To zaledwie jeden z kluczowych aspektów nowelizacji, która ma realnie odciążyć finansowo Polaków w najtrudniejszych chwilach.

Zmiany w zasiłku pogrzebowym. Czy zakład pogrzebowy może odebrać zasiłek?

Pełnomocnictwo dla zakładu pogrzebowego

Nowelizacja ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw przewiduje istotną zmianę, mającą na celu uproszczenie procedur w trudnym czasie żałoby. Osoba uprawniona do zasiłku pogrzebowego będzie mogła upoważnić zakład pogrzebowy do złożenia wniosku w jej imieniu i odbioru świadczenia bezpośrednio na jego konto. Jest to rozwiązanie opcjonalne, mające odciążyć rodzinę z dodatkowych formalności. Umożliwia ono pokrycie kosztów pogrzebu bez konieczności oczekiwania na przelew środków z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Co więcej, pełnomocnictwo może zostać zawarte już na etapie podpisywania umowy o usługi pogrzebowe. Zgodnie z tymi przepisami, pieniądze z ZUS trafią bezpośrednio do firmy, która zajęła się organizacją pochówku, a różnica w kosztach zostanie rozliczona z rodziną. Ta opcja jest szczególnie korzystna dla rodzin, które nie dysponują wystarczającymi środkami na pokrycie kosztów pogrzebu przed otrzymaniem zasiłku.

Wzrost zasiłku pogrzebowego do 7000 zł

Kluczową i najbardziej wyczekiwaną zmianą jest podwyższenie kwoty zasiłku pogrzebowego z obecnych 4000 zł do 7000 zł. Jest to pierwsza tak znacząca waloryzacja tego świadczenia od bardzo długiego czasu. Zwiększona kwota ma lepiej dostosować wsparcie do rosnących kosztów usług pogrzebowych i realnie pomóc rodzinom w pokryciu wydatków związanych z pochówkiem. Dla wielu polskich rodzin, zwłaszcza o niższych dochodach, dodatkowe 3000 zł może stanowić kluczowe wsparcie.

Zgodnie z art. 78 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, zasiłek pogrzebowy przysługuje w razie śmierci osoby, która w chwili śmierci miała ustalone prawo do emerytury lub renty, osoby, która w chwili śmierci nie miała ustalonego prawa do emerytury lub renty, ale spełniała warunki do jej uzyskania i była objęta ubezpieczeniem społecznym lub członka rodziny osoby ubezpieczonej lub uprawnionej do emerytury lub renty.

ZUS wypłaci zasiłek szybciej – w ciągu 14 dni

Nowelizacja ustawy przewiduje również istotne skrócenie maksymalnego czasu oczekiwania na wypłatę zasiłku pogrzebowego. Obecnie osoby uprawnione musiały czekać na przelew środków nawet do 30 dni. Od 1 stycznia 2026 roku okres ten zostanie skrócony do zaledwie 14 dni. To ogromne ułatwienie dla rodzin, które często muszą pokryć wysokie koszty pochówku z własnych środków, zanim otrzymają wsparcie z ZUS. Krótszy czas oczekiwania jest bezpośrednim efektem uproszczenia procedur, co przekłada się na szybsze rozpatrywanie wniosków przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych i sprawniejsze przekazywanie środków finansowych do uprawnionych.

Uproszczenie procedur w ZUS

Jedną z najważniejszych zmian proceduralnych jest rezygnacja z wydawania decyzji administracyjnej przez ZUS w sytuacji, gdy koszty pogrzebu poniosła jedna osoba – członek rodziny zmarłego. Dotychczas formalności te często wydłużały proces wypłaty. Zgodnie z nowymi przepisami, decyzja ZUS będzie nadal wymagana jedynie w przypadkach, gdy koszty pogrzebu zostaną poniesione przez więcej niż jedną osobę, lub instytucje, takie jak pracodawca, dom pomocy społecznej, gmina, powiat, Kościół czy związek wyznaniowy. W tych sytuacjach ZUS będzie miał obowiązek wydania decyzji w ciągu maksymalnie 14 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności sprawy, co również znacząco skraca czas oczekiwania.

Ważne

Wszystkie opisane zmiany wejdą w życie 1 stycznia 2026 roku. Podwyższony zasiłek w kwocie 7000 zł oraz krótszy czas oczekiwania na wypłatę świadczenia (14 dni) będą dotyczyć zgonów, które nastąpią po tej dacie.

Podsumowanie zmian i ich cel

Obecny stan prawny (do 31.12.2025 r.) Nowy stan prawny (od 1.01.2026 r.)
Wysokość zasiłku 4000 zł 7000 zł
Maksymalny czas wypłaty do 30 dni do 14 dni
Wymóg decyzji ZUS Wymagana w większości przypadków (nawet dla członka rodziny) Brak decyzji, gdy koszty ponosi jeden członek rodziny. Wymagana tylko dla wielu osób/instytucji
Miejsce składania wniosku Organ rentowy (ZUS) Organ rentowy (ZUS) lub zakład pogrzebowy
Odbiór świadczenia Przelew na konto osoby uprawnionej Przelew na konto osoby uprawnionej lub bezpośrednio na konto zakładu pogrzebowego (po upoważnieniu)