Czym jest renta rodzinna i komu przysługuje?

Renta rodzinna to świadczenie, które ZUS wypłaca uprawnionym członkom rodziny zmarłego, który w chwili śmierci miał prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy. To również świadczenie, które przysługuje, gdy osoba zmarła spełniła warunki do uzyskania jednego z tych świadczeń.

Renta rodzinna przysługuje przede wszystkim dzieciom zmarłego, w tym dzieciom:

• własnym,

• drugiego małżonka,

• przysposobionym (adoptowanym).

W pewnych sytuacjach prawo do renty mają także:

• wnuki, rodzeństwo i inne dzieci przyjęte na wychowanie, pod warunkiem, że w chwili śmierci ubezpieczonego były przez niego utrzymywane.

• małżonek/małżonka, który/a spełnił/a określone warunki,

• rodzice, którzy utrzymywali zmarłego lub byli przez niego utrzymywani.

Najważniejszą kwestią w przypadku dzieci jest wiek i fakt kontynuowania nauki.

Warunki pobierania renty rodzinnej dla uczniów i studentów

Renta rodzinna przysługuje dzieciom, które ukończyły 16. rok życia, pod warunkiem, że nadal się uczą. Świadczenie może być pobierane aż do ukończenia 25. roku życia.

Warto pamiętać o dwóch kluczowych zasadach:

• jeśli 25. urodziny przypadają w trakcie ostatniego roku studiów, renta może być wypłacana aż do jego końca,

• bez względu na wiek, rentę rodzinną mogą pobierać dzieci, które przed ukończeniem 16. roku życia lub w trakcie nauki, ale przed 25. urodzinami, stały się całkowicie niezdolne do pracy. W ich przypadku nie ma już znaczenia, czy się uczą.

Jak złożyć wniosek o rentę rodzinną?

Aby uzyskać prawo do renty rodzinnej, należy złożyć wniosek w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych. Proces ten jest ściśle uregulowany i wymaga przygotowania szeregu dokumentów. Pamiętaj, że wniosek składa osoba uprawniona, a w przypadku niepełnoletnich - jej opiekun prawny.

Niezbędne dokumenty do pierwszego wniosku:

  1. Wniosek o rentę rodzinną (formularz ERR): Możesz go pobrać ze strony ZUS lub w dowolnej placówce.
  2. Dokumenty dotyczące zmarłego:
  • wystawiony przez ZUS dokument potwierdzający wysokość świadczenia (emerytury lub renty) zmarłego,
  • akt zgonu.

3. Dokumenty dotyczące osoby ubiegającej się o rentę (dziecka):

  • akt urodzenia (oryginał lub odpis).
  • zaświadczenie o kontynuowaniu nauki (ze szkoły lub uczelni)
  • w przypadku osób, które stały się całkowicie niezdolne do pracy, orzeczenie lekarskie.

Jak złożyć wniosek o rentę rodzinną?

Osobiście: Najprostszym sposobem jest złożenie wniosku w dowolnej placówce ZUS.

Pocztą: Można wysłać dokumenty na adres ZUS. Warto wybrać list polecony, aby mieć potwierdzenie nadania.

Elektronicznie: Najwygodniejszą opcją jest złożenie wniosku przez Platformę Usług Elektronicznych (PUE) ZUS. Wymaga to posiadania profilu zaufanego lub podpisu elektronicznego.

Ile wynosi renta rodzinna?

Wysokość renty rodzinnej zależy od wysokości emerytury lub renty, jaka przysługiwałaby zmarłemu.

• Jedna osoba uprawniona otrzyma 85% świadczenia zmarłego.

• Dwie osoby uprawnione otrzymają łącznie 90% świadczenia zmarłego (podzielone na równe części).

• Trzy lub więcej osób uprawnionych otrzyma łącznie 95% świadczenia zmarłego (podzielone na równe części).

Ważne jest, że w 2024 roku najniższa gwarantowana kwota renty rodzinnej wynosi 1780,96 zł brutto, co daje 1620,67 zł na rękę. Oznacza to, że nawet jeśli wyliczona kwota będzie niższa, ZUS wyrówna ją do tej minimalnej wartości.

Ważne terminy, o których musisz pamiętać

Po uzyskaniu renty rodzinnej, największym wyzwaniem jest pamiętanie o terminowym dostarczaniu dokumentów potwierdzających naukę.

Uczniowie (którzy ukończyli 16 lat) muszą złożyć zaświadczenie o kontynuowaniu nauki do końca września.

Studenci mają czas na dostarczenie dokumentów do 31 października.

Wyjątek: Jeśli Twoja szkoła lub uczelnia wydała Ci zaświadczenie o nauce na cały jej okres (np. na 5 lat studiów), nie musisz co roku składać nowego dokumentu. ZUS będzie wypłacał Ci świadczenie przez cały ten czas, ale w każdej chwili może zweryfikować, czy faktycznie kontynuujesz naukę.

Kiedy traci się prawo do renty rodzinnej?

Musisz pamiętać, że obowiązek informowania ZUS o zmianach leży po Twojej stronie.

• Jeśli przerwiesz naukę lub zakończysz ją wcześniej, musisz niezwłocznie poinformować o tym ZUS.

• Brak takiej informacji prowadzi do wypłaty nienależnego świadczenia, które ZUS będzie musiał odzyskać wraz z odsetkami.

Warto więc pilnować terminów i dbać o formalności, aby uniknąć problemów i konieczności oddawania nienależnie pobranych pieniędzy. Dzięki temu renta rodzinna będzie dla Ciebie wsparciem na każdym etapie edukacji.

Podstawa prawna

• Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2023 r. poz. 1251, z późn. zm.).