Trend spadkowy zaczął się już w 2009 roku, a w 2020 - wraz z pojawieniem się pandemii Covid-19 - wskaźniki dzietności, rozumianej jako liczba dzieci, które statystycznie może mieć kobieta w wieku reprodukcyjnym, znów spadły, mimo chwilowego wzrostu w roku 2021 - poinformował w środę Statistics Canada. Poza USA we wszystkich krajach grupy G7 zauważono w latach 2021-22 spadek dzietności.
Stopniowy spadek dzietności
"Wskaźnik dzietności w Kanadzie w 2022 roku (1,33 dziecka na kobietę) jest najniższym zanotowanym od ponad wieku, czyli odkąd gromadzi się dane" - podkreślono w komunikacie urzędu statystycznego. W 1921 roku w Kanadzie wskaźnik dzietności wynosił 3,5 dziecka na kobietę, pod koniec lat 50. XX wieku wzrósł do prawie 4, a w latach 60. zaczął spadać. Tempo spadku dzietności było różne. W latach 1971-72 dzietność spadła z roku na rok o 7,6 proc., a w latach 2021-22 - o 7,4 proc.
Kanadyjscy statystycy zwrócili uwagę, że wahania liczby urodzeń w latach 2020-22 są podobne do sytuacji w wielu innych krajach. "Ze względu na to, że pandemia Covid-19 rozpoczęła okres kryzysu publicznej opieki zdrowotnej oraz ekonomicznego i społecznego wstrząsu, jest możliwe, że część populacji zareagowała na ten okres ogólnej niepewności decyzjami dotyczącymi dzieci" - czytamy w komunikacie Statistics Canada.
Kryzysy i zmiany społeczne
Wykres dołączony do komunikatu informuje, że od 1921 roku największe spadki spodziewanej dzietności kobiet obserwowano od czasu Wielkiego Kryzysu aż do początku drugiej wojny światowej (w latach 1929-39), a następnie po 1969 roku, czyli po wprowadzeniu do legalnej sprzedaży pigułek hormonalnych w celu regulacji cyklu kobiety, a także zdekryminalizowaniu antykoncepcji i usuwania ciąży. Od 1972 roku w Kanadzie nie ma prostej zastępowalności pokoleń, a przyrost ludności jest pochodną imigracji.
Matki 40+
W latach 2021-22 spadek dzietności dotyczył wszystkich grup wiekowych wśród kobiet poniżej 40. roku życia. Statystycy jednak zauważyli, że od czasu dostępności pigułki antykoncepcyjnej spada spodziewana dzietność wśród młodszych, natomiast rośnie wśród starszych kobiet. W 1990 roku dzietność wśród kobiet w wieku 30-34 lata była wyższa, niż dzietność kobiet w wieku 20-24 lata, a w 2010 roku dzietność kobiet w wieku 35–39 lat po raz pierwszy była wyższa, niż kobiet w wieku 20-24 lata. Spada dzietność nastolatek, natomiast wzrasta kobiet po 40. roku życia. W 2014 roku dzietność kobiet w wieku 40-44 lata była już wyższa, niż kobiet w wieku 15-19 lat.
Zauważalny jest coraz bardziej zaawansowany wiek rodziców. W 1977 roku statystyczna kanadyjska matka miała średnio 26,8 lat, gdy rodziła pierwsze dziecko, a w 2022 roku - 31,6 lat. Statystyczny ojciec miał w 1974 roku 30,1 lat, a w 2022 roku - 34,3 lata.
Rodzicielstwo ze wsparciem
Znacząco mniejszą liczbę urodzeń zaobserwowano w 11 z 13 prowincji i terytoriów. Trendy urodzeniowe są inne w Nunavut, gdzie Inuici chcą mieć dzieci oraz w prowincji Quebec, gdzie od 1997 roku wprowadzano program tanich przedszkoli. Ponadto Quebec uelastyczniał od 2006 roku program urlopów rodzicielskich. Statystycy zauważyli, że mogło się to przyczynić do zwiększonego wskaźnika dzietności w tej części kraju w latach 2003-08.
Program tanich przedszkoli wzorowany na quebeckim jest obecnie wdrażany w całej Kanadzie. Rząd federalny zawarł z prowincjami i terytoriami umowy w sprawie dopłat do kosztów przedszkoli. Głównym celem tej regulacji jest to, by rodzice nie płacili za przedszkole więcej, niż 10 dolarów za dzień.
Z Toronto Anna Lach