt. Wydatki związane z zaciągnięciem kredytu lub pożyczki na realizację tych celów mogą być zaliczane do kosztów podatkowych, bowiem mają one związek z prowadzoną działalnością spółki.
Wypłata dywidendy lub wykup udziałów czy akcji w celu ich umorzenia to jeden ze sposobów rozdysponowania zysku. Jednak w praktyce firmy przeznaczają środki z zysku na bieżącą działalność operacyjną, a na wypłatę dywidendy lub wynagrodzenia za umorzone udziały zaciągają kredyt lub pożyczkę. Odpłatności związane ze sfinansowaniem kredytu, tj. np. odsetki dla pożyczkodawcy, są racjonalnie i gospodarczo uzasadnione, dlatego nic nie stoi na przeszkodzie, aby spółka mogła je zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu.
Stanowisko organów podatkowych nie zawsze jest jednak korzystne dla wspólników. Organy uznają, że czynność wypłaty wspólnikowi dywidendy lub wynagrodzenia za umorzone udziały czy akcje nie jest związana z przychodami uzyskiwanymi przez spółkę, w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.
W związku z tym spółka nie może zaliczyć tego typu wydatków do kosztów podatkowych. Korzystne dla podatników stanowisko w kwestii sfinansowania wypłaty dywidendy kredytem bankowym wyrażają w ostatnim czasie sądy administracyjne (m.in. WSA w Warszawie – sygn. akt III SA/Wa 1976/08, NSA – sygn. akt II FSK 234/08).
Sądy przyznają spółce prawo do uznania odsetek od takiego kredytu za koszt uzyskania przychodu, bowiem nie można uznać, że wykorzystanie zysku na bieżącą działalność spółki, a potem konieczność zaciągnięcia kredytu na wypłatę dywidendy, pozbawia prawa do rozliczenia kosztów. Gdyby spółka sfinansowała wypłatę dywidendy z zysku, a na bieżącą działalność zaciągnęła kredyt, to wtedy odsetki od kredytu byłyby kosztem podatkowym. Dla celów ekonomicznych, w tym zachowania płynności, spółka i tak zmuszona jest do zaciągnięcia kredytu, a zatem przyznanie prawa do zaliczenia wydatków kredytowych tylko dla jednego rodzaju operacji jest nieracjonalne gospodarczo.
W myśl tego stanowiska nie powinno budzić wątpliwości również zaliczenie do kosztów podatkowych wydatków na doradztwo prawne, przy sfinansowaniu operacji wykupu udziałów w celu ich umorzenia. Wynagrodzenie za umorzone udziały jest bowiem nieodłącznym elementem funkcjonowania spółki.
Ważne!
Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, oprócz wydatków wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych