Gibraltar - most między Europą a Afryką i odwieczna kość niezgody (ZDJĘCIA)

1 Gibraltar - półwysep, kojarzący się Polakom głownie z katastrofą lotniczą, w której zginął generał Sikorski - jest terytorium zamorskim Wielkiej Brytanii. Cieśnina Gibraltarska to miejsce, gdzie Morze Śródziemne łączy się z Oceanem Atlantyckim. Oddziela Afrykę od Europy. Na zdjęciu: Gibraltar - widok na miasteczko La Linea w Hiszpanii

2 Na Gibraltarze jest port handlowy i pasażerski. Stanowi główne źródło utrzymania dla półwyspu. Drugim filarem gibraltarskiej gospodarki jest turystyka. W 2011 r. przybyło tu 12 milionów turystów. Na zdjęciu: Latarnia morska Europa Point na Gibraltarze

3 Choć liczba ludności Gibraltaru jest porównywalna z Augustowem, mieszkańcom udaje się wypracować ponad 1 mld euro PKB rocznie. PKB per capita wynosi tu ok. 50 tys. dolarów - dla porównania w Polsce jest to ok. 20 tys. dolarów. Na zdjęciu: Domy na Gibraltarze

4 W 1713 r. Gibraltar został ostatecznie przyznany Wielkiej Brytanii pokojem utrechckim jako wieczysta kolonia. W czasie wojny angielsko-hiszpańskiej w 1727 r. Hiszpania próbowała odzyskać zbrojnie Gibraltar, ale nie udało jej się to. W 1729 r. została ustalona strefa neutralna między brytyjskim obszarem Gibraltaru a hiszpańską miejscowością La Línea de la Concepción o długości ok. 1140 m – szeroką na "więcej niż odległość dwóch strzałów armatnich między Hiszpanami a Brytyjczykami". W 1908 r. Brytyjczycy zbudowali ogrodzenie w części strefy, do której wysunęli roszczenia, czego nie uznali Hiszpanie. Mimo że obecnie oba państwa są członkami UE, Hiszpania nie uznaje granicy z Gibraltarem. W zeszły weekend konflikt się zaostrzył - tysiące kierowców i pasażerów czekało po 6 godzin, aby przedostać się przez granicę. Hiszpańska straż niezwykle skrupulatnie sprawdzała pojazdy mieszkańców Gibraltaru i brytyjskich turystów. Korek rozładował się dopiero po osobistej interwencji brytyjskiego ministra spraw zagranicznych Williama Hague'a.

5 Niedawno ścigacze hiszpańskiej Guardia Civil próbowały staranować motorówki policji gibraltarskiej na spornym łowisku w zatoce Algeciras, a w zeszłym miesiącu hiszpańscy żandarmi strzelali tam do mieszkańca Gibraltaru, który płynął skuterem wodnym.

6 Katastrofa lotnicza w Gibraltarze, w której zginął generał Władysław Sikorski, pozostaje jedną z niewyjaśnionych zagadek II wojny światowej. Miała miejsce 4 lipca 1943 r. Samolot B-24 Liberator, którym generał wracał z kilkutygodniowej inspekcji sił polskich na Bliskim Wschodzie w 16 sekund po starcie z gibraltarskiego lotniska wodował, potem utrzymywał się przez jakiś czas na spokojnej powierzchni morza, a po około sześciu minutach zatonął w płytkich wodach przybrzeżnych. Nie ma pewności co do tego, kto dokładnie znajdował się na pokładzie, a nawet ilu było pasażerów. Katastrofa dała początek licznym teoriom spiskowym, ale autopsja szczątków generała w 2009 r. wykluczyła zastrzelenie, uduszenie lub otrucie jako przyczyny zgonu. Na zdjęciu: Tower of Homage

7 10 września 1967 przeprowadzono tu referendum, w którym mieszkańcy zdecydowali, że Gibraltar pozostanie terytorium zamorskim - przewaga głosów wyniosła 99 proc. Ponowne referendum odbyło się w 2002 r. i dotyczyło ustanowienia brytyjsko-hiszpańskiego kondominium w Gibraltarze. Gibraltarczycy odrzucili w referendum tę propozycję przytłaczającą większością głosów (stosunek głosów 98,5 proc. do 1,03 proc.). Nowa niekolonialna konstytucja obowiązuje od 2007, ale Wielka Brytania zatrzymała odpowiedzialność za obronę, politykę zagraniczną i finanse. Na zdjęciu: Skała Gibraltarska

8 Na Gibraltarze znajduje się jedno z najbardziej interesujących i jednocześnie najbardziej niebezpiecznych lotnisk na świecie. Port lotniczy usytuowany jest w odległości około 0,5 km od centrum Gibraltaru. Pas startowy ma długość jedynie 1 800 metrów i przecina go… główna ulica Winstona Churchilla prowadząca z centrum miasta do granicy z Hiszpanią. Przy każdym lądowaniu i starcie samolotu ulica jest zamykana szlabanami i ruch samochodów wstrzymywany jest na około 10 minut. Lotnisko w Gibraltarze. Fot. David Jones (CC BY 2.0)

9 Skała Gibraltarska jest jedynym miejscem w Europie, gdzie występują małpy - sa to magoty gibraltarskie. Na zdjęciu: Magoty gibraltarskie