„To nic dziwnego, że w Grecji jest miejsce, w którym ludzie żyją bardzo długo. Grecja to dom diety śródziemnomorskiej. Wszyscy wiedzą, że ta dieta jest dobra dla organizmu. Oliwa z oliwek, mała ilość mięsa… – to pomaga w utrzymaniu zdrowia" – mówi amerykański dziennikarz Dan Buettner, rozpoczynając historię o kolejnej „niebieskiej strefie"*.
Tym razem to Ikaria – wyspa, „na której występuje wysoki wskaźnik długowieczności" – zaznacza Buettner. Ponadto ludzie rzadziej cierpią tu np. na choroby układu krążenia.
Co wpływa na to, że mieszkańcom wyspy (położonej na Morzu Egejskim) udaje się częściej przekroczyć 100 lat?
Byli zdani sami na siebie
Dokument Netflixa pt. „Żyć 100 lat: Tajemnice niebieskich stref" zwraca uwagę m.in. na historię Ikarii. Wyspa w średniowieczu „była praktycznie odizolowana od reszty świata", jej mieszkańcy byli zdani sami na siebie. „To wymusiło niespotykaną nigdzie indziej wytrzymałość. Rozwinęli umiejętność życia z ziemi, rozpoznawania roślin, okiełznania pszczół i współpracy w naprawdę trudnych warunkach. Dzięki temu stali się jedną z najzdrowszych populacji na Ziemi" – opowiada Dan Buettner.
Do 1980 r. Ikaria była samowystarczalna. „Teraz w sklepach kupi się wszystko, a wtedy mieliśmy tylko mąkę z pszenicy, którą sami mieliliśmy" – wspomina Vaso Parikos, 88-latka z Ikarii. „[...] Jaka była wtedy kawa? Zaparzaliśmy jęczmień i ciecierzycę" – dodaje.
/>
Herbaty, miód i wino – co piją mieszkańcy Ikarii?
Na Ikarii „wykształcił się zwyczaj picia herbat". Z pokolenia na pokolenie przekazywana jest wiedza nt. ziół i przypraw. „Picie herbat ziołowych, zwłaszcza przez wiele lat, ma masę korzyści zdrowotnych. […] Herbaty ziołowe działają przeciwzapalnie oraz antyoksydacyjnie…" – podkreśla Dan Buettner.
Cukier to jeden z najpopularniejszych dodatków do kawy i herbaty wśród mieszkańców Europy. Na Ikarii częściej do napojów dodaje się miód. Greccy pszczelarze przenoszą ule. „Na początku mogą być w pobliżu wybrzeża, później trafiają do lasów sosnowych. Pszczoły zbierają nektar z różnych roślin, a co za tym idzie, jest on bogaty w różne mikroelementy i składniki bioaktywne [...]" – opowiada Buettner. Czym różni się miód z Ikarii od tego, który trafia na półki w marketach? „Jest zdrowszy. Niektóre miody w sklepie są gotowane – niszczy to ziarna pyłku i powstaje cukier" – wyjaśnia jeden z pszczelarzy. „Nie gotuje się (ani mocno nie podgrzewa się) miodu, nawet jeśli używa się go do herbaty. Miód dodaje się, dopiero gdy herbata wystygnie" – dodaje kolejny pszczelarz.
Według greckiego mitu bóg wina (Dionizos) urodził się na Ikarii. Miejscowi od wieków przygotowują wino według tego samego procesu. Trunek jest przechowywany w glinianych naczyniach, w miejscu, gdzie jest „chłodno i wilgotno". „[...] Winogrona zbieramy ręcznie – trwa to dłużej, ale to dodaje jakości" – mówi winiarz Konstantinos Afianse.
Wspólnota i świętowanie
„Moc szczęśliwego, zaangażowanego partnerstwa może prowadzić do dłuższego, bardziej spełnionego życia. Ludzie w niebieskich strefach traktują partnerów priorytetowo i pielęgnują swoje relacje" – podkreśla Dan Buettner.
Dla mieszkańców Ikarii ważne jest też wspólne świętowanie. Odbywają się tam całonocne imprezy (tańczą zarówno młodsi, jaki i starsi mieszkańcy wyspy).
„[...] Na Ikarii uczymy się, że aktywność fizyczna może być radosna. Oni cały czas się śmieją", a śmiech dobrze wpływa na serce – komentuje Buettner. „Ich szczęście jest namacalne. Niebieskie strefy uczą nas, że długie życie może być radosne. […] Wspólnota jest przepisem na długowieczność" – dodaje.
*„Niebieskie strefy" – określenie miejsc, gdzie mieszkańcom udaje się częściej osiągnąć długowieczność, a nawet przekroczyć 100 lat