„»O czym chce opowiadać? Co będzie wyróżniało mój podcast?« – to pytania, na które powinien sobie odpowiedzieć każdy początkujący twórca. Rynek podcastów jest teraz »trendujący«, ale jeśli porównamy go z tym, co jest na YouTubie, to wciąż podcasty stanowią zaledwie kilka procent – mówi Marcin Łukasik, współzałożyciel Studia PLAC.

„Pomysł, by stworzyć podcast »na każdy temat«, nie jest dobrym rozwiązaniem. Treść musi być z nami spójna. Dla przykładu, jeśli ktoś jest fanem garncarstwa i stworzy o tym podcast, to będzie autentyczne, a przede wszystkim ta praca sprawi mu frajdę” – podkreśla Łukasik. Patrzenie przez pryzmat tego, co jest popularne, nie jest dobrym podejściem, robienie czegoś na siłę nie przynosi korzyści.

„Kiedy ktoś zapyta: »O czym nagrywasz podcast?« Dobrze jest móc powiedzieć o tym w jednym, maksymalnie dwóch zdaniach. Niech to będzie taka zamknięta idea” – dodaje.

Reklama

„Przed nagrywaniem rozpiszmy sobie plan na pierwszych dziesięć odcinków. Na początku pojawia się pomysł, duże zaangażowanie, a później przychodzi spadek motywacji. [...] Odzierając z zachwytu tę pracę, cały proces jest dla niektórych bardzo żmudny i wymagający” – tłumaczy współzałożyciel Studia PLAC.

Od pomysłu do publikacji nagrania – proces tworzenia podcastu

● znalezienie gościa/tematu odcinka;
● ustalenie terminu nagrania;
● przygotowania do rozmowy/odcinka;
● montaż („To nie jest tylko 30 min nagrania, finalny materiał jest zawsze krótszy”.);
● publikacja nie kończy się na dodaniu na Spotify lub TIDAL (trzeba rozpowszechniać materiał i zająć się jego promocją).
„W mojej ocenie na jeden odcinek potrzeba mniej więcej kilkanaście godzin, a to przeraża niektórych (szczególnie na początku)” – uważa Łukasik.

Zasady, o których powinni pamiętać początkujący twórcy:

*Jak wybrać formę przekazu? „Z rozmów z klientami/twórcami bardzo często wyłania się taka opinia: podcast to rozmowa dwóch osób – a to nie jest do końca prawda… W podcaście możemy zrobić bardzo różne rzeczy, to może być trzyminutowa opowieść o astrologii, nasz dziennik (czyli monolog). Jeśli chcemy zostać przy rozmowach, znajdźmy sobie jakiś »wyznacznik« – np. robimy wywiady z przedsiębiorcami. Słuchacz musi wiedzieć, jakiego tematu może się u nas spodziewać” – radzi Marcin Łukasik.

ikona lupy />
Marcin Łukasik pracował na antenie: RMF FM, Radia ZET, 4FUN.TV. Obecnie twórca podcastów i videocastów dla marek i klientów indywidualnych, autor podcastu „Tak słucham" / Materiały prasowe / Media

*Co może mnie wyróżnić? Nie bój się eksperymentować i realizować nietypowe pomysły. (Podcast dla odbiorców kwiatów? „Kiedyś zrobiliśmy taką serię na zamówienie producenta roślin. Klient po zakupie dostał karteczkę, na której był kod QR do zeskanowania na smartfonie, po czym na ekranie wyświetlał się podcast. Nagranie trwało ok. 3 min, a treść brzmiała mniej więcej: »Dziękujemy za zakupy w naszym sklepie! Dbamy o to, by ta roślina przetrwała u Ciebie dłużej. To monstera, lubi umiarkowane oświetlenie i być podlewana raz w tygodniu…«”.

*Ile powinien trwać podcast? ( „Na to pytanie nie ma dobrej odpowiedzi. Badania pokazują, że materiał powinien mieścić się w granicach 20-30 min (to optymalny czas na utrzymanie uwagi słuchacza). Znam wiele formatów, które trwają po dwie lub trzy godziny i są piekielnie ciekawe. Podcast powinien dawać wartość – a to, co nią będzie, zależy już od twórcy. Warto pamiętać, że ludzie tracą szybko uwagę. Sam trafiłem na podcasty, które wyłączałem po kilku minutach”.)

