Zasiłek stały to ważne, ale mało znane świadczenie dla osób, które nie mogą pracować z powodu wieku lub trwałej niepełnosprawności. Od stycznia 2025 r. jego maksymalna wysokość wzrosła do 1229 zł, a kryteria dochodowe zostały podwyższone, co oznacza, że większe grono Polaków jest uprawnionych do zasiłku. W artykule wyjaśniamy, kto może ubiegać się o to świadczenie, jak je obliczyć, jakie dokumenty są potrzebne i na jak długo jest przyznawane. Omawiamy też najnowsze przepisy i kontekst społeczny.

Komu przysługuje zasiłek stały w 2025 roku?

Zasiłek stały przysługuje osobom całkowicie niezdolnym do pracy z powodu wieku lub niepełnosprawności, które spełniają określone kryteria dochodowe. Przyznawany jest w oparciu o ustawę z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej. Niezdolność do pracy musi być potwierdzona orzeczeniem:

  • o całkowitej niezdolności do pracy (ZUS),
  • o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności,
  • lub przynależności do I lub II grupy inwalidzkiej.

Uprawnione są także osoby w wieku emerytalnym, które nie osiągają odpowiedniego dochodu i nie mają możliwości samodzielnego utrzymania.

Kryteria dochodowe obowiązujące od stycznia 2025

Rozporządzenie Rady Ministrów z 12 lipca 2024 r. wprowadziło nowe progi dochodowe, które są podstawą przyznawania zasiłku:

  • 1010 zł dla osoby samotnie gospodarującej,
  • 823 zł na osobę w rodzinie.

Dochód wnioskodawcy nie może przekraczać tych progów. Co ważne, bierze się pod uwagę dochody netto z ostatniego miesiąca przed złożeniem wniosku.

Ile wynosi zasiłek stały w 2025 r.? Obliczenia i przykłady

Wysokość zasiłku to różnica między 130% kryterium dochodowego a rzeczywistym dochodem wnioskodawcy. Przykłady:

Zasiłek stały: Przykład 1 (osoba samotna)

  • Kryterium: 1010 zł
  • 130%: 1313 zł
  • Dochód osoby: 950 zł
  • Zasiłek: 1313 - 950 = 363 zł

Zasiłek stały: Przykład 2 (osoba w rodzinie)

  • Kryterium: 823 zł
  • 130%: 1070 zł
  • Dochód na osobę: 700 zł
  • Zasiłek: 370 zł

Minimalna kwota świadczenia to 100 zł, a maksymalna od stycznia 2025 r. wynosi 1229 zł miesięcznie.

Na jak długo przyznawany jest zasiłek stały?

Zasiłek stały nie zawsze oznacza dożywotnie świadczenie. Jego okres zależy od ważności orzeczenia o niezdolności do pracy lub niepełnosprawności. W przypadku orzeczeń na czas określony, zasiłek przyznawany jest na taki sam okres. Osoby z orzeczeniem na stałe lub niezdolne do pracy z powodu wieku mogą liczyć na przyznanie zasiłku bezterminowo.

Jak złożyć wniosek o zasiłek? Potrzebne dokumenty i procedura

Wniosek składamy w ośrodku pomocy społecznej (MOPS/GOPS) w miejscu zamieszkania. Należy dołączyć:

  • orzeczenie o niezdolności do pracy lub stopniu niepełnosprawności,
  • dokumenty potwierdzające dochody,
  • oświadczenia majątkowe,
  • inne dokumenty żądane przez pracownika socjalnego.

Przyznanie świadczenia poprzedzone jest wywiadem środowiskowym i decyzją administracyjną (wywiad alimentacyjny nie jest obligatoryjny). Zgodnie z art. 107 ustawy o pomocy społecznej, w celu ustalenia sytuacji osobistej, rodzinnej, dochodowej i majątkowej osoby ubiegającej się o świadczenia, pracownik socjalny przeprowadza rodzinny wywiad środowiskowy. Jest to standardowa procedura, która pozwala na ocenę uprawnień do świadczeń z pomocy społecznej, w tym do zasiłku stałego.

Czy zasiłek stały wlicza się do dochodu przy innych świadczeniach?

Tak, zasiłek stały jest wliczany do dochodu przy ubieganiu się o inne formy pomocy społecznej i socjalnej. Ma to istotne znaczenie przy ustalaniu prawa do takich świadczeń, jak np. zasiłek okresowy, dodatek mieszkaniowy, świadczenia rodzinne, czy świadczenia z Funduszu Alimentacyjnego.

Zgodnie z ustawą o pomocy społecznej (Dz.U. 2004 nr 64 poz. 593, z późn. zm.), do dochodu wlicza się m.in. wszystkie świadczenia pieniężne otrzymywane przez osobę ubiegającą się o pomoc, w tym zasiłek stały. Oznacza to, że otrzymywanie tego świadczenia może obniżyć szansę na uzyskanie innej formy wsparcia, ponieważ suma dochodów może przekroczyć wymagane kryterium dochodowe.

Zbieg świadczeń - praktyczny przykład

Jeśli osoba samotnie gospodarująca ubiega się o dodatek mieszkaniowy, a kryterium dochodowe w 2025 r. wynosi 40% przeciętnego wynagrodzenia netto (ok. 1800 zł netto miesięcznie), a jej dochód z renty wynosi 950 zł i otrzymuje dodatkowo 500 zł zasiłku stałego – łączny dochód wynosi 1450 zł. Może więc jeszcze spełniać warunek, ale po kolejnej waloryzacji świadczeń może go już nie spełniać. Dlatego każda zmiana wysokości zasiłku powinna być zgłaszana do ośrodka pomocy społecznej.

Ważne

Wyjątki od tej zasady są nieliczne – zasiłek celowy (np. na leki czy żywność) nie jest przyznawany w oparciu o dokładny dochód miesięczny, lecz może być udzielony w sytuacji nagłej i udokumentowanej potrzeby, np. katastrofy losowej czy choroby.

Kiedy zasiłek stały nie przysługuje?

Pomimo spełnienia niektórych warunków, zasiłek stały może nie zostać przyznany w przypadku tzw. zbiegu uprawnień. Osoba nie otrzyma świadczenia, jeśli już pobiera:

  • rentę socjalną,
  • świadczenie pielęgnacyjne,
  • specjalny zasiłek opiekuńczy,
  • zasiłek dla opiekuna,
  • dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka (w pewnych przypadkach),
  • zasiłek dla bezrobotnych, którego pobieranie właśnie się zakończyło.

W każdym przypadku decyzję wydaje organ pomocy społecznej na podstawie indywidualnej analizy sytuacji materialnej i rodzinnej.

Powiązane świadczenia i ulgi. Co jeszcze warto wiedzieć?

Osoby otrzymujące zasiłek stały często kwalifikują się też do:

  • bezpłatnych leków (program 75+ lub lista refundacyjna),
  • dodatku mieszkaniowego,
  • zasiłku celowego na zakup żywności lub opału,
  • objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym przez OPS,
  • ulg w komunikacji (np. lokalnej).

Warto skonsultować się z pracownikiem socjalnym, by poznać wszystkie możliwości wsparcia.

Statystyki i kontekst: ile osób korzysta z zasiłku stałego?

Według danych Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej, w 2024 r. zasiłek stały pobierało około 240 tys. osób. To świadczenie kierowane przede wszystkim do osób starszych i niepełnosprawnych, które nie mają innych źródeł utrzymania. Po podniesieniu kryteriów dochodowych w 2025 r. liczba uprawnionych może wzrosnąć nawet o 10–15%. Jest to element walki z ubóstwem i wykluczeniem społecznym.