GUS potwierdza te dane. Wynika z nich, iż duże przedsiębiorstwa zainwestowały w 2007 r. 16 mld w innowacje, a MŚP – 3 mld. Alokacja środków UE zakłada przeznaczenie średnio 65% budżetu PO IG na wsparcie małych i średnich przedsiębiorstw. Jak zatem wykorzystać te fundusze, co oferuje POIG?
Strategie innowacji
Obecnie rynek wymaga od przedsiębiorców strategicznej orientacji na innowacje. Celem takiej strategii powinna być systematyczna analiza możliwości do wprowadzania ulepszeń w różnorodnych dziedzinach, a następnie przemyślane i zorganizowane realizowanie zmian. Sukces we wdrażaniu strategii innowacyjności zapewnia niewątpliwie umiejętność do wykorzystywania w praktyce nowych koncepcji, pomysłów, wynalazków, a także wyników badań naukowych. Niezwykle istotne jest przy tym zastrzeżenie pomysłu, zanim zostanie on wprowadzony w życie. Wyłączność prawa do korzystania ze stworzonej technologii, nowo opracowanego designu czy też rozwiązań konstrukcyjnych mają decydujący wpływ na przyszłą wartość i pozycję rynkową nowoczesnego przedsiębiorstwa oraz perspektywy jego rozwoju.
Na wszystkich etapach realizowania strategii innowacyjności przedsiębiorcy mogą wspierać się dotacjami z funduszy europejskich. PO IG przewiduje pomoc dla firm zarówno na etapie współpracy kooperacyjnej z innymi podmiotami na rynku w celu rozwoju potencjału innowatorskiego, na etapie koncepcyjnym w tworzeniu nowych rozwiązań, produktów i usług, jak i w fazie wdrażania nowego pomysłu oraz zastrzeżenia innowacyjnego rozwiązania.
Ochrona własności intelektualnej
Myślenie o innowacjach nie ogranicza się do rozwoju i wdrażania nowych produktów. W realizacji strategii innowacyjności niezwykle istotna jest ochrona własności intelektualnej, zastrzeżenie wyłączności praw do nowych pomysłów, wynalazków, wzorów użytkowych czy przemysłowych, wzorów nowych opakowań, nazw produktów, rozwiązań konstrukcyjnych, design. Są to najcenniejsze aktywa nowoczesnej firmy. Wartości te budują rynkową tożsamość przedsiębiorstwa i wpływają na tworzenie przewagi konkurencyjnej na rynku. Z tego względu twórcy nowych rozwiązań technicznych i projektowych powinni korzystać z szerokich możliwości zabezpieczenia praw wyłącznych, jakie zapewnia system ochrony własności przemysłowej w Polsce.
Na pokrycie kosztów uzyskania ochrony własności przemysłowej w formie zgłoszenia wynalazku, wzoru użytkowego, czy też wzoru przemysłowego można uzyskać dotację z Działania 5.4 Zarządzanie własnością intelektualną. Pierwszy komponent tego instrumentu Poddziałanie 5.4.1. „Wsparcie na uzyskanie/realizację ochrony własności przemysłowej” przewiduje refundację wydatków poniesionych na przygotowanie dokumentacji zgłoszeniowej oraz prowadzenie postępowań przed właściwymi organami ochrony własności przemysłowej, związanych z uzyskaniem praw własności przemysłowej, a także z realizacją ochrony własności przemysłowej. Kwota wsparcia na uzyskanie ochrony prawa własności przemysłowej nie może być niższa niż 2 tysiące złotych i nie może przekroczyć 400 tysięcy złotych. Pułapy intensywności wsparcia są różne w zależności od tego czy wynalazek, wzór użytkowy lub wzór przemysłowy powstał w wyniku prowadzonych badań przemysłowych czy też prac rozwojowych. W pierwszym przypadku obowiązują limity:
- 70 % dla mikroprzedsiębiorcy lub małego przedsiębiorcy,
- 60% w przypadku średniego przedsiębiorcy.
W drugim dopuszczalne poziomy pomocy wynoszą adekwatnie:
- 45% dla mikroprzedsiębiorcy lub małego przedsiębiorcy – 45%,
- 35% dla średniego przedsiębiorcy.
