MZ: Nowa lista leków refundowanych od 1 października 2025. Kto zyska, a kto dopłaci?

Gdy mówimy „lista refundacyjna”, wielu widzi paragrafy i załączniki. A przecież to historia bardzo ludzka. Za każdym punktem stoi ktoś, kto wreszcie dostanie lek w cenie do udźwignięcia, bez „papierów wyjątkowych”, bez pożyczania na terapię od rodziny. Lub odwrotnie - będzie musiał dopłacić do leku, który jeszcze niedawno był tańszy. Październikowe obwieszczenie jest największe od lat – i co najważniejsze: nie jest to tylko „pompowanie statystyk”. Widać porządkowanie ścieżek leczenia, mniej wąskich gardeł i więcej realnego dostępu tam, gdzie do tej pory wygrywała biurokracja.

Nowa lista leków refundowanych od października 2025 - kto skorzysta?

Nowa lista refundacyjna pokazuje pięć grup pacjentów, które w sposób szczególny zyskają na zmianach od 1 października 2025 roku, kiedy to zacznie obowiązywać nowa lista refundowanych leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych.

1) Onkologia – szybciej do właściwego leczenia

Onkologia dostaje najwięcej. Rozszerzono dostęp do terapii celowanych i immunoterapii, szczególnie w raku piersi, jajnika, płuca, jelita grubego, czerniaku i części nowotworów górnego odcinka przewodu pokarmowego. Rzecz nie tylko w „nowych molekułach”, ale w logiczniejszym ustawieniu linii leczenia. Z punktu widzenia pacjenta to po prostu mniej latania między poradniami i mniej odmów z przyczyn formalnych.

Co to oznacza w praktyce?

• szybsze wejście w terapię podtrzymującą po skutecznym leczeniu pierwszej linii,
• precyzyjne kryteria kwalifikacji oparte na badaniach (w tym molekularnych),
• czytelne zasady kontynuacji i oceny odpowiedzi na leczenie.

2) Choroby kobiece – nie tylko onkologia ginekologiczna

Pacjentki zyskują przede wszystkim tam, gdzie wcześniej istniały „dziury” między onkologią ogólną a ginekologiczną. Refundacją objęto terapie towarzyszące i podtrzymujące, a kryteria kwalifikacji są wreszcie opisane tak, by kobieta nie musiała słyszeć „to zależy, co powie komisja w innym ośrodku”. Dla wielu to różnica między planowaniem życia a życiem „od badania do badania”.

3) Hipercholesterolemia – większa grupa, prostsza droga

W kardiologii najważniejsze jest poszerzenie dostępu do nowoczesnych metod obniżania LDL-C u osób z wysokim i bardzo wysokim ryzykiem sercowo-naczyniowym, które mimo intensywnej terapii nadal nie osiągają celów. Uporządkowano ścieżkę - od statyn i ezetymibu po nowocześniejsze terapie - i wyraźniej opisano punkty kontrolne. Korzyść? Mniej zawałów i udarów, czyli coś, co w statystykach wygląda sucho, a w życiu - jest wszystkim.

4) Hemofilia – mniej zastrzyków

Zastosowanie preparatów o wydłużonym czasie działania oraz ujednoliconych schematów profilaktyki może zmniejszyć częstość podań i ułatwić utrzymanie stabilnych poziomów czynnika krzepnięcia. W praktyce oznacza to mniej dni przeznaczonych na iniekcje, prostsze planowanie terapii domowej i przewidywalny harmonogram kontroli. Dla opiekunów dzieci i pacjentów dorosłych przekłada się to na mniejsze obciążenie organizacyjne oraz potencjalnie lepszą zgodność z zaleceniami.

5) Choroby rzadkie i ultrarzadkie

W chorobach rzadkich każdy nowy lek to czasem uratowane dzieciństwo albo przynajmniej spowolnienie choroby. W październiku wchodzi 12 takich terapii, w tym 3 finansowane ścieżką Funduszu Medycznego – właśnie po to, by w trudnych wskazaniach nie czekać latami.

