Port w Gdańsku pełni kluczową rolę w handlu morskim Polski

Od setek lat port w Gdańsku pełnił kluczową rolę w polskiej gospodarce. To brak kontroli nad nim sprawił, że w latach 20. XX wieku powstać musiała Gdynia. W 2006 roku port w Gdańsku przeładował 24,2 mln ton. Sam Gdańsk odpowiadał wtedy za 40% obrotów przeładunkowych polskich portów morskich, z czego zdecydowana większość, bo 23,8 mln ton, związana była z handlem międzynarodowym.

Dało mu to co prawda pierwsze miejsce w Polsce, ale względem największych portów morskich w Europie, był to bardzo słaby rezultat. Rok 2007 był dla gdańskiego portu bardzo ważny. 1 października 2007 roku otwarty został terminal kontenerowy Baltic Hub (znany wcześniej pod nazwą DCT Gdańsk). Był to pierwszy terminal kontenerowy w naszym kraju, który mógł przyjmować transoceaniczne kontenerowce z Chin.

Reklama
ikona lupy />
Port kontenerowy w Gdańsku. Na zdjęciu widoczne jest nabrzeże T1 otwarte w 2007 roku (po prawej) oraz T2 otwarte w 2016 roku (po lewej). / Port Gdańsk

Kryzys finansowy odbił się na wynikach portu, ponieważ ten w 2008 roku przeładował zaledwie 17,8 mln ton. W 2010 roku udało się przeładować 27,2 mln ton. W 2011 roku nastąpił spadek do 25,3 ton, ale od tego roku rozpoczęła się długoletnia hossa dla Gdańska. W 2012 roku było to 26,9 mln ton. W 2013 roku udało się przebić granicę 30 mln ton przeładowanych towarów. W 2016 roku było to już 37,3 mln ton.

Złote lata 2016-2019 dla portu w Gdańsku

Spośród 37,3 mln ton, 14,5 mln stanowiła drobnica i drewno, 12,8 mln stanowiły paliwa płynne, a 5,1 mln węgiel. W drugiej połowie 2016 roku do użytku oddane zostało drugie nabrzeże (T2), dzięki czemu możliwości przeładunkowe portu kontenerowego wzrosły z 1,5 mln do 3 mln TEU (TEU to jednostka pojemności, która równa się 6-metrowemu kontenerowi).

Rok 2017 zakończył się z wynikiem 40,6 mln ton. Tak dobry wynik dał Gdańskowi 6. miejsce na Bałtyku. Żaden polski port w historii nie przeładował wcześniej tak wielu towarów w ciągu roku. Gdańsk jednak się nie zatrzymywał, a w 2018 roku przeładowano już 49 mln ton (co oznacza wzrost o niemal 20% w ciągu roku). Awansował w ten sposób na 4. pozycję na Bałtyku.

ikona lupy />
Widok na port w Gdańsku od strony lądu / Port Gdańsk

Dla porównania — całość przeładunków Polski w tamtym okresie wyniosła 100 mln ton, a dla Bałtyku było to ok. 900 mln ton. Passę wzrostów kontynuowaliśmy także w 2019 roku, gdy przez gdański port przeszło 52,2 mln ton towarów. To 2-krotnie więcej niż w 2012 roku. Dynamika była naprawdę imponująca.

Port w Gdańsku okazał się odporny na pandemię COVID-19

W 2020 roku handel na świecie zamarł. Pandemia tej skali była dla ludzkości nowością. W I półroczu wielkości przeładunków w Gdańsku spadły o 15% do 23,2 mln ton. Takie spadki były jednak oznaką odporności naszego portu, ponieważ inne zaliczyły znacznie głębsze spadki. Paradoksalnie, to właśnie w pierwszym spadkowym roku od lat, port w Gdańsku dostał się do grona 20 największych portów w Europie pod względem przeładunku.

ikona lupy />
Kapitanat portu Gdańsk / Port Gdańsk

W całym 2020 roku port w Gdańsku przeładował 48 ton, co pozwoliło zająć mu 18 miejsce w Europie. Rok później, było to już 53,2 mln ton i 17 miejsce w Europie. W 2022 roku port w Gdańsku wyprzedziłTriest, St. Petersburg i Murmańsk, awansując tym samym na 13 pozycję. Rok 2023 był dla naszego portu wyśmienity. W Gdańsku przeładowano aż 81 mln ton ładunków, co dało 9 miejsce w Europie.