Kwota wsparcia na realizację ochrony własności przemysłowej jest taka sama jak przypadku dla uzyskania ochrony prawa własności przemysłowej, natomiast intensywność wsparcia nie może przekroczyć:
- 45% dla mikroprzedsiębiorcy lub małego przedsiębiorcy,
- 35% dla średniego przedsiębiorcy.
Drugi komponent Poddziałanie 5.4.2 „Popularyzacja wiedzy w zakresie własności intelektualnej” zakłada wsparcie na upowszechnianie i popularyzację wiedzy w zakresie metod, możliwości oraz korzyści wynikających z ochrony własności intelektualnej w przedsiębiorstwach dla podmiotów działających na rzecz rozwoju gospodarczego lub podmiotów działających na rzecz innowacyjności. Wielkość dotacji w tym komponencie może wynosić 100% wydatków kwalifikowanych. Kwota wsparcia nie może być niższa niż 200 tysięcy złotych i nie może przekroczyć 2 milionów złotych dla jednego podmiotu na jeden projekt. Działanie to jest przewidziane dla instytucji otoczenia biznesu.
Nabory wniosków do obydwu działań rozpoczęły się w marcu 2009 r. i są prowadzone w trybie ciągłym do wyczerpania środków.
Wsparcie na działalność badawczo rozwojową i wrażenie nowych rozwiązań
Dodatkowo na samo opracowanie wzoru przemysłowego lub użytkowego i wdrożenie go do produkcji projektodawca może skorzystać z dofinansowania w Działaniu 4.2 Stymulowanie działalności B+R przedsiębiorstw oraz wsparcie w zakresie wzornictwa przemysłowego. W ramach tego instrumentu dofinansowane będą mogły być niezbędne działania doradcze czy szkoleniowe dotyczące opracowania wzoru przemysłowego, a także inwestycje związane z uruchomieniem produkcji według nowo opracowanego wzoru.
Projekty w zakresie wzornictwa muszą składać się z dwóch zasadniczych faz: fazy opracowania nowego wzoru przemysłowego lub użytkowego oraz fazy wdrożenia tego wzoru do produkcji. W ramach projektu przedsiębiorca musi skorzystać z usług doradczych w zakresie wzornictwa lub dysponować wykwalifikowaną kadrą specjalistów w tej dziedzinie.
W działaniu tym pomoc przewidziana jest dodatkowo dla przedsiębiorstw podejmujących lub rozwijających działalność badawczo-rozwojową. Co więcej dotacja może być przyznana nawet na uzyskanie przez firmę statusu Centrum Badawczo-Rozwojowego. Powinno to zainteresować tych przedsiębiorców którzy poczynili już pierwsze doświadczenia na polu B+R oraz mają pomysły na rozwój swojego potencjału w tymże kierunku. Uzyskanie statusu Centrum Badawczo – Rozwojowego daje firmom dodatkowe korzyści. Główne to profity na opodatkowaniu z tytułu kwot przekazywanych na utworzenie funduszu innowacyjności, który powstaje z comiesięcznego odpisu, wynoszącego nie więcej niż 20% przychodów, uzyskanych przez CBR w danym miesiącu. Kwota ta obciąża koszty działalności Centrum, pomniejszając podstawę opodatkowania. Środki funduszu innowacyjności, przeznaczone mają być na pokrywanie kosztów prowadzonych badań i prac rozwojowych, w tym również kosztów osobowych. Inną korzyścią przekształcenia w CBR jest uzyskanie zwolnienia z podatku od nieruchomości wykorzystywanych do prowadzenia prac rozwojowych. Z powyższych źródeł finansowania mogą korzystać zarówno samodzielnie wykonujący badania przedsiębiorcy, jak i ci współpracujący z ośrodkami badawczymi, np. w formie konsorcjum naukowo-przemysłowego. Przedsiębiorcy, których projekty polegają na przekształceniu w centrum badawczo-rozwojowe mogą zakwalifikować do dofinansowania działania doradcze oraz inwestycyjne związane z tym przedsięwzięciem.
Po rozstrzygnięciu trzech pierwszych konkursów do tego działania, jest już szereg firm, które w chwili obecnej przekształcają swoje struktury w centra badawczo – rozwojowe. Są to podmioty, które już wcześniej prowadziły działalność B+R lub ponosiły wydatki w tym zakresie, tzn. w okresie 12 miesięcy przed złożeniem wniosku o dofinansowanie. Z komponentu związanego z wdrożeniem wzoru przemysłowego korzystają natomiast przede wszystkim firmy produkcyjne.
