"Dziękuję za to, że po raz kolejny radość, modlitwa i błogosławieństwo święta świateł, chanukowe przepływa i płynie także z Pałacu Prezydenckiego" - powiedział w środę Andrzej Duda, zwracając się do zgromadzonych w Pałacu Prezydenckim rabinów i uczestników uroczystości zapalenia świec chanukowych.
"Bo dla nas, jako ludzi wierzących tutaj, w Rzeczypospolitej, ta łączność z Panem Bogiem, modlitwa, ta współobecność ma bardzo duże znaczenie" - zaznaczył prezydent.
Duda podziękował "za osobiste, niezwykłe przeżycie (...) w piętnastą rocznicę pierwszej Chanuki w Pałacu Prezydenckim w historii Rzeczypospolitej Polskiej, kiedy na zaproszenie pana prezydenta Lecha Kaczyńskiego tutaj przybyła społeczność żydowska po to, aby wraz z prezydentem RP, jego małżonką i współpracownikami tą radość chanukową dzielić". "Radość święta świateł, radość tej wyjątkowej łaski, jaką Pan Bóg obdarzył swój lud wybrany w 164 r. p.n.e. Dawno, dawno temu głęboko w czeluściach historii, kiedy już Izrael w znaczeniu narodu, ludu był związany i złączony z Panem Bogiem" - wyjaśnił.
"Tamto wydarzenie i chanukowe święto - jako święto radości - ma w gruncie rzeczy w moim osobistym przekonaniu bardzo głęboki duchowy wymiar i bardzo głęboki symboliczny wymiar również" - zapewnił prezydent.
Duda zaznaczył, że dla niego i jego współpracowników "jest wielka radością, że dzisiaj możemy na ręce panów rabinów dla całej społeczności żydowskiej u nas, w Rzeczypospolitej, jak również i poza granicami, złożyć najserdeczniejsze życzenia wesołej Chanuki, życzenia wspaniałych świąt, radosnych, pełnych zadumy, ale takiej radosnej zadumy i pełnych dumy". "Dumy z tego, kim jesteście i jacy jesteście" - podkreślił.
"Rola społeczności żydowskiej na przestrzeni tysiąca lat była dla Polski bardzo ważna"
"Chciałem podkreślić, że Lech Kaczyński zaprosił tutaj do Pałacu Prezydenckiego społeczność żydowską 15 lat temu dlatego, że jej współobecność w Rzeczypospolitej od tysiąca lat uważał za niezwykle ważną, za niezwykle mocno wpisaną w historię Rzeczypospolitej" - mówił. "Za element współtworzący dzisiejszą Rzeczpospolitą także w jej elementach kulturowych" - podkreślił Duda.
"Jest też jakimś specyficznym zbiegiem historii to, że ten pierwszy przywilej, który został nadany społeczności żydowskiej tutaj, wtedy jeszcze w Polsce, która była królestwem (...) w 1264 r. przez Bolesława Pobożnego - to było dokładnie tysiąc trzysta lat po tamtym 164 r. p.n.e., po tamtych wielkich, ważnych wydarzeniach w Jerozolimie, które w jakiś sposób ukształtowały historię i w jakiś sposób ukształtowały dalsze losy narodu wybranego" - zaznaczył prezydent.
Zwrócił uwagę, że ten przywilej był wielokrotnie potwierdzany przez władców Rzeczypospolitej i "jest symbolem obecności Żydów w Polsce, ich miejsca w Polsce i roli". "Rola społeczności żydowskiej na przestrzeni tysiąca lat była dla Polski bardzo ważna" - podkreślił.
"To jest Polin, to jest miejsce dla nas wszystkich - ukształtowane historycznie, umocowane kulturowo - w którym chcemy nadal razem żyć w tolerancji, we wzajemnym zrozumieniu i szacunku. Jako prezydent RP chcę to z całą mocą podkreślić" - powiedział Andrzej Duda.
Rozpoczęła się Chanuka
W niedzielę 28 listopada wieczorem rozpoczęła się Chanuka, czyli żydowskie święto świateł. Upamiętnia ono zwycięstwo Machabeuszy nad Grekami. Gdy Grecy zdobyli Jerozolimę, ich władca Antioch IV zabronił żydowskich obrządków i nakazał prześladowanie niestosujących się do zakazu, a w Świątyni Jerozolimskiej ustanowił kult jednego z hellenistycznych bóstw. Żydzi pokonali najeźdźców w grudniu 164 r. p.n.e.
Podczas ponownego uświęcenia Świątyni Jerozolimskiej wydarzył się cud - potrzebna do sprawowania obrządków oliwa paliła się przez osiem dni, choć przewidywano, że wystarczy jej zaledwie na jeden dzień. Od tamtej pory Żydzi, pamiętając o cudzie, zapalają w czasie Chanuki przez osiem dni chanukową świecę na chanukiji ustawianej przeważnie na parapecie okna w widocznym z ulicy miejscu.
Tradycyjne potrawy chanukowe to m.in. przyrządzane na oleju na pamiątkę cudu placki ziemniaczane zwane latkes oraz nadziewane np. konfiturami pączki.