Do wzrostów przyczyniły się głównie paliwa oraz towary rolne. Rekordowe przeładunki przełożyły się na olbrzymi zysk. W 2023 roku Zarząd Morskiego Portu Gdańsk odnotował 224,4 mln zł zysku. Duże jest także znacznie Naftoportu. Dzięki niemu Gdańsk stał się naftowym hubem dla całego regionu. W 2023 roku przeładował on w sumie 36,6 mln ton ropy naftowej i paliw.

ikona lupy />
Terminal ładunków masowych suchych oraz drugie nabrzeże portu kontenerowego, autor: Tomasz Dresler / Port Gdańsk

Naftoport jest istotnym ogniwem łańcucha dostaw nie tylko dla polskich, ale także niemieckich rafinerii (po zamknięciu ropociągu “Przyjaźń”). Łukasz Malinowski, prezes zarządu Morskiego Portu Gdańsk ufa, że w ciągu kilku lat uda się przekroczyć barierę 100 mln przeładunków.

Które porty znalazły się na szczycie?

Port w Gdańsku wyprzedził w zeszłym roku Amsterdam, Walencję, Marsylię i Barcelonę. To wielkie morskie porty przeładunkowe, więc wynik powinien budzić podziw. Tym bardziej że jeszcze w 2019 roku port w Gdańsku nie znajdował się nawet w pierwszej 20 największych portów Europy.

Które porty są obecnie największe? Pierwsze miejsce przypadło portowi Rotterdam w Holandii. W 2023 roku przeładowano tam 438,8 mln ton towarów. Ten największy europejski port znajduje się w ścisłej globalnej czołówce i pod tym względem nie ma sobie równych na Starym Kontynencie.

ikona lupy />
CSCL Globe - rozładunek w Rotterdamie / Media

Drugie miejsce zajmuje belgijski port Antwerpia-Brugia, gdzie przeładowano 269,7 mln ton towarów. Podium z wynikiem 161,4 mln ton zamyka rosyjski Noworosyjsk. Zaraz za podium znalazł się pierwszy niemiecki port — Hamburg. Przeładowano w nim w 2023 roku 114,3 mln ton towarów. Pierwszą piątkę zamyka drugi rosyjski port - Ust-Ługa. W tym przypadku mówimy o 113,5 mln ton przeładowanych towarów.

Szóste miejsce zajął hiszpański port Algeciras, gdzie przeładowano w zeszłym roku 97,2 mln ton towarów. W rumuńskiej Konstancy było to 92,5 mln ton, co dało temu portowi 7. miejsce w stawce. Dopiero na 8. miejscu znalazł się pierwszy port we Francji — Haropa. Przeładowano tam 81,3 mln ton towarów, czyli niemal tyle samo co w Gdańsku, gdzie było to 81 mln ton. Pierwszą dziesiątkę zamyka holenderski Amsterdam, gdzie przeładowano podobną ilość, bo 80,8 mln ton towaru.

W czołówce znajdziemy także takie porty jak hiszpańską Walencję (76,8 mln ton), francuską Marsylię (72,9 mln ton), rosyjski Primorsk w obwodzie Kaliningradzkim (63,1 mln ton), Barcelonę (62,5 mln ton) oraz Bremen w Niemczech (58,5 mln ton).

Największe porty Europy [2023]:

  • Rotterdam (Holandia) 438,8 mln ton
  • Antwerpia-Brugia (Belgia) 269,7 mln ton
  • Noworosyjsk (Rosja) 161,4 mln ton
  • Hamburg (Niemcy) 114,3 mln ton
  • Ust-Ługa (Rosja) 113,5 mln ton
  • Algeciras (Hiszpania) 97,2 mln ton
  • Konstanca (Rumunia) 92,5 mln ton
  • Haropa (Francja) 81,3 mln ton
  • Gdańsk (Polska) 81 mln ton
  • Amsterdam (Holandia) 80,8 mln ton
  • Walencja (Hiszpania) 76,8 mln ton
  • Marsylia (Francja) 72,9 mln ton
  • Primorsk (Rosja) 63,1 mln ton
  • Barcelona (Hiszpania) 62,5 mln ton
  • Bremen (Niemcy) 58,5 mln ton