„Jeżeli sytuacja (nielegalnej migracji na granicy z Białorusią – PAP) będzie się nadal komplikowała, w każdej chwili należy uruchomić konsultacje w sprawie artykułu 4. NATO” – wskazał Nauseda. Przypomniał, że każde państwo członkowskie Sojuszu może to zrobić w chwili zagrożenia.
Prezydent poinformował, że w piątek odbyło się posiedzenie litewskiej Rady Obrony Państwa z udziałem przywódców kraju i odpowiednich służb, podczas którego „uzgodniono kryteria, w przypadku których zostanie wystosowana prośba (ze strony Litwy – PAP) do NATO o aktywizację poszczególnych artykułów”.
Swe pełne poparcie dla Polski wyrazili też prezydenci Łotwy i Estonii. Levits oznajmił, że Łotwa udzieli poparcia Polsce, jeżeli ta zwróci się o pomoc do NATO. Karis przekazał, że Estonia jest gotowa na „udzielenie wszelkiej pomocy i wsparcia” dla Polski i Litwy.
Podczas poniedziałkowej konferencji prasowej prezydent Litwy oświadczył, że „niepokoi pełna wojskowa integracja Białorusi z systemem rosyjskim”