rozwiń >

Ile jest schronów w Polsce?

Państwowa Straż Pożarna w 2023 roku przeprowadziła inwentaryzację obiektów budowlanych mogących służyć jako schrony. Przeprowadzenie inwentaryzacji zlecił były minister spraw wewnętrznych i administracji Mariusz Kamiński.

Analizie poddano wszystkie pomieszczenia, które należą do instytucji państwowych, samorządowych, wspólnot mieszkaniowych, spółdzielni oraz podmiotów gospodarczych prowadzących działalność pożytku publicznego. Budowle ochronne można podzielić na dwie kategorie:

  • miejsca ukrycia – wyposażone są w najprostsze instalacje i urządzenia, które zapewniają ochronę przed założonymi czynnikami rażenia oddziałującymi z określonych stron;
  • schrony – budowle o obudowie konstrukcyjnie zamkniętej, hermetycznej, które zapewniają ochronę przed założonymi czynnikami rażenia oddziałującymi ze wszystkich stron.

Inwentaryzacja budynków i obiektów budowlanych przeprowadzona przez Państwową Straż Pożarną wykazała, że na terenie kraju istnieje obecnie ponad 233 tys. budynków ochronnych, w tym 1,7 tys. schronów, 7,8 tys. ukryć oraz 223,5 tys. miejsc doraźnego schronienia (dane za kwiecień 2023 roku). Obiekty łącznie zapewniają miejsce dla ponad 46 mln osób, w tym:

  • ponad 45,6 mln w miejscach doraźnego schronienia;
  • ponad 846 tys. w ukryciach;
  • ponad 178 tys. w schronach.

Gdzie w Polsce jest najwięcej schronów i miejsc schronienia?

Na podstawie danych Państwowej Straży Pożarnej można wyznaczyć ranking miast w Polsce pod względem pojemności miejsc doraźnego schronienia, ukryć oraz schronów. To właśnie one w przypadku wojny lub sytuacji kryzysowej mogą odegrać kluczową rolę w ochronie ludności cywilnej.

Zdecydowanym liderem jest Warszawa, gdzie w miejscach doraźnego schronienia może znaleźć ochronę ponad 9 milionów osób. Kolejne w zestawieniu są Kraków, Wrocław, Lublin, Poznań oraz Łódź. Każde z tych miast dysponuje obiektami mogącymi pomieścić ponad 1 milion osób.

W drugiej części rankingu znalazły się Gdańsk, Katowice, Gdynia, Bydgoszcz, Białystok, Rzeszów i Kielce. W każdym z nich pojemność miejsc doraźnego schronienia przekracza 500 tysięcy osób.

Choć miejsc doraźnego schronienia jest wiele, to prawdziwych schronów w Polsce jest zdecydowanie mniej. Na tle kraju wyróżniają się jednak takie miasta jak Warszawa, Szczecin, Gdańsk, Poznań i Wrocław, które dysponuje schronami dla ponad 11 tysięcy osób.

Gdzie jest najbliższy schron? MSWiA udostępniło nową mapę schronów w Polsce

Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji uruchomiło nową aplikację "Gdzie się ukryć", która ma pomóc obywatelom w szybkim odnalezieniu najbliższych punktów schronienia. Narzędzie działa zarówno na komputerach, jak i urządzeniach mobilnych.

Dzięki intuicyjnemu interfejsowi użytkownik może w prosty sposób wyszukać miejsca schronienia w swojej okolicy, uwzględniając różne kategorie obiektów. Nowa strona internetowa zastępuje dotychczasowy serwis "Schrony", który budził wiele wątpliwości.

Jedną z kluczowych nowości jest możliwość korzystania z aplikacji w trybie offline. Dzięki temu użytkownicy mogą pobrać dane na telefon i mieć dostęp do mapy oraz punktów schronienia nawet bez połączenia z internetem. Jak podaje MSWiA, punkty można pobierać w promieniu 50 km od wybranej lokalizacji. Poza tym wybrane miejsca można zapisywać na liście ulubionych, którą można dowolnie edytować.

Schrony w Europie. Jak wypada Polska na tle innych krajów?

Na tle Europy Polska może pochwalić się sporą liczbą obiektów ochronnych, jednak ich charakter różni się od tego, co spotykamy w innych państwach. Większość z nich to miejsca doraźnego schronienia, a więc łatwo dostępne i liczne, lecz nie dające takiej samej ochrony jak klasyczne schrony przeciwbombowe.

Inaczej wygląda to w Szwecji, gdzie od lat funkcjonuje rozbudowana sieć ponad 60 tysięcy schronów, obejmujących około 7 milionów osób, czyli blisko 85 procent populacji. Obiekty te mogą być w czasie pokoju wykorzystywane do innych celów, ale muszą być gotowe do użycia w ciągu 48 godzin. Odpowiedzialność za ich utrzymanie spoczywa na właścicielach budynków, jednak państwo przeznacza na ten cel specjalne środki.

Podobny system istnieje na Słowacji, gdzie zinwentaryzowano kilkaset tysięcy obiektów ochronnych, z czego część to schrony o wysokim standardzie. Choć tylko niewielka część ludności może znaleźć w nich miejsce, całkowita liczba obiektów pozwala na objęcie ochroną milionów obywateli. Utrzymaniem zajmują się właściciele, ale w kosztach partycypuje również państwo.

W innych krajach Europy Zachodniej, takich jak Szwajcaria, istotną rolę odgrywają prywatne schrony. Często są obowiązkowo budowane przy nowych inwestycjach. Publiczne obiekty powstają przy wsparciu samorządów i rządu, co zapewnia równowagę między odpowiedzialnością indywidualną a wsparciem państwowym.

Gdzie się ukryć w razie wojny, jeśli w pobliżu nie ma schronu?

Nie każdy mieszkaniec Polski ma w swojej okolicy dostęp do oficjalnego schronu czy miejsca doraźnego schronienia. W takich sytuacjach niezwykle istotne jest szybkie znalezienie bezpiecznego miejsca, które może zapewnić ochronę przed bezpośrednimi skutkami konfliktu. Najlepszym rozwiązaniem są miejsca znajdujące się pod ziemią lub w solidnie zbudowanych budynkach, takich jak piwnice, garaże wielopoziomowe czy hale przemysłowe.

Ważne jest, aby unikać pomieszczeń przy oknach i drzwi zewnętrznych. Najbezpieczniejsze są wnętrza budynków, położone w głębi kondygnacji, z dala od ścian zewnętrznych. Jeśli trzeba się ukryć w budynku mieszkalnym, warto wybierać miejsca położone w piwnicy. Równie istotny jest dostęp do wody, jedzenia i apteczki.

Chcesz mieć własny schron? Takie miejsce można zbudować bez zezwolenia

Coraz więcej osób myśli o tym, jak zadbać o bezpieczeństwo swojej rodziny w sytuacjach kryzysowych. W Polsce można wybudować legalnie własny schron. Od 2025 roku w Polsce budowa przydomowego schronu o powierzchni do 35 m² jest uproszczona. Nie wymaga pozwolenia na budowę, tylko zgłoszenia w odpowiednim urzędzie (np. starostwie lub urzędzie miasta). Jeśli urząd nie zgłosi sprzeciwu w ciągu 21 dni, można przystąpić do realizacji. W przypadku schronu, który miałby mieć powyżej 35 m², konieczne jest pozwolenie na budowę.