Za problem tzw. emerytur czerwcowych uznaje się sytuację, w której to osoby przechodzące na emeryturę w miesiącu czerwcu w latach 2009 – 2019 były poszkodowane ze względu na system waloryzacji świadczeń emerytalnych. Wynikało to z tego, że istniała różnica w sposobie obliczania emerytur dla osób przechodzących na emeryturę w czerwcu, w porównaniu do innych miesięcy, czego skutkiem było niższe świadczenie. Waloryzacja świadczeń, które zostały przyznane w czerwcu była mniej korzystna od tych osób, które przechodziły na emeryturę w innych miesiącach. Skutkiem takich działań było niesprawiedliwe obniżenie emerytur dla części obywateli.

Od 2020 problem został uregulowany kilkoma ustawami. Emerytura ustalona na 1 czerwca 2020 r. nie była niższa od ustalonej na 31 maja tego roku. Ta zasada obowiązywała w 2021 r., 2022 r., 2023 r., 2024 r. Będzie także obowiązywała w przyszłości. Problemem jest przeszłość.

MZ: Nie będzie dodatku emerytalnego dla krwiodawców. Jest projekt ustawy, ale na krwi się nie zarabia
MZ: Nie będzie dodatku emerytalnego dla krwiodawców. Jest projekt ustawy, ale na krwi się nie zarabia

Zobacz również

98 000 emerytów będzie miało przeliczone na nowo emerytury. O ile projekt ustawy przejdzie przez Sejm i Senat

Przeliczeniu podlegać będzie podstawa obliczenia emerytury przyjęta w decyzji o ustaleniu prawa do emerytury. Wprowadzony zostanie również przepis, który zakłada, że emerytura w ponownie ustalonej wysokości przysługuje od dnia, od którego podjęto wypłatę przyznanej emerytury, a w sytuacji gdy prawo do emerytury było zawieszone – od dnia, od którego mogłaby zaistnieć wypłata.

Wyrównanie wstecz

Wyrównania przysługują emerytom wtedy, gdy ponownie ustalona wysokość przyznanej emerytury jest wyższa od wypłacanej dotąd. Wtedy emeryt otrzyma kwoty stanowiącej różnicę między sumą kwot emerytur, jakie przysługiwałyby w okresie od dnia od którego podjęto wypłatę przyznanej emerytury, do dnia wydania decyzji, o której mowa w ust. 1, z uwzględnieniem ich waloryzacji, a sumą kwot wypłaconych w tym okresie.

WAŻNE! Nowe przepisy dotyczą również ponownego ustalania renty rodzinnej.

Podstawa prawna

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 15 listopada 2023 r. o sygn. akt P 7/22. W dniu 15 listopada 2023 r. Trybunał Konstytucyjny rozpoznał pytanie prawne Sądu Okręgowego w Elblągu IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych dotyczące braku możliwości ustalenia wysokości emerytury na nowo, w oparciu o kwartalną formułę waloryzacji składek na ubezpieczenie emerytalne i kapitału początkowego.

Projekt USTAWA z dnia …

o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych

Art. 1. W ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu

Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 1631) po art. 194j dodaje się art. 194k w brzmieniu:

„Art. 194k. 1. W przypadku przyznania emerytury w miesiącu czerwcu w latach 2009-2019 kwota przyznanej emerytury, podlega ponownemu przeliczeniu z zastosowaniem przepisów art. 25a ust. 2 pkt 2 oraz ust. 2a i 2b.

2. Przeliczeniu podlega podstawa obliczenia emerytury przyjęta w decyzji o ustaleniu prawa do emerytury.

3. Do ustalenia nowej kwoty emerytury przyjmuje się średnie dalsze trwanie życia przyjęte w decyzji o ustaleniu prawa do emerytury, a następnie uwzględnia się kolejne zmiany wysokości świadczenia

4. Emerytura w ponownie ustalonej wysokości przysługuje od dnia, od którego podjęto wypłatę przyznanej emerytury, a w przypadku gdy prawo do tej emerytury było zawieszone - od dnia, od którego mogłaby być podjęta jej wypłata.

5. Jeżeli ponownie ustalona wysokość przyznanej emerytury jest wyższa od wypłacanej dotychczas, emerytowi wypłaca się wyrównanie. Kwotę wyrównania stanowi różnica między sumą kwot emerytur, jakie przysługiwałyby w okresie od dnia, o którym mowa w ust. 4, do dnia wydania decyzji, o której mowa w ust. 1, z uwzględnieniem ich waloryzacji, a sumą kwot wypłaconych w tym okresie.

6. Przepisy ust. 1-5 stosuje się odpowiednio do ponownego ustalenia wysokości renty rodzinnej.”

Art. 2. 1. Emerytura lub renta rodzinna, przyznana w sytuacji o której mowa w art. 194k ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, podlega ponownemu przeliczeniu z uwzględnieniem przepisów art. 25a ust. 2 pkt 2 oraz ust. 2a i 2b tej ustawy w terminie 90 dni od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy.

2. Wyrównanie, o którym mowa w art. 194k ust. 5 ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, podlega wypłacie w terminie 30 dni od dnia ponownego przeliczenia emerytury lub renty rodzinnej, o którym mowa w ust. 1.