500+ dla niepełnosprawnych. Sprawdź, jak uzyskać dodatek uzupełniający w 2026 r.

Świadczenie uzupełniające zostało wprowadzone jako forma pomocy dla osób, które ze względu na swój stan zdrowia nie są w stanie samodzielnie funkcjonować i wymagają stałej opieki. Jest ono uzupełnieniem niskich emerytur, rent lub innych świadczeń, stanowiąc ważny element systemu wsparcia społecznego. Wysokość świadczenia jest uzależniona od wysokości już pobieranego dochodu, a jego głównym celem jest podniesienie całkowitych miesięcznych przychodów uprawnionych do określonego poziomu.

Nowe warunki i limity w 2026 r. – kluczowe zmiany

Prawo do świadczenia uzupełniającego jest weryfikowane co roku, a jego limity dochodowe podlegają waloryzacji. W 2026 roku nastąpi kolejna podwyżka, która, według aktualnych prognoz, będzie obowiązywać od 1 marca przyszłego roku.

Aby ubiegać się o świadczenie, musisz spełnić łącznie kilka warunków:

• Wiek: Ukończyłeś 18 lat.

• Niezdolność do samodzielnej egzystencji: Posiadasz orzeczenie lekarskie, które stwierdza Twoją niezdolność do samodzielnej egzystencji. Jest to kluczowy i najważniejszy warunek, bez którego przyznanie świadczenia nie jest możliwe.

• Limit dochodowy: Suma Twoich świadczeń (emerytur, rent, świadczeń z KRUS, etc.) nie może przekraczać 2 583 zł brutto miesięcznie. Jest to nowy, waloryzowany próg, który zacznie obowiązywać od marca 2026 r. Przy obliczaniu tej kwoty nie uwzględnia się renty rodzinnej przyznanej dziecku, które stało się całkowicie niezdolne do pracy przed ukończeniem 16. roku życia lub w trakcie nauki przed ukończeniem 25. roku życia. ZUS nie bierze również pod uwagę kwot zasiłków pielęgnacyjnych czy świadczeń dla opiekunów.

• Obywatelstwo i zamieszkanie: Musisz mieć polskie obywatelstwo oraz zamieszkiwać na stałe w Polsce. Prawo do świadczenia przysługuje również obywatelom Unii Europejskiej, EFTA lub Konfederacji Szwajcarskiej, którzy mają prawo pobytu w Polsce, oraz innym cudzoziemcom z zalegalizowanym pobytem.

Pamiętaj, że świadczenie uzupełniające nie przysługuje, jeśli przebywasz w areszcie lub odbywasz karę pozbawienia wolności, z wyjątkiem kary w systemie dozoru elektronicznego.

Niezdolność do samodzielnej egzystencji. Co to oznacza i kto ją orzeka?

Pojęcie niezdolności do samodzielnej egzystencji jest centralnym elementem w procesie przyznawania świadczenia. Jest to stan, w którym osoba z powodu naruszenia sprawności organizmu wymaga stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innych w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych.

Kto orzeka o niezdolności?

W ZUS orzeczenie wydaje lekarz orzecznik ZUS, a w przypadku odwołania od jego decyzji – komisja lekarska ZUS. Warto wiedzieć, że niezdolność do samodzielnej egzystencji jest pojęciem prawnym i medycznym, które nie zawsze jest tożsame z potocznym rozumieniem niepełnosprawności. Może ona być stwierdzona w orzeczeniach, które jednocześnie orzekają o całkowitej niezdolności do pracy.

Do wniosku o świadczenie uzupełniające możesz również dołączyć orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności wydane przez zespoły ds. orzekania o niepełnosprawności, o ile zawiera ono punkt 7, który wprost mówi o konieczności stałej lub długotrwałej opieki innej osoby.

Jak uzyskać świadczenie? Szczegółowa procedura i wymagane dokumenty

Aby otrzymać świadczenie, musisz złożyć wniosek ESUN. Chociaż procedura jest relatywnie prosta, warto zadbać o kompletność dokumentacji, aby przyspieszyć proces.

1. Pobierz wniosek ESUN: Druk wniosku jest dostępny w każdej placówce ZUS oraz na stronie internetowej www.zus.pl. Możesz go również złożyć elektronicznie przez Platformę Usług Elektronicznych (PUE) ZUS.

2. Wypełnij wniosek:

- Podaj swoje dane identyfikacyjne (imię, nazwisko, PESEL, dane adresowe).

- Wskaż, czy pobierasz inne świadczenia z ZUS, KRUS, a także z zagranicy.

- Jeśli przebywasz w areszcie lub odbywasz karę pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego, wskaż to we wniosku.

