Członkostwo Wielkiej Brytanii w projekcie Międzynarodowego Eksperymentalnego Reaktora Termojądrowego (ITER) wygasło na początku tego roku, kiedy kraj ten wypadł z Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej, czyli Euratomu. Wysiłki mające na celu znalezienie kompromisowego rozwiązania utknęły w martwym punkcie. Teraz Wielka Brytania ogłosiła, że przygotowuje kwotę 600 milionów funtów, aby przyciągnąć inwestorów chcących zbudować konkurencyjny prototyp.

Tymczasem nieformalne rozmowy na temat umowy o kontynuacji współpracy z Wielką Brytanią trwają. Rzecznik ITER Laban Coblentz powiedział, że propozycja będzie musiała zostać uzgodniona przez pozostałych członków projektu: Chiny, Unię Europejską, Indie, Japonię, Rosję i Koreę Południową. Jednak na razie „nic nie zostało zaproponowane” – powiedział.

Pierwotnie ITER miał kosztować około 5 miliardów dolarów i rozpocząć testy w 2020 roku. Budżet przekroczył 22 miliardy dolarów, a data rozpoczęcia testów nie została wyznaczona.

ikona lupy />
Jak ITER planuje osiągnąć syntezę jądrową / Bloomberg

Wielka Brytania była pierwotnym członkiem ITER i kluczowym twórcą rozwiązań naukowych na potrzeby projektu. Joint European Torus w Oksfordzie zapewniał kluczowe dane i personel zaznajomiony z reaktorami termojądrowymi. W 2016 roku firma John Wood Group Plc zdobyła kontrakt o wartości 193 mln dolarów na zarządzanie budową ITER.

Wielka Brytania chce uruchomić własny reaktor termojądrowy

Przetargi na ITER nie będą już dostępne dla brytyjskich przedsiębiorstw, mimo to rząd premiera Rishi Sunaka zamierza kontynuować prace nad technologią termojądrową.

„W ciągu najbliższych dwóch tygodni rozpoczniemy poszukiwania partnerów przemysłowych w zakresie inżynierii i budownictwa” – powiedział Paul Methven, dyrektor generalny UK Industrial Fusion Solutions Ltd., firmy wyznaczonej do nadzorowania budowy prototypowego zakładu. „Rozwiniemy przemysł, który będzie w stanie zapewnić komercyjną syntezę jądrową przez dziesięciolecia” - dodał.

Opóźnienie ITER oznacza, że projekt finansowany ze środków prywatnych firm, takich jak Commonwealth Fusion Systems LLC i Tokamak Energy Ltd., które wykorzystują mniejsze wersje tego samego reaktora, może wyprzedzić gigantyczny projekt budowany w południowej Francji. Testy prototypu mniejszego projektu mogą rozpocząć się jeszczew tej dekadzie.

Fuzja to proces, który jest napędzany przez energię słoneczną i teoretycznie może generować nieograniczoną czystą energię.