– To konkretny cel inwestycyjny, jaki sobie wyznaczyliśmy, by za kilka lat mieć komfort i po raz pierwszy zdecydować, czy chcemy dalej być uzależnieni od dostaw gazu od Gazpromu, czy też skorzystać z realnej alternatywy – podkreśla Mikołaj Budzanowski, minister skarbu. Według niego wydobycie gazu w Polsce na poziomie 10 mld m sześc. może stanowić taką alternatywę.
– To trudne, ale realne wyzwanie – ocenia Grażyna Piotrowska-Oliwa, prezes Polskiego Górnictwa Naftowego i Gazownictwa (PGNiG).
Zobowiązania koncesyjne
Eksperci podkreślają, że w ciągu najbliższych ośmiu lat trzeba wykonać około 300 odwiertów. Ze zobowiązań koncesyjnych firm poszukujących gazu łupkowego wynika, że do 2020 roku zrobią one jeszcze minimum 270 otworów. Do tej pory wywiercono ich zaledwie 36. Jak przekonuje Mikołaj Budzanowski, obecne tempo poszukiwań jest zbyt wolne.
Reklama
– Trzeba przyspieszyć i zwiększyć je kilkukrotnie – dodaje Mikołaj Budzanowski.
W tej sytuacji, zdaniem branży poszukiwawczej, kluczowe jest stworzenie sprzyjających warunków inwestycyjnych. Tym bardziej że na uruchomienie produkcji gazu z łupków do 2020 roku potrzeba od 180 mld zł do nawet 250 mld zł. Maciej Grabowski, wiceminister finansów, zaznacza, że takie warunki stworzy nowa ustawa o wydobywaniu i opodatkowaniu ropy i gazu.
– Nie chcieliśmy, by nowy system podatkowy był zbyt agresywny i zniechęcał inwestorów, dlatego obciążenie fiskalne pojawi się na późniejszym etapie i będzie narastać wraz z intensywnością wydobycia – tłumaczy Maciej Grabowski.
Ceny i import
Na gazie łupkowym zyska niewątpliwie bezpieczeństwo energetyczne Polski. Analitycy nie mają wątpliwości, że jego wydobycie w Polsce, czyli kraju posiadającym jeden z największych potencjałów w zakresie gazu łupkowego w Europie, obniży uzależnienie od importu surowca (rosyjski gaz pokrywa obecnie około 70 proc. krajowego popytu na to paliwo). Na efekt cenowy zastępowania gazu importowanego krajowym gazem łupkowym przyjdzie nam jednak poczekać. Agencja Fitch Ratings uważa, że jest mało prawdopodobne, aby nawet znaczącej wielkości wydobycie gazu łupkowego do 2020 roku doprowadziło do dużego spadku krajowych cen surowca. Z wysokimi kosztami produkcji będziemy mieli do czynienia dopóki nie zostaną osiągnięte efekty skali.
„W najbardziej prawdopodobnym scenariuszu wydobycie gazu z łupków, które może rozpocząć się około 2015 roku, nie spowoduje nadpodaży gazu w kilku pierwszych latach od rozpoczęcia wydobycia, tym bardziej że krajowy popyt na gaz może wzrosnąć do 2020 roku w związku z planami budowy kilku elektrowni opalanych gazem. Jeżeli w Polsce pojawi się nadpodaż gazu w wyniku wysokiego poziomu wydobycia gazu z łupków do 2020 roku, wtedy prawdopodobny jest eksport gazu z Polski” – czytamy w raporcie Fitch.
Liberalizacja rynku
Agencja Fitch tłumaczy, że dostawy gazu do Polski nadal będą uwzględniać import gazu w ramach długoterminowych kontraktów z Gazpromem (na poziomie 8,7 mld m sześc. do 2022 roku) i Qatargasem (1,5 mld m sześc. od 2014 roku). Eksperci agencji podkreślają, że – jeżeli w najbliższych kilku latach nastąpi planowana liberalizacja polskiego rynku gazu – europejskie ceny spotowe gazu mogą mieć większy wpływ na notowania surowca w Polsce niż potencjalne wolumeny gazu łupkowego.
Ceny gazu dla odbiorców przemysłowych w Polsce są obecnie regulowane, ale to może ulec zmianie, jeżeli wejdzie w życie nowe prawo gazowe. Projekt ustawy opublikowany przez Ministerstwo Gospodarki w październiku 2012 roku zakłada, że sprzedawcy gazu, w tym największy podmiot na rynku PGNiG, będą sprzedawać na giełdach towarowych co najmniej 70 proc. paliwa wprowadzonego przez nich do sieci przesyłowej. To umożliwi konkurencję na polskim rynku gazu. Jednak niskie ryzyko dużej nadpodaży gazu prowadzącej do znacznego spadku cen gazu to dobra informacja dla potencjalnych producentów gazu łupkowego.
Szybki wzrost wydobycia gazu łupkowego w Stanach Zjednoczonych spowodował spadek cen gazu o około 70 proc. w latach 2008–2012, co niestety zmniejszyło przepływy pieniężne i pogorszyło wskaźniki kredytowe części producentów gazu.
Niekonwencjonalne złoża gazu na świecie (bln m sześc.)
| Azja | Ameryka Płn. | b. ZSRR | Ameryka Łac. | Bliski Wsch. i Afryka Płn. | Europa | Afryka | ||||||||||
| Razem (Tight gas, metan z pokładów węgla, gaz łupkowy | 274 | 233 | 155 | 98 | 95 | 36 | 31 | |||||||||
| Źródło: IEA | ||||||||||||||||