3. Zbierz dokumenty: Do wniosku dołącz wymagane załączniki.

- Orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji lub o całkowitej niezdolności do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji. Jeśli orzeczenie jest już w Twojej dokumentacji w ZUS, nie musisz go dołączać ponownie.

- Zaświadczenie lekarskie: Jeśli nie masz orzeczenia lub jego ważność już minęła, do wniosku dołącz zaświadczenie o stanie zdrowia wydane przez lekarza nie wcześniej niż na miesiąc przed złożeniem wniosku. Jest to kluczowy dokument, który inicjuje badanie przez lekarza orzecznika ZUS. Do zaświadczenia dołącz posiadaną dokumentację medyczną (historia choroby, wyniki badań, karty informacyjne leczenia szpitalnego), która może pomóc w ocenie Twojego stanu zdrowia.

- Dokumenty zagraniczne: Jeśli otrzymujesz świadczenia z zagranicznej instytucji, dołącz dokumenty potwierdzające ich wysokość.

4. Złóż wniosek: Wniosek możesz złożyć osobiście w dowolnej placówce ZUS, wysłać go pocztą lub złożyć elektronicznie przez PUE ZUS. Złożenie wniosku przez PUE ZUS jest najszybszą formą, ponieważ od razu trafia do systemu, a Ty możesz monitorować status swojej sprawy.

Jak jest ustalana wysokość świadczenia i od kiedy je otrzymasz?

Wysokość świadczenia uzupełniającego jest ustalana indywidualnie, na podstawie Twojego dochodu.

• Pełna kwota 500 zł: Otrzymasz ją, jeśli nie pobierasz żadnych świadczeń lub suma Twoich świadczeń brutto nie przekracza 2 083 zł (czyli 2 583 zł - 500 zł).

• Uzupełnienie do limitu: Jeśli suma Twoich świadczeń brutto wynosi więcej niż 2 083 zł, ale nie przekracza nowego progu 2 583 zł, ZUS wypłaci Ci brakującą kwotę, będącą różnicą między 2 583 zł a łączną sumą Twoich świadczeń.

Świadczenie jest przyznawane od miesiąca, w którym spełnisz wszystkie warunki, jednak nie wcześniej niż od miesiąca złożenia wniosku. W praktyce oznacza to, że jeśli złożyłeś wniosek w marcu 2026 roku i spełniałeś wszystkie warunki, świadczenie zostanie wypłacone z wyrównaniem za ten miesiąc.

Obowiązki i procedury odwoławcze

Uzyskując świadczenie uzupełniające, przyjmujesz na siebie również pewne obowiązki. Masz obowiązek niezwłocznie poinformować ZUS o wszelkich zmianach, które mogą mieć wpływ na prawo do świadczenia lub jego wysokość. Obejmuje to:

• Uzyskanie prawa do nowego świadczenia pieniężnego, np. z KRUS lub ośrodka pomocy społecznej.

• Zwiększenie się kwoty świadczenia, które już pobierasz z innej instytucji.

• Aresztowanie lub rozpoczęcie odbywania kary pozbawienia wolności.

Jeśli nie zgłosisz zmian, a ZUS wypłaci świadczenie, do którego utraciłeś prawo lub które zostało zawyżone, będziesz musiał je zwrócić. ZUS ma prawo do potrącenia nienależnie pobranych pieniędzy z Twoich przyszłych świadczeń.

Procedura odwoławcza:

W przypadku, gdy nie zgadzasz się z decyzją ZUS, masz prawo odwołać się od niej w ciągu miesiąca od dnia jej doręczenia. Odwołanie należy wnieść do sądu okręgowego – sądu pracy i ubezpieczeń społecznych – za pośrednictwem ZUS. Złożenie odwołania i postępowanie przed sądem są bezpłatne dla osoby ubiegającej się o świadczenie.

Najczęściej zadawane pytania

Czy muszę składać wniosek co roku?

Nie, nie musisz. ZUS, po przyznaniu świadczenia, co roku dokonuje jego waloryzacji i weryfikuje Twoje prawo do świadczenia. Nowy wniosek jest konieczny tylko, jeśli upłynął termin orzeczenia o niezdolności do samodzielnej egzystencji i musisz dostarczyć nowe.

Czy świadczenie uzupełniające jest opodatkowane?

Świadczenie uzupełniające jest w całości zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych. Nie musisz go wykazywać w swoim zeznaniu podatkowym.

Co jeśli orzeczenie o niezdolności mi wygasło?

Wniosek o przedłużenie orzeczenia lub nowe orzeczenie możesz złożyć do ZUS jednocześnie z wnioskiem o kontynuację świadczenia. Jeśli stan Twojego zdrowia nadal uzasadnia niezdolność do samodzielnej egzystencji, świadczenie zostanie przyznane na kolejny okres.