Od kiedy? Krótki, użytkowy harmonogram

Praktycznie: jeśli spełniasz kryteria programu lekowego, ośrodek prowadzący kwalifikuje Cię według jasnych zasad (rozpoznanie, wyniki, często biomarker). Do leków aptecznych wystarczy e-recepta z prawidłową odpłatnością.

„Mapa” 50 nowych terapii od 1 października 2025 roku

Zamiast długich aneksów – jedna, prosta tabela. To nie pełen spis nazw handlowych, tylko portret zmian.

Jak skorzystać z nowych leków – ścieżka pacjenta w 5 krokach

1. Diagnoza i dokumenty. Zbierz rozpoznanie (ICD-10) oraz wyniki badań – przy wielu terapiach decydują badania molekularne.
2. Wizyta u lekarza prowadzącego. Zapytaj, czy Twoje wskazanie jest w programie lub na liście aptecznej z odpłatnością.
3. Kwalifikacja. Jeśli to program lekowy, dostaniesz skierowanie do ośrodka. Jeśli to lek apteczny – lekarz wystawia e-receptę z właściwą odpłatnością.
4. Start terapii i kontrola. Programy mają punkty kontrolne (ocena skuteczności), apteczne – zwykle regularne recepty i wizyty.
5. Kontynuacja lub zmiana. Decydują wyniki i Twoje samopoczucie; zasady kontynuacji są opisane w programie.

Drobne ułatwienia z życia:

• Rób zdjęcie opakowania (nazwa, dawka).
• Zapisz terminy badań kontrolnych.
• Pytaj o zamienniki – dopłata pacjenta bywa inna, choć skuteczność ta sama.

Kto nie skorzysta z leków refundowanych i dlaczego

Nie ma co owijać w bawełnę: nie każdy od razu się kwalifikuje. Najczęstsze powody odmowy to:

• brak wymaganego biomarkera albo innego warunku z programu,
• rozpoczęta terapia w innej linii niż przewiduje program,
• ośrodek jeszcze nie uruchomił programu (to zwykle kwestia organizacyjna do nadrobienia),
• istnieje tańsza, równie skuteczna opcja w Twojej sytuacji klinicznej.

To nie zawsze „zła wola systemu”. Czasem naprawdę chodzi o bezpieczeństwo i dowody naukowe. W praktyce warto poprosić lekarza o plan B: „co mogę zrobić dziś, żeby za miesiąc lub dwa spełnić kryteria?”.

Największe zmiany dopłat do leków: lista obniżek i podwyżek (październik 2025)

Nie wszyscy czytelnicy szukają nowości. Część dzwoni do redakcji z jednym pytaniem: „A co z moją dopłatą?”. Poniżej – sygnałowe zestawienia, które porządkują temat. O szczegóły zawsze należy zapytać w aptece, bo dopłaty zależą od dawki, wielkości opakowania i limitów grupowych.

TOP 10 największych obniżek dopłaty pacjenta (malejąco wg wartości obniżki):

