Oto 10 znanych marek, które kiedyś były polskie

1 Produkcja znanego wszystkim soku przecierowego dla dzieci Bobo Frut rozpoczęła się w 1968 roku w rzeszowskiej fabryce Alima. Zakład ten był początkowo nastawiony na produkcję słodyczy, w latach 50. przestawił się jednak na przetwórstwo owocowo-warzywne. W wyniku przekształceń własnościowych w 1991 roku producent Bobo Fruta został przejęty przez Gerber Products Company. W modernizację polskiej spółki Amerykanie zainwestowali ponad 30 mln dol. W 1996 r. Alima-Gerber stała się częścią grupy Novatris, a w 2007 roku koncern dołączył do szwajcarskiego koncernu Nestle jako część Nestlé Nutrition.

2 Przedsiębiorstwo Handlu Zagranicznego Hortex powstało w 1958 roku jako część Centrali Spółdzielni Ogrodniczych. Nazwa spółki pochodzi od słów – „hortus”, czyli ogród oraz export. W latach 70. polska spółka należała do największych producentów rolno-spożywczych w Europie Środkowo-Wschodniej, a w latach 80. stała się globalnym liderem w produkcji koncentratów owocowych. Jej flagowym produktem był koncentrat jabłkowy. Po procesach prywatyzacyjnych, w 1997 roku spółka rozpoczęła działalność jako Hortex Holding Spółka Akcyjna. Prywatyzacja nie skończyła się jednak sukcesem. Hortex miał ogromne zadłużenie i znalazł się na krawędzi bankructwa. Pod koniec 1999 roku głównymi akcjonariuszami spółki zostały banki BGŻ, Bank Handlowy, EBOiR oraz Bank of America. W 2003 roku ten ostatni spłacił pozostałych akcjonariuszy, a w 2007 roku Hortex został odkupiony przez amerykański fundusz Argan Capital. W czerwcu tego roku ogłoszono, że Hortex przygotowuje się do wejścia na giełdę. Debiut na GPW może nastąpić w 2015 roku.

3 W Polsce jest dziś ponad 2470 sklepów Biedronka w prawie 900 miejscowościach. Jest to w tej chwili największa sieć detaliczna w kraju. Jej właścicielem jest portugalski koncern Jeronimo Martins. Założycielem Biedronki był jednak Polak – Mariusz Świtalski, zwany ojcem chrzestnym polskiego handlu. Świtalski utworzył markę Biedronka w 1995 roku. W 1997 roku portugalski Jeronimo Martins odkupił ponad 200 sklepów Biedronki od należącego do polskiego biznesmena Elektromisu. Od tego czasu Portugalczycy intensywnie inwestują w rozwój sieci Biedronka w Polsce. Mariusz Świtalski jest dziś jednym z najbogatszych Polaków – na liście tygodnika „Wprost” zajmuje 23. pozycję z majątkiem 1,3 mld zł. Oprócz Biedronki, założył m.in. takie marki jak Eurocash, Żabka czy Czerwona Torebka.

4 Ten kultowy proszek epoki PRL to dzieło Mieczysława Wilczka, polskiego chemika i prawnika, a w latach 1988-1989 ministra przemysłu. Jako zastępca dyrektora w Zjednoczeniu Przemysłu Chemii Gospodarczej „Pollena” w 1965 roku wprowadził w Polsce innowacyjny program detergentowy. W jego ramach został opracowany proszek do prania IXI 65. Proszek szybko podbił serca gospodyń domowych i stał się nieocenionym pomocnikiem w spieraniu plam w dawnych „Franiach”. W 1993 roku produkująca IXI Pollena Wrocław została przejęta przez brytyjski koncern PZ Cussons. Razem z IXI, w ręce Brytyjczyków trafił także m.in. proszek E i płyn Kokosal. W 2013 roku polskie marki piorące zostały wykupione od PZ Cussons przez Henkela. Niemiecki potentat kosmetyczno-chemiczny zapłacił za nie 225 mln zł.