*Sprzęt/Nagranie/Montaż „Do nagrywania podcastu potrzebny jest dobry mikrofon, a taki można już kupić w cenie 400-500 zł. Na początek nie musimy nagrywać w profesjonalnym studio. Znam wielu twórców, którzy nagrywają w domu i bardzo to sobie chwalą. Potrzebny nam będzie laptop, do którego podłączymy mikrofon. Następnie musimy odnaleźć prosty program do nagrywania, jaki i do edycji dźwięku (np. Audacity)”. Jak najlepiej nagrywać? Jak odpowiednio zmontować? „Wiedzę, która jest nam potrzebna na początek, bez problemu można znaleźć bezpłatnie w sieci. Szczególnie polecam w tym celu YouTube. Gdzie nagrywać? „Najlepiej znaleźć sobie miejsce w mieszkaniu, do którego nie będą dobiegać np. dźwięki z ulicy. W radiu jest taki patent na »nagrywanie pod kołdrą«, co daje efekt studia. Nie zachęcam do tego, by nagrywać rozmowę z gościem pod kołdrą, natomiast do nagrywania w pojedynkę ta akustyczna sztuczka jest jakimś rozwiązaniem. By uniknąć efektu tzw. studni, są pewne »wygłuszenia domowe« – np. dywan, zasłony – takie elementy w pomieszczeniu sprawiają, że dźwięk się nie niesie. Niezbędne przy nagrywaniu będą też słuchawki".

Jak zarabiać na podcastach?

„Jeśli ktoś chce stworzyć podcast wyłącznie dla pieniędzy, to jest to najgorsza motywacja na świecie” – uważa Marcin Łukasik. „Motywacją powinno być dawanie wartości słuchaczom. Oczywiście na podcaście można zarabiać i są na to różne formy":

partnerzy/sponsorzy odcinka;

lokowanie produktu/gościa ;

patroni;

● odcinek specjalny za paywallem.

„Z podcastami i zarabianiem jest jak w każdym biznesie – najpierw trzeba sporo dać od siebie. Musimy zbudować grupę słuchaczy, pokazać coś ciekawego, a dopiero później można myśleć o kwestiach finansowych”.

Koszt godzinnego nagrania w studiu w Warszawie to ok. 150 zł. Za montaż materiału jest dodatkowa opłata, cena tej usługi mieści się w granicy 300-400 zł.

Podcasty o jakiej tematyce są najchętniej słuchane w Polsce?

zdrowie i styl życia (35 proc.);

informacje (34 proc.);

rozmowy ze znanymi osobami (31 proc.);

komedia (20 proc.);

kryminały (19 proc.);

sport (18 proc.);

kultura (18 proc.)

finanse osobiste (14 proc.);

biznes (12 proc.);

prowadzenie firmy (6 proc.);

inne (7 proc.).

źródło: Badania panelu Ariadna dla Wprost i Studio PLAC, przeprowadzone w dniach 29.04.2022 r. – 03.05.2022r. na grupie 1070 ankietowanych

„Podcasty są słuchane przede wszystkim dla wiedzy i to dość specyficznej, bo w dużej mierze związanej ze zdrowiem” – mówi prof. Igor Borkowski, językoznawca i medioznawca z Uniwersytetu SWPS. Wśród głównych tematów pojawiają się też: rozrywka oraz informacje.

Na to, że zdrowie i styl życia zajmują pierwszą pozycję, mogła wpłynąć pandemia COVID-19, która doprowadziła w ostatnich latach do większego zainteresowania profilaktyką.

Czy podcasty zdetronizują tradycyjne formy w mediach?

Coraz więcej mediów decyduje się na wprowadzenie podcastów do swoich treści. Czy to stanowi zagrożenie dla form radiowych, pisanych lub programów telewizyjnych? „Podcasty nie zastępują w zasadzie innych form (takich jak np. reportaż literacki czy słuchowisko radiowe)” – ocenia prof. Igor Borkowski.

Jak podkreśla, dobrym przykładem na to, że „podcasty »nie odciągają« odbiorców od innych gatunków jest sprawdzenie opinii w poszczególnych grupach wiekowych". Podcasty są najbardziej popularne w przypadku młodego pokolenia (16+), dla grupy 55 + znajomość tej formy jest już rzadkością – dodaje.

Dla osób starszych głównym źródłem informacji będą tradycyjne media: telewizja, prasa oraz radio.

Ile lat mają słuchacze podcastów?

16-24 (25,2 proc.)

25-34 (18,1 proc.)

35-44 (12,9 proc.)

• 45-54 (9,2 proc.)

55-64 (4,5 proc.)

65 + (1,9 proc.)

Źródło: Krajowy Instytut Mediów, sierpień 2022 r.

Prof. Igor Borkowski zaznacza, że „podcasty stały się »towarzyszem« przy wykonywaniu różnych obowiązków domowych (np. podczas gotowania)”. Aż 77 proc. ankietowanych* przyznało, że słucha podcastów właśnie w domu. Na drugiej pozycji znalazło się auto, ale tylko z wynikiem 7 proc.

Lista najbardziej popularnych podcastów w Polsce

  • Z zimną krwią
  • Kryminatorium
  • Żurnalista – Rozmowy bez kompromisów
  • WojewódzkiKędzierski
  • Morderstwa na północy
  • Ogarniam się
  • Podsiadło Kotarski Podcast
  • Raport o stanie Świata Dariusza Rosiaka
  • O Zmierzchu
  • Kwadrans na angielski
  • Przemek Górczyk Podcast
  • Psychologia, którą warto znać
  • Piąte: Nie zabijaj
  • PEŁNĄ PARĄ
  • Pieniądze szczęście dają
Źródło: Spotify, 01.12.2022 r.