To zaledwie jeden z kluczowych aspektów nowelizacji, która ma realnie odciążyć finansowo Polaków w najtrudniejszych chwilach.
Zmiany w zasiłku pogrzebowym. Czy zakład pogrzebowy może odebrać zasiłek?
Pełnomocnictwo dla zakładu pogrzebowego
Nowelizacja ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw przewiduje istotną zmianę, mającą na celu uproszczenie procedur w trudnym czasie żałoby. Osoba uprawniona do zasiłku pogrzebowego będzie mogła upoważnić zakład pogrzebowy do złożenia wniosku w jej imieniu i odbioru świadczenia bezpośrednio na jego konto. Jest to rozwiązanie opcjonalne, mające odciążyć rodzinę z dodatkowych formalności. Umożliwia ono pokrycie kosztów pogrzebu bez konieczności oczekiwania na przelew środków z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Co więcej, pełnomocnictwo może zostać zawarte już na etapie podpisywania umowy o usługi pogrzebowe. Zgodnie z tymi przepisami, pieniądze z ZUS trafią bezpośrednio do firmy, która zajęła się organizacją pochówku, a różnica w kosztach zostanie rozliczona z rodziną. Ta opcja jest szczególnie korzystna dla rodzin, które nie dysponują wystarczającymi środkami na pokrycie kosztów pogrzebu przed otrzymaniem zasiłku.
Wzrost zasiłku pogrzebowego do 7000 zł
Kluczową i najbardziej wyczekiwaną zmianą jest podwyższenie kwoty zasiłku pogrzebowego z obecnych 4000 zł do 7000 zł. Jest to pierwsza tak znacząca waloryzacja tego świadczenia od bardzo długiego czasu. Zwiększona kwota ma lepiej dostosować wsparcie do rosnących kosztów usług pogrzebowych i realnie pomóc rodzinom w pokryciu wydatków związanych z pochówkiem. Dla wielu polskich rodzin, zwłaszcza o niższych dochodach, dodatkowe 3000 zł może stanowić kluczowe wsparcie.
Zgodnie z art. 78 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, zasiłek pogrzebowy przysługuje w razie śmierci osoby, która w chwili śmierci miała ustalone prawo do emerytury lub renty, osoby, która w chwili śmierci nie miała ustalonego prawa do emerytury lub renty, ale spełniała warunki do jej uzyskania i była objęta ubezpieczeniem społecznym lub członka rodziny osoby ubezpieczonej lub uprawnionej do emerytury lub renty.
ZUS wypłaci zasiłek szybciej – w ciągu 14 dni
Nowelizacja ustawy przewiduje również istotne skrócenie maksymalnego czasu oczekiwania na wypłatę zasiłku pogrzebowego. Obecnie osoby uprawnione musiały czekać na przelew środków nawet do 30 dni. Od 1 stycznia 2026 roku okres ten zostanie skrócony do zaledwie 14 dni. To ogromne ułatwienie dla rodzin, które często muszą pokryć wysokie koszty pochówku z własnych środków, zanim otrzymają wsparcie z ZUS. Krótszy czas oczekiwania jest bezpośrednim efektem uproszczenia procedur, co przekłada się na szybsze rozpatrywanie wniosków przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych i sprawniejsze przekazywanie środków finansowych do uprawnionych.
Uproszczenie procedur w ZUS
Jedną z najważniejszych zmian proceduralnych jest rezygnacja z wydawania decyzji administracyjnej przez ZUS w sytuacji, gdy koszty pogrzebu poniosła jedna osoba – członek rodziny zmarłego. Dotychczas formalności te często wydłużały proces wypłaty. Zgodnie z nowymi przepisami, decyzja ZUS będzie nadal wymagana jedynie w przypadkach, gdy koszty pogrzebu zostaną poniesione przez więcej niż jedną osobę, lub instytucje, takie jak pracodawca, dom pomocy społecznej, gmina, powiat, Kościół czy związek wyznaniowy. W tych sytuacjach ZUS będzie miał obowiązek wydania decyzji w ciągu maksymalnie 14 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności sprawy, co również znacząco skraca czas oczekiwania.
Ważne
Wszystkie opisane zmiany wejdą w życie 1 stycznia 2026 roku. Podwyższony zasiłek w kwocie 7000 zł oraz krótszy czas oczekiwania na wypłatę świadczenia (14 dni) będą dotyczyć zgonów, które nastąpią po tej dacie.
Podsumowanie zmian i ich cel
Obecny stan prawny (do 31.12.2025 r.) | Nowy stan prawny (od 1.01.2026 r.) | |
Wysokość zasiłku | 4000 zł | 7000 zł |
Maksymalny czas wypłaty | do 30 dni | do 14 dni |
Wymóg decyzji ZUS | Wymagana w większości przypadków (nawet dla członka rodziny) | Brak decyzji, gdy koszty ponosi jeden członek rodziny. Wymagana tylko dla wielu osób/instytucji |
Miejsce składania wniosku | Organ rentowy (ZUS) | Organ rentowy (ZUS) lub zakład pogrzebowy |
Odbiór świadczenia | Przelew na konto osoby uprawnionej | Przelew na konto osoby uprawnionej lub bezpośrednio na konto zakładu pogrzebowego (po upoważnieniu) |