5 Początki sieci kiosków tej marki w Polsce sięgają okresu przedwojennego. 17 grudnia 1918 r. Jan Gebethner i Jakub Mortkowicz, dwaj znani księgarze, założyli Polskie Towarzystwo Księgarni Kolejowych RUCH. Pierwszy kiosk został otwarty w styczniu 1919 r. na peronie dworca kolei wiedeńskiej w Warszawie. Spółka rozwijała się bardzo szybko. W 1935 r. funkcjonowała jako jedyna ogólnopolska sieć sprzedaży prasy z 700 punktami sprzedaży. W 1973 r. spółka stała się częścią spółdzielni RSW Prasa-Książka-Ruch. Po rozwiązaniu spółdzielni, w 1991 roku powstało Przedsiębiorstwo Kolportażowo-Handlowe " RUCH, rok później zostało przekształcone w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa RUSH SA. Pod koniec grudnia 2006 roku RUCH zadebiutował na GPW. W 2010 roku resort skarbu sprzedał swój pakiet akcji spółce Lurena Investments należącej do amerykańskiego funduszu Eton Park Capital Management. Na początku 2011 r. akcje RUCH zostały wycofane z GPW. Dziś ruch obsługuje miesięcznie ponad 10 mln klientów i regularnie dostarcza prasę do ok. 22 tys. punktów.

6 Ta jedna z najbardziej znanych polskich wódek nie jest już polska od ponad 20 lat. Receptura produkowanej ze spirytusu wyborowego wódki znana jest od początków XIX w. W 1823 roku Hartwig Kantorowicz wybudował w Poznaniu jedną z najstarszych destylarni w Polsce. Polska wódka stała się światowym przebojem już na początku lat 20. XX wieku. Międzynarodowej rejestracji marki Wyborowa dokonano jednak dopiero w 1963 r. Była to pierwsza polska marka wódki eksportowana za granicę. W 1999 roku francuska grupa Pernod Ricard kupiła pakiet większościowy akcji Agros Holding S.A. i stała się wyłącznym eksporterem wódki Wyborowa. Po przejęciu praw do marki Francuzi nie wprowadzili żadnych zmian w recepturze Wyborowej. Nadal produkuje się ją w poznańskim zakładzie. Fot. Kamil Śliwiński, Pernod Ricard Poland, CC 3.0

7 Początki marki sięgają 1920 roku. Inżynier rolnictwa Stanisław Fenrych rozpoczął wówczas produkcję przetworów warzywnych i owocowych w nowo nabytym majątku Pudliszki w Wielkopolsce. W 1927 roku, T. Chrząszcz i D. Tilgner, dwaj profesorowie z Uniwersytetu z Poznaniu, przywieźli do Polski z Londynu specjalne nasiona pomidorów i opracowali technologię ich przetwórstwa. W ten sposób powstały dwa najsłynniejsze produkty Pudliszek: przecier pomidorowy i ketchup. Już wtedy wyroby polskiej spółki były eksportowane na rynki europejskie i do Ameryki. W 1997 roku Pudliszki zostały przejęte przez amerykański koncern H.J. Heinz Company, największego producenta ketchupu na świecie. Ten ostatni został zaś w 2013 roku kupiony przez należący do Warrena Buffetta fundusz Berkshire Hathaway i firmę 3G Capital. Wartość kontraktu opiewa na 28 mld dol. i jest to największa transakcja w branży spożywczej w historii.

8 Specjalizująca się w produkcji kosmetyków do pielęgnacji twarzy spółka powstała w 1984 roku. Założyła ją Polka – Jolanta Zwolińska. Dziesięć lat później przekształciła się w spółkę akcyjną. W 2000 roku 100 proc. udziałów w przedsiębiorstwie przejął szwedzki farmaceutyczno-kosmetyczny koncern Cederroth AB. Od 2008 roku Cederroth jest zarządzany przez skandynawski fundusz CapMan. W październiku 2010 r. Cederroth kupił też 100 proc. udziałów Dermiki, również założonej przez Jolantę Zwolińską. Właściciel marki Soraya jest częścią amerykańskiego koncernu Alberto Culver. Ten z kolei należy do globalnego kosmetycznego giganta – Unilevera.

9 To jedna z najstarszych i najdynamiczniej rozwijających się rodzimych marek. Spółka Zelmer, lider polskiego rynku AGD, została założona w 1927 roku w Rzeszowie. W 2001 roku przedsiębiorstwo państwowe Zelmer zostało przekształcone w spółkę akcyjną, a w 2005 r. akcje Zelmera zadebiutowały na warszawskiej giełdzie. Od września 2011 roku w Rogoźnicy pod Rzeszowem funkcjonuje nowa fabryka firmy – jest to jeden z najnowocześniejszych zakładów tego typu na świecie. Na 13 linii produkcyjnych produkuje się tu odkurzacze i sprzęt kuchenny. Polski Zelmer został w marcu 2013 roku przejęty przez niemiecką grupę BSH Bosch und Siemens Hausgeräte.