1. Lurasidonum – Latuda 18,5 mg, tabl. powl., 28 szt. 138,63 zł → 91,59 zł (−47,04 zł)
2. Lurasidonum – Latuda 37 mg, tabl. powl., 28 szt. 102,00 zł → 62,03 zł (−39,97 zł)
3. Risperidonum – Rispolept Consta 50 mg, proszek + zestaw do wstrzyk., 1 op. 38,48 zł → 3,20 zł (−35,28 zł)
4. Risperidonum – Rispolept Consta 37,5 mg, proszek + zestaw do wstrzyk., 1 op. 37,85 zł → 11,47 zł (−26,38 zł)
5. Lurasidonum – Latuda 74 mg, tabl. powl., 28 szt. 25,54 zł → 0,00 zł (−25,54 zł)
6. Beclometasoni dipropionas + Formoteroli fumaras – Fostex Nexthaler 100+6 µg/dawkę, 2×180 dawek 123,00 zł → 105,20 zł (−17,80 zł)
7. Risperidonum – Rispolept Consta 25 mg, proszek + zestaw do wstrzyk., 1 op. 26,10 zł → 8,98 zł (−17,12 zł)
8. Olanzapinum – Zolafren 10 mg, tabl. powl., 90 szt. 21,83 zł → 8,64 zł (−13,19 zł)
9. Olanzapinum – Zolaxa Rapid 20 mg, ODT, 56 szt. 21,99 zł → 10,76 zł (−11,23 zł)
10. Olanzapinum – Zolaxa Rapid 15 mg, ODT, 56 szt. 17,70 zł → 8,06 zł (−9,64 zł)

TOP 10 największych podwyżek dopłat pacjenta

1. Ryeqo 40+1+0,5 mg, tabl., 28 szt. – 109,62 zł 107,05 → 109,62 (+2,57)
2. Grazax 75 000 SQ-T, liofilizat podjęzykowy, 30 szt. – 102,53 zł 92,14 → 102,53 (+10,39)
3. Jardiance 10 mg, 60 szt. – 93,85 zł 92,39 → 93,85 (+1,46)
4. Palexia retard 200 mg, 60 szt. – 64,41 zł 0,00 → 64,41 (+64,41)
5. Palexia retard 150 mg, 60 szt. – 63,73 zł 0,00 → 63,73 (+63,73)
6. Invokana 100 mg, 30 szt. – 52,97 zł 48,05 → 52,97 (+4,92)
7. Palexia retard 250 mg, 60 szt. – 51,31 zł 0,00 → 51,31 (+51,31)
8. Jardiance 10 mg, 28 szt. – 50,02 zł 45,03 → 50,02 (+4,99)
9. Neocate Junior (smak truskawkowy), proszek 400 g – 48,86 zł 4,09 → 48,86 (+44,77)
10. Neocate Junior (smak waniliowy), proszek 400 g – 48,86 zł 4,09 → 48,86 (+44,77)

Pełna lista leków refundowanych znajduje się na stronie: Projekt obwieszczenia Ministra Zdrowia w sprawie wykazu refundowanych leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych, który wejdzie w życie 1 października 2025 r.

FAQ – O co pytają pacjenci?

1. Kiedy wchodzi w życie nowa lista refundacyjna?
1 października 2025 r. Od tego dnia apteki i ośrodki rozliczają leki według nowych zasad.

2. Ile terapii dodano w 2025 roku?
W całym 2025 r. – 151 nowych terapii; w październiku – 50.

3. Jakie leki onkologiczne znalazły się na liście?
Najwięcej zmian dotyczy terapii celowanych i immunoterapii: piersi, jajnika, płuca, jelita grubego, czerniaka i części nowotworów przewodu pokarmowego. Szczegółowe wskazania (linie leczenia, biomarkery) podaje ośrodek kwalifikujący.

4. Czy są nowe refundacje w chorobach rzadkich?
Tak. 12 terapii, z czego 3 w ścieżce Funduszu Medycznego – tam, gdzie liczy się szybki dostęp i wysoka wartość kliniczna.

5. Czy potrzebny jest wniosek o refundację?
Dla leków aptecznych – nie, wystarczy e-recepta z odpowiednią odpłatnością. Dla programów lekowych – tak, ale to lekarz w ośrodku prowadzącym program przeprowadza kwalifikację. Pacjent nie składa „papierów” sam.

6. Co jeśli mój ośrodek jeszcze nie prowadzi programu?
Poproś lekarza o skierowanie do najbliższego ośrodka realizującego. Zwykle to kwestia organizacyjna, a nie merytoryczna. W pilnych sytuacjach lekarz zaproponuje leczenie pomostowe.