Jak rozliczyć PIT 2024? Ulgi dla przedsiębiorców zależą od sposobu opodatkowania

Już niedługo przedsiębiorcy, podobnie jak większość podatników, będą musieli rozliczyć się z przychodów osiągniętych w ubiegłym roku. Do 28 lutego zeznanie podatkowe za rok 2024 muszą złożyć osoby opodatkowane w formie karty podatkowej. Do 30 kwietnia natomiast – pozostali podatnicy. Rozliczenie roczne przedsiębiorców z tej ostatniej grupy będą różne w zależności od tego, jaki sposób rozliczeń przychodów wybrali na początku ubiegłego roku.

Do wyboru mieli trzy opcje. Rozliczenie przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej można było prowadzić na zasadach ogólnych, stosując progi podatkowe 12 i 32 proc., albo liniowo, ze stałą stawką 19 proc. Można było również wybrać ryczałt ewidencjonowany. Jego wysokość waha się od 2 proc. do 17 proc. w zależności od rodzajów przychodów.

Dochód czy przychód

– W przypadku zasad ogólnych oraz rozliczenia liniowego opodatkowany jest dochód. Aby go ustalić, musimy od przychodu z działalności gospodarczej odjąć koszty jego uzyskania. Przychody i koszty powinniśmy wykazywać w ewidencji, zwanej podatkową księgą przychodów i rozchodów lub w księgach rachunkowych, prowadzonych zgodnie z przepisami o rachunkowości – tłumaczy Ewelina Mandziuk, ekspert z firmy Formsoft, twórcy programu PIT Format®.

Natomiast w przypadku ryczałtu ważnym jest sam przychód, poniesione wydatki związane z działalnością nie mają tu znaczenia.

– Przy tej formie opodatkowania musimy prowadzić ewidencję przychodów z prowadzonej działalności – dodaje Ewelina Mandziuk.

Co miesiąc lub kwartał ubiegłego roku przedsiębiorcy mieli obowiązek wyliczenia i wpłacania zaliczki na podatek. Przy opodatkowaniu według skali podatkowej konieczność ta powstała dopiero od miesiąca, w którym dochód z działalności, pomniejszony o przysługujące odliczenia (m.in. zapłacone składki na ubezpieczenia społeczne), przekroczył kwotę określoną w skali podatkowej powodującą obowiązek zapłacenia podatku. W 2024 r. było to 30 tys. zł.

Jaką deklarację PIT wybrać

Dla przedsiębiorców fiskus przygotował różne deklaracje roczne. Druki PIT 36 są przeznaczone dla rozliczających się na zasadach ogólnych. PIT 36L muszą z kolei wypełnić wszyscy ci, którzy korzystają z rozliczeń liniowych, a formularz PIT 28 ryczałtowcy.

Do tych deklaracji należy dobrać odpowiednie załączniki. W zależności od formy opodatkowania oraz rodzaju deklarowanych czynności mogą to być: PIT/B, PIT/O, PIT/D, PIT/M, PIT/ZG.

I tak np. PIT/B to np. informacja o wysokości dochodu (straty) z pozarolniczej działalności gospodarczej, PIT/O ma zawierać informacje o odliczeniach od dochodu lub przychodu, a PIT/M składa się w związku z doliczaniem dochodów małoletnich dzieci.

Co z ulgami podatkowymi

Jeżeli chcemy skorzystać z rozliczenia ulgi podatkowej, najpierw sprawdźmy, czy w ogóle mamy do niej prawo.

– Tylko w przypadku stosowania zasad ogólnych możemy rozliczyć się wspólnie z małżonkiem lub na zasadach przewidzianych dla osób samotnie wychowujących dzieci. To też jedyna forma pozwalająca na odliczenie ulgi rodzinnej. Ta forma i ryczałt ewidencjonowany pozwala poza tym na rozliczenie wydatków na cele rehabilitacyjne (tzw. ulgi rehabilitacyjnej), wydatków na internet (tzw. ulgę internetową), darowiznę na określone cele – mówi Ewelina Mandziuk.

Przy liniowym opodatkowaniu dochodu z działalności gospodarczej skorzystamy także z niektórych ulg podatkowych, np. na marketing produktu, na stworzenie prototypu, na robotyzację, na działalność B+R, na terminal płatniczy.

– W każdym z powyższych sposobów rozliczeń z fiskusem natomiast możemy odliczyć zapłacone składki na ubezpieczenia społeczne oraz wpłaty na indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego dokonane w roku podatkowym, do wysokości określonej w przepisach o indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego – przypomina mówi Ewelina Mandziuk.

Warto też pamiętać, że od 2022 r. zmieniły się zasady odliczenia składki zdrowotnej. Prawo do jej odliczenia, ale już nie od podatku, a od dochodu lub przychodu, przysługuje wyłącznie opodatkowanym liniowo, kartą podatkową lub ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Składek z działalności na zasadach ogólnych, etatu, czy zleceń nie odliczymy już w ogóle.

– Ponadto nawet przedsiębiorcy uprawieni nie odliczą pełnych zapłaconych kwot składek zdrowotnych. Obowiązują bowiem limity – zwraca uwagę ekspert z firmy Formsoft.

Prowadzący działalność gospodarczą opodatkowaną liniowo odliczą maksymalnie kwotę 11 600 zł składek zdrowotnych zapłaconych w danym roku podatkowym za siebie oraz za osobę współpracującą. Ryczałtowcy natomiast odliczą równo połowę zapłaconej kwoty składki zdrowotnej.

Niezbędne dokumenty do rozliczenia PIT

Zanim zabierzemy się za sporządzenie zeznania rocznego, sprawdźmy też, czy mamy wszystkie niezbędne dokumenty.

W pierwszej kolejności musimy przygotować informację o wszystkich przychodach i kosztach.

– Jeżeli byliśmy zobowiązani do corocznego sporządzenia inwentaryzacji, pamiętajmy o wynikach przeprowadzonego spisu z natury, różnice remanentowe wpływają bowiem na koszty twojej działalności. Będziemy również potrzebować wielkości zapłaconych zaliczek na podatek dochodowy – wymienia Ewelina Mandziuk.

Nie zapomnijmy też o zapłaconych składkach na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne. Upewnijmy się, czy te pierwsze nie zostały już wcześniej zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.

MK