Pierwsze czytanie projektowanych przepisów odbyło się w piątek przed południem. Projekt przedstawił posłom sekretarz stanu w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej Stanisław Szwed.
Jak zaznaczył, osoby zaangażowane w walkę o niepodległość i suwerenność Polski w latach 1956-89 były poddawane przez reżim komunistyczny licznym represjom i szykanom, które "negatywnie oddziaływały na status materialny osób nie tylko w okresie ich stosowania, ale i później, nawet do dnia dzisiejszego". Represje te spowodowały - mówił - że grupa bohaterów pobiera obecnie niższe emerytury. "Rozwiązania proponowane w projekcie zrodziły się z przekonania, że konieczne jest choć częściowe zadośćuczynienie krzywdom doznanym ze strony reżimu komunistycznego doznanym przez osoby, które swoim poświęceniem przyczyniły się do obalenia ustroju totalitarnego" - wyjaśnił Szwed.
W dyskusji nad projektem posłowie wszystkich klubów i kół opowiedzieli się za zaproponowanymi przepisami, podkreślając, że należy popierać wszelkie inicjatywy ustawodawcze wspierające przywracające sprawiedliwość dziejową.
Teresa Wargocka (PiS) wniosła o przystąpienie do drugiego czytania niezwłocznie po zakończeniu pierwszego czytania bez odsyłania projektu do komisji. W drugim czytaniu zawnioskowała o Wniosek o niezwłoczne przejście do trzeciego czytania, czyli głosowania, po doręczeniu posłom poprawek.
Nie było sprzeciwu co do przejścia do trzeciego czytania.
Rządowy projekt nowelizacji ustawy o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych oraz niektórych innych ustaw przewiduje przyznanie prawa do świadczenia wyrównawczego dla osób o potwierdzonym statusie działacza opozycji antykomunistycznej lub osoby represjonowanej z powodów politycznych, których emerytura lub renta inwalidzka, renta z tytułu niezdolności do pracy jest niższa niż 2400 zł.
Proponowane przepisy wprowadzają także ulgi taryfowe dla działaczy opozycji antykomunistycznej i osób represjonowanych w wysokości 50 proc. przy przejazdach środkami komunikacji miejskiej oraz w wysokości 51 proc. na przejazdy w komunikacji krajowej środkami publicznego transportu zbiorowego.
Projekt umożliwia organizacjom pozarządowym realizację wykonywania zadań opiekuńczych na rzecz działaczy opozycji antykomunistycznej. Ponadto przyznaje prawo do ubezpieczenia zdrowotnego i opłacania składek działaczy opozycji antykomunistycznej i osób represjonowanych z powodów politycznych, którzy nie podlegają ubezpieczeniu społecznemu w RP lub nie pobierają emerytury lub renty.