Zainteresowanie poprzednimi naborami było tak ogromne, że każdorazowo instytucja wdrażająca zamykała konkurs już po kilku dniach. Aplikując do tego działania należy być gotowym do złożenia dokumentacji już w dniu konkursu. Wnioskodawcy planujący korzystać ze środków tego działania powinni się pośpieszyć również z tego względu, że alokacja przewidziana na jego wdrożenie topnieje wraz z kolejnymi naborami. Środków wystarczy jeszcze na jeden – dwa konkursy. Kolejny planowany jest na 2010 r.
Wsparcie powiązań kooperacyjnych w budowaniu potencjału innowatorskiego
Przedsiębiorcy, którzy postawili na wdrażanie innowacji wiedzą jak ważną rolę w stymulowaniu procesów innowacyjnych i transferu technologii odgrywa współpraca z instytucjami otoczenia biznesu i jednostkami naukowymi. Nie do przecenienia jest tu kooperacja podmiotów z różnych sektorów: prywatnego, publicznego, NGO’s. Dlatego też w ramach osi priorytetowej 5. POIG, Dyfuzja innowacji, Działanie 5.1 Wsparcie powiązań kooperacyjnych o znaczeniu ponadregionalnym, przewidziano wsparcie dla przedsięwzięć realizowanych przez grupy przedsiębiorców, których założeniem jest wzmacnianie powiązań pomiędzy przedsiębiorstwami, instytucjami otoczenia biznesu, a jednostkami naukowymi oraz wzmocnienie pozycji konkurencyjnej powiązań kooperacyjnych.
Zgłaszane projekty będą mogły dotyczyć między innymi doradztwa w zakresie opracowania planów rozwoju ekspansji powiązania kooperacyjnego, wsparcia klastrów innowacyjnych, czy też udziału w krajowych i międzynarodowych spotkaniach w celu wymiany doświadczeń.
Takie „miękkie działania” są istotnym uzupełnieniem dla przedsięwzięć inwestycyjnych i łącznie pozwalają na osiąganie lepszych wyników w stymulowaniu innowacyjności i podnoszeniu konkurencyjności gospodarki.
Do budowania mostu pomiędzy nauką, a biznesem przyczyni się również Poddziałanie 3.3.1 z POIG pn. Wsparcie dla Instytucji Otoczenia Biznesu. Przewiduje ono wsparcie projektów, które są realizowane w zakresie realizacji szkoleń dla prywatnych inwestorów, w tym „aniołów biznesu”, nawiązywania współpracy między sieciami inwestorów, a inkubatorami przedsiębiorczości i funduszami podwyższonego ryzyka, tworzenia i rozwoju sieci inwestorów prywatnych, rozwoju platform wymiany doświadczeń w zakresie inwestowania, kojarzenia inwestorów z przedsiębiorcami, kształtowania gotowości inwestycyjnej przedsiębiorstw. Ze wsparcia mogą korzystać instytucje otoczenia biznesu, sieci „aniołów biznesu”, organizacje zrzeszające potencjalnych inwestorów, organizacje przedsiębiorców i pracodawców.
Złożoność i zmienność otoczenia powoduje, że firmy muszą wciąż redefiniować swój biznes, zmieniać produkty i usługi. Innowacyjność coraz częściej znajduje się na listach strategicznych priorytetów przedsiębiorców. I słusznie - brak działania w tym obszarze oznacza rosnące ryzyko utraty pozycji rynkowej. Rynek jest matką potrzeby i świat biznesu wyprzedza dziś w wielu obszarach naukę. Pewnym jest jednak fakt, iż te dwa środowiska potrzebują się wzajemnie. Możemy odnieść większe sukcesy w nadrabianiu zaległości w tej dziedzinie poprzez m.in. zwiększenie dostępu do grantów zwłaszcza dla małych i średnich firm generujących gro innowacji. Mnogość oferowanych w PO IG działań przewidzianych na rozwój potencjału innowacyjnego, umożliwia znalezienie najlepszego źródła finansowania dla każdego przedsięwzięcia.