Subskrybuj nas na Youtube
Zapisz się na newsletter
Polowanie na węglowe piece
Od kilku lat w ramach rządowego, dotacyjnego programu Czyste Powietrze trwa wymiana kotłów węglowych na bardziej ekologiczne źródła ogrzewania, które też podlegają wyśrubowanym unijnym przepisom odnoszącym się do emisji spalin pieców. Dyrektywa dokładnie opisuje energetyczno-emisyjne wymagania dla źródeł ogrzewania.
Na szczęście regulacje nie zawsze wymuszają wymianę kotła lub kominka na nowy. W niektórych przypadkach może się okazać, że wystarczy montaż odpowiednich filtrów, które zapewnią spełnienie i unijnych i wojewódzkich standardów czystości powietrza.
Co z tymi, którzy starych pieców nie wymienią?
W takiej sytuacji trzeba się liczyć z karami. Za naruszenie przepisów antysmogowych można dostać mandat w wysokości do 500 zł. Można dostać też słoną grzywnę – 5 tys. zł. I nie jest to jednorazowa opłata, bo kontrolujący, na przykład strażnicy miejscy, mogą grzywnę nakładać z każdą wizytą.
Samorządy idą na wojnę ze smogiem
Terminy wymiany kotłów oraz instalacji filtrów są różne w poszczególnych województwach. W niektórych przepisy obowiązują już od dawna, w innych mieszkańcy mają jeszcze czas na dostosowanie się. Uchwały antysmogowe obowiązują już w Małopolsce, na Śląsku, w województwach opolskim, zachodniopomorskim, pomorskim, kujawsko-pomorskim, wielkopolskim, łódzkim, świętokrzyskim także mazowieckim i dolnośląskim.
Do końca 2025 roku konieczna będzie wymiana bezklasowych kotłów opalanych węglem i drewnem w kolejnym regionie położonym w południowej części Polski.
Mieszkańcy mają czas do końca roku
Zgodnie z zapisami uchwały antysmogowej od dnia 1 stycznia 2026 roku na terenie województwa podkarpackiego całkowicie zakazane będzie użytkowanie bezklasowych kotłów na węgiel oraz drewno. Kotły węglowe i drewniane spełniające wymagania klasy 3 lub klasy 4 będzie można wykorzystywać jeszcze do końca 2027 roku. Natomiast kotły klasy 5, które zostały zamontowane przed 1 stycznia 2020 roku, będą mogły być eksploatowane bez ograniczeń czasowych – taką informację przekazuje Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego na swojej stronie internetowej.
W odniesieniu do pieców i kominków przepisy przewidują, że od stycznia 2024 roku można korzystać wyłącznie z tych urządzeń, które spełniają normy ekoprojektu. Sprzęt grzewczy niespełniający wymagań musi zostać wymieniony na nowy lub wyposażony w specjalne instalacje ograniczające emisję pyłów.
Stary, wymagający wymiany kocioł można zastąpić na przykład: ogrzewaniem z miejskiej sieci ciepłowniczej, ogrzewaniem elektrycznym, pompą ciepła, kotłem gazowym, kotłem na lekki olej opałowy, a także kotłem na węgiel, drewno lub pellet, pod warunkiem że urządzenie spełnia wymogi ekoprojektu – podkreśla urząd marszałkowski.
Co z dofinansowaniem na wymianę pieca
W przeprowadzeniu wymiany może pomóc rządowy program „Czyste Powietrze”. Funkcjonuje on od 2018 roku i wspiera mieszkańców Polski w termomodernizacji domów jednorodzinnych. Do tej pory złożono wnioski na łączną kwotę 38,8 miliarda złotych, natomiast wypłacono już ponad 16,7 miliarda złotych.
W listopadzie 2024 roku wstrzymano jednak przyjmowanie nowych wniosków o dofinansowanie ze względu na wykrycie różnego rodzaju nadużyć. Program został wznowiony dopiero z końcem marca, po wprowadzeniu poprawek i zaostrzeniu zasad. Wśród zmian znalazł się między innymi obowiązek wykonania audytu energetycznego przed otrzymaniem dotacji. Pomimo zaostrzenia warunków, zainteresowanie dopłatami pozostaje nadal bardzo wysokie.
Mieszkańcy mogą także skorzystać z ulgi termomodernizacyjnej. Jak podaje money.pl, łączna kwota odliczeń w ramach tego mechanizmu wyniosła dotychczas 5,5 miliarda złotych. Tylko w 2024 roku skorzystało z niej 312 tysięcy podatników. Rekordowym rokiem był 2021, kiedy to odliczeń na łączną sumę 10,4 miliarda złotych dokonało aż 595 tysięcy osób.
