Europa 2020 to sporządzona przez Komisję Europejską strategia zrównoważonego rozwoju dla państw Unii Europejskiej, zakładająca osiągnięcie do 2020 roku pewnych celów, które mają zapewnić wspólnocie inteligentny rozwój i równowagę społeczną.

Jednym z tych celów jest przeznaczanie 3 proc. PKB Unii Europejskiej na prace badawczo-rozwojowe. Ich intensywność odzwierciedla skalę badań naukowych i innowacji w danym kraju. Czynnikami, które wpływają na poziom aktywności badawczej w danym kraju są między innymi dotacje publiczne na naukę i instytucje edukacji wyższej, inicjatywy rządowe oraz zachęcanie przedsiębiorstw do zwiększania zaangażowania w działalność powiązaną z pracami badawczo-rozwojowymi. W ten sposób rozwijać się może konkurencyjność przemysłu oraz ekologiczna i efektywna energia.

Polska w porównaniu do krajów UE wypada niepokojąco blado. Według danych na 2010 rok wydatki związane z badaniami i rozwojem są szacowane na około 0,75 proc. naszego PKB, co plasuje nas bardzo nisko, a wyznaczony przez KE cel na rok 2020 to 1,7 proc. Liderem w tej kategorii jest Finlandia, która na cele badawcze wydaje prawie 4 proc. swojego PKB. Zaraz za nią znajdują się inne kraje skandynawskie, spośród których Dania jako jedyny kraj w UE już przekroczyła 3-proc. poziom wyznaczony dla niej przez KE na 2020 rok.

Polska musi więc według Komisji Europejskiej zwiększyć wydatki na badania aż o 131 proc. – w tym względzie znajdujemy się z kolei blisko europejskiego podium, na którym jednak nieprzejednanie rządzi ostatnia na liście wysokości wydatków Rumunia. Obecnie kraj ten przeznacza na badania i rozwój mniej niż 0,5 proc. PKB, a w celu spełnienia wymagań wspólnotowych wydatki powinny wzrosnąć o 326 proc.

Reklama

Kraje takie jak Polska i Rumunia, a także Litwa, Łotwa i Bułgaria, wymagają poważnych zmian strukturalnych jeśli chcą dołączyć do reszty Europy we wspieraniu zrównoważonego rozwoju. Poza wspieraniem zarówno badań naukowych, jak i udziału przedsiębiorstw w rozwoju badań, kraje te muszą chociażby zidentyfikować przyczyny, dla których innowacje są blokowane, powodując spowolnienie rozwoju gospodarczego i nieefektywność w przekształcaniu działań naukowych w korzyści gospodarcze i finansowe.

ikona lupy />
Technik pracujący w centrum komputerowym CERN w pobliżu Genewy, fot. Adrian Moser/Bloomberg News / Bloomberg / ADRIAN MOSER