W porównaniu ze styczniem o 3 punkty procentowe zwiększył się odsetek badanych uważających, że sytuacja w kraju zmierza w dobrym kierunku, odsetek negatywnie oceniających tę sytuację zmniejszył się o 2 punkty procentowe. Nie zmienił się odsetek niemających zdania na ten temat.

W styczniu o tym, że sytuacja w naszym kraju zmierza w dobrym kierunku przekonanych było 21 proc. respondentów, a 61 proc. miało zdanie przeciwne. Poglądu na ten temat nie miało 18 proc.

Opinie o sytuacji w kraju różnicuje przede wszystkim wiek, a w dalszej kolejności wykształcenie i ogólnie status społeczno-ekonomiczny i miejsce zamieszkania.

Względnie najlepiej sytuację w Polsce oceniają starsi respondenci, szczególnie osoby w wieku powyżej 65 lat i emeryci. Są to zarazem jedne z nielicznych grup, w których zadowoleni z kierunku rozwoju sytuacji w kraju przeważają nad niezadowolonymi. Ponadto lepiej niż przeciętnie oceniają bieg spraw w kraju badani z wykształceniem podstawowym i zasadniczym zawodowym i respondenci średnio sytuowani: o miesięcznych dochodach na głowę od 1500 zł do 1999 zł.

Reklama

Młodzi zaniepokojeni

Zaniepokojeni rozwojem sytuacji w kraju są przede wszystkim młodsi ankietowani, szczególnie mający od 25 do 34 lat, badani z wykształceniem średnim lub wyższym, osoby najlepiej sytuowane o miesięcznych dochodach od 3000 zł wzwyż i mieszkańcy dużych, liczących co najmniej 500 tys. ludności, miast. Do najgorzej postrzegających sytuację w kraju należą: kadra kierownicza i specjaliści, właściciele firm, średni personel, technicy, pracownicy usług i pracownicy administracyjno-biurowi.

CBOS wskazuje, że ocenę sytuacji w kraju warunkuje przede wszystkim orientacja polityczna i – szerzej – światopoglądowa. Z biegu spraw w kraju częściej niż przeciętnie zadowoleni są ankietowani deklarujący prawicowe poglądy polityczne, podczas gdy zdecydowana większość identyfikujących się z lewicą lub politycznym centrum sądzi, że sprawy idą w złym kierunku. Dobrej ocenie sytuacji sprzyja zaangażowanie w praktyki religijne.

W elektoratach ugrupowań cieszących się obecnie największym poparciem społecznym rozwój sytuacji w kraju dobrze oceniają w większości jedynie zdeklarowani wyborcy Prawa i Sprawiedliwości. Sympatycy ugrupowań opozycyjnych, ale także osoby niezdecydowane, kogo poprzeć w wyborach, i niegłosujący na ogół są niezadowoleni z kierunku rozwoju sytuacji w Polsce.

13 proc. badanych (tyle samo co w styczniu) prognozuje, że w najbliższym roku poprawi się sytuacja w Polsce. 34 proc. uważa, że się nie zmieni (wzrost o 8 punktów procentowych w stosunku do stycznia). 44 proc. przewiduje, że się pogorszy (spadek o 6 p. proc.). 9 proc. nie ma zdania na ten temat (spadek o 2 p. proc.).

"Od jesieni ubiegłego roku z miesiąca na miesiąc notujemy jedynie bardzo niewielkie zmiany ocen sytuacji politycznej. W lutym jest ona oceniana minimalnie lepiej niż w styczniu" – informuje CBOS.

15 proc. respondentów (tyle samo co przed miesiącem) ocenia, że sytuacja polityczna w kraju jest dobra. 26 proc., że nie jest ani dobra, ani zła (wzrost o 1 p. proc.). 51 proc. uważa, że jest zła (spadek o 2 p. proc.). 8 proc. nie ma zdania na ten temat (wzrost o 1 p. proc.).

Niezadowolenie z sytuacji politycznej wyrażają najczęściej badani identyfikujący się z lewicą, ale także większość określających swoje poglądy jako centrowe. Lepiej niż przeciętnie postrzegają sytuację w kraju respondenci deklarujący prawicowe poglądy polityczne. Dobrym ocenom sytuacji w kraju sprzyja religijność i odwrotnie – wraz ze spadkiem częstości praktyk religijnych rośnie krytycyzm.

Zadowolona z sytuacji politycznej jest ponad połowa wyborców Prawa i Sprawiedliwości. Zwolennicy pozostałych ugrupowań w zdecydowanej większości uważają, że sytuacja polityczna w Polsce jest zła. Negatywnie ocenia ją także ponad połowa osób niemających sprecyzowanych preferencji partyjnych lub obojętnych politycznie.

Z analiz w grupach społeczno-demograficznych wynika, że do najbardziej krytycznych należą ankietowani z wykształceniem wyższym, respondenci, względnie dobrze sytuowani – mający miesięcznie do dyspozycji co najmniej 3000 zł na głowę, mieszkańcy największych miast oraz osoby młode i w średnim wieku, szczególnie mające od 45 do 54 lat.

9 proc. ankietowanych (tyle samo co w styczniu) prognozuje, że poprawi się sytuacja polityczna. 46 proc. sądzi, że się nie zmieni (wzrost o 4 p.). 32 proc. uważa, że się pogorszy (spadek o 3 p.). 13 proc. nie ma zdania na ten temat (spadek o 1 p.).

"W lutym przełamana została utrzymująca się od sierpnia ubiegłego roku tendencja do pogarszania się ocen sytuacji gospodarczej" – informuje CBOS.

24 proc. badanych (wzrost o 5 p. proc. w stosunku do stycznia) ocenia, że sytuacja gospodarcza w kraju jest dobra. 29 proc., że nie jest ani dobra, ani zła (spadek o 2 p.). 42 proc. ocenia, że jest zła (spadek o 3 p.). 5 proc. nie ma zdania na ten temat (tyle samo co przed miesiącem).

Jak podaje CBOS, oceny sytuacji gospodarczej także zależą w głównej mierze od orientacji politycznej i światopoglądowej.

Kondycję polskiej gospodarki dobrze oceniają badani deklarujących prawicowe poglądy polityczne, podczas gdy większość identyfikujących się z lewicą oraz blisko połowa określających swoje przekonania jako centrowe uważa, że jest ona zła. Dobrym ocenom sytuacji gospodarczej sprzyja częsty udział w praktykach religijnych, i odwrotnie – wraz ze spadkiem częstości tych praktyk rośnie krytycyzm.

W elektoratach sytuację gospodarczą dobrze ocenia ponad połowa wyborców Prawa i Sprawiedliwości, a wśród zwolenników ugrupowań opozycyjnych przeważa krytycyzm. Opinie osób niezdecydowanych, kogo poprzeć w wyborach parlamentarnych, i biernych politycznie także są częściej negatywne niż pozytywne.

W grupach społeczno-demograficznych względnie dobrymi ocenami sytuacji gospodarczej wyróżniają się starsi respondenci, szczególnie mający 65 lat lub więcej i emeryci. Ponadto lepiej niż przeciętnie stan gospodarki postrzegają badani z wykształceniem podstawowym lub zasadniczym zawodowym.

Do najgorzej oceniających sytuację gospodarczą należą mieszkańcy największych miast i respondenci o wyższym statusie społeczno-ekonomicznym, z wyższym wykształceniem, o miesięcznych dochodach co najmniej 3000 zł, a ponadto ludzie młodzi, zwłaszcza osoby wieku od 25 do 34 lat. Bardzo krytyczne w ocenach sytuacji gospodarczej są też osoby źle oceniające swoje warunki materialne.

15 proc. respondentów (wzrost o 2 p. procentowe) prognozuje, że sytuacja gospodarcza się poprawi, 33 proc., że się nie zmieni (wzrost o 4 p.), 41 proc., że się pogorszy (spadek o 4 p.), 11 proc. nie ma zdania na ten temat (spadek o 1 p.).

"Jesienią i na przełomie roku notowaliśmy dość gwałtowne zmiany w ocenach materialnych warunków gospodarstw domowych. Po wyraźnym pogorszeniu ocen sytuacji bytowej na początku stycznia odsetek zadowolonych z warunków materialnych był najniższy od lipca 2015 roku. Obecnie postrzeganie własnej sytuacji materialnej znacząco się poprawiło" – informuje CBOS.

49 proc. badanych (spadek o 1 p. procentowy) deklaruje, że ich rodzinom żyje się dobrze, 43 proc. (tyle samo co w styczniu), że ani dobrze, ani źle, a 7 proc., że źle (wzrost o 1 punkt).

50 proc. badanych (wzrost o 5 p. proc.) ocenia dobrze obecne warunki materialne swojego gospodarstwa domowego, 43 proc. sądzi, że warunki nie są ani dobre, ani złe (spadek o 3 punkty), 6 proc. ocenia je jako złe (spadek o 1 p.).

Zadowolenie z poziomu życia rodziny, a przede wszystkim z warunków materialnych swojego gospodarstwa domowego, jest funkcją dochodów na głowę. Oceny jakości życia wyraźnie też różnicuje religijność.

14 proc. respondentów (wzrost o 1 p. proc.) prognozuje, że za rok będzie im się żyć lepiej niż obecnie, 48 proc. uważa, że tak samo (wzrost o 4 p. proc.), 24 proc. spodziewa się pogorszenia (spadek o 6 p.), a 14 proc. nie ma zdania na ten temat (wzrost o 1 p. proc.).

13 proc. ankietowanych (wzrost o 1 p. procentowy) uważa, że w ciągu roku warunki materialne ich rodziny się poprawią, 58 proc. prognozuje, że sytuacja będzie taka sama (spadek o 2 p.), a 29 proc. spodziewa się pogorzenia (wzrost o 1 p.).

"Na początku roku obserwowaliśmy pogorszenie nastrojów społecznych – do dawno nienotowanego poziomu obniżyły się m.in. oceny sytuacji gospodarczej oraz materialnych warunków życia. Wzrostowi niepokoju sprzyjała dynamicznie rosnąca inflacja, a zapewne także niepewność związana z obowiązującymi od nowego roku zmianami w systemie podatkowym. Obecnie w nastrojach społecznych, w tym w opiniach odnoszących się do sytuacji gospodarczej i poziomu życia, widoczne jest dość wyraźne odbicie. Wydaje się, że do poprawy przyczyniły m.in. działania rządu mające na celu złagodzenie skutków wzrostu cen" – czytamy w analizie CBOS.

Badanie przeprowadzono 31 stycznia-10 lutego 2022 r. w ramach procedury mixed-mode na reprezentatywnej imiennej próbie 1065 pełnoletnich mieszkańców Polski, wylosowanej z rejestru PESEL. Każdy respondent wybierał samodzielnie jedną z metod badania: 52,7 proc. wybrało wywiad bezpośredni z udziałem ankietera (metoda CAPI), 30,3 proc. – wywiad telefoniczny po skontaktowaniu się z ankieterem CBOS (CATI), 17,0 proc. – samodzielne wypełnienie ankiety internetowej (CAWI). We wszystkich trzech przypadkach ankieta miała taki sam zestaw pytań i strukturę. (PAP)

Autorka: Danuta Starzyńska-Rosiecka