- Demograficzne lokomotywy
- Najwyższy wskaźnik urodzeń
- Najwyższy współczynnik salda migracji
- Najwyższy współczynnik dzietności
- Powiaty stojące na krawędzi przepaści demograficznej
Od wielu lat trendy migracyjne są takie same. Mieszkańcy z mniejszych miejscowości i obszarów peryferyjnych migrują do dużych miast i aglomeracji. Najwięcej zyskują duże ośrodki miejskie takie jak Warszawa, Wrocław, Kraków, Poznań, Trójmiasto oraz obszary podmiejskich tych miast.
Instytut Pokolenie przyjrzał się temu, jak zmieniają się wskaźniki dzietności i wskaźniki migracji i czy są jakieś prawidłowości łączące oba. Na tej podstawie wskazane zostały miejsca w Polsce, które są lokomotywami demografii, oraz regiony, które są o krok przepaści demograficznej.
„Spośród 380 powiatów i miast na prawach powiatu wybrano: 61 o najniższym wskaźniku dzietności ogólnej (TFR), który wynosił dla tych jednostek 0,91–1,18, 58 o najwyższym wskaźniku dzietności ogólnej (TFR), który wynosił 1,5–2,05, 26 powiatów o najniższym współczynniku salda migracji (WSM) między -8,18 a -5,36, a także 40 powiatów o najwyższym współczynniku salda migracji (WSM) między 3,20 a 22,79. Przy doborze powiatów opierano się na danych (TFR i WSM) obliczonych na podstawie danych Narodowego Spisu Powszechnego z 2021 roku” – czytamy w raporcie „Tendencje demograficzne w powiatach”.
/>
Demograficzne lokomotywy
Z badanej grupy regionów wyłoniono 12 powiatów charakteryzujących się najwyższym współczynnikiem salda migracji (WSM) przy jednoczesnym najwyższym współczynniku dzietności ogólnej (TFR). W grupie tej najliczniej reprezentowane jest Mazowsze, które miało cztery powiaty (grodziski, piaseczyński, wołomiński i miński).
Woj. pomorskie ma 3 takie powiaty (kartuski, pucki, wejherowski). Tak samo jest w przypadku woj. wielkopolskiego (poznański, leszczyński, średzki). W najlepszej 12 znalazły się jeszcze powiaty wrocławski z Dolnego Śląska i bielski z woj. śląskiego.
Jak podają autorzy raportu, charakterystyczny dla tej grupy powiatów jest znaczący wzrost liczby mieszkańców w ciągu 20 lat. Największą liczbę mieszkańców zyskał powiat wrocławski – 85 proc. Na podium znalazły się również powiaty: piaseczyński, ze wzrostem liczby mieszkańców o 69 proc. oraz powiat poznański (62 proc.).
Najwyższy wskaźnik urodzeń
We wszystkich powiatach wskaźnik liczby urodzeń żywych przypadający na 1000 mieszkańców znacząco przewyższał średnią dla całego kraju, który wynosiła w 2021 r. 8,7 na 1000 mieszkańców. Najwyższy wskaźnik urodzeń (14,27 na 1000 osób) był w powiecie kartuskim. Na 12 pozycji znalazł się powiat grodziski z woj. mazowieckiego ze wskaźnikiem na poziomie 9,42.
Najwyższy współczynnik salda migracji
Pod względem migracji najlepiej wypada powiat wrocławski, który zdecydowanie przewyższa pozostałe powiaty pod względem współczynnika salda migracji. W 2021 r. saldo migracji powiatu wrocławskiego wynosiło 22,79. Kolejnym powiatem o najwyższym wskaźniku salda migracji był powiat grodziski w woj. mazowieckim (16,01).
Najlepsza 12 zamyka powiat miński z Mazowsza, gdzie wskaźnik salda migracji był na poziomie 3,64.
Najwyższy współczynnik dzietności
W powiecie kartuskim w 2021 roku odnotowano najwyższy współczynnik dzietności ogólnej wynoszący 2,05, co stanowiło najlepszy wynik wśród powiatów w całym kraju. Kolejnym powiatem o najwyższym wskaźniku TFR był powiat średzki (1,77).
W tej kategorii najniżej z najlepszej dwunastki sklasyfikowane były powiaty grodziski w woj. mazowieckim i pucki na Pomorzu, które miał wskaźnik TFR na poziomie 1,5, czyli i tak wyższy od wskazania dla całego kraju (1,34).
/>
Powiaty stojące na krawędzi przepaści demograficznej
Na bazie danych statystycznych Instytut Pokolenie wybrał też dziewięć powiatów charakteryzujących się najniższym współczynnikiem salda migracji (WSM) przy jednoczesnym najniższym współczynniku dzietności ogólnej (TFR). W grupie dominowały regiony ze ściany wschodniej (cztery z Lubelszczyzny, dwa z Podlasia i po jednym z Podkarpacia oraz Warmii i Mazur). W najsłabszej dziewiątce był tylko jeden powiat z zachodniej części kraju. Było to Konin z woj. wielkopolskiego.
W ciągu 20 lat powiaty z tej grupy odnotowały znaczący spadek liczby mieszkańców „Największy odpływ odnotowano w powiatach hrubieszowskim i siemiatyckim, skąd ubyło po 17 proc. ludności. Równie wysoki odpływ nastąpił w Koninie, gdzie spadek wynosił 16 proc.” – czytamy w raporcie.
Najniższy współczynnik dzietności
Najniższy poziom współczynnika dzietności w 2021 roku odnotowano w powiecie siemiatyckim (1,08), równie niski w powiecie sejneńskim i Chełmie (1,10). Najwyższy, wynoszący 1,17, zaobserwowano natomiast w Zamościu i powiecie tomaszowskim.
Najsłabszy współczynnik salda migracji
Najniższy współczynnik salda migracji odnotowano w Koninie (-8,18) oraz w Chełmie (-8,08).
Liczba urodzeń żywych
Liczba urodzeń żywych na 1000 ludności w 2021 roku pozostawała poniżej średniej dla Polski, która wynosiła w 2021 r. 8,7. Najniższy wskaźnik odnotowano w powiecie siemiatyckim, gdzie wskaźnik urodzeń wynosił 6,16 na 1000 mieszkańców. Kolejnym powiatem o niskim wskaźniku urodzeń był powiat hrubieszowski z wynikiem 6,29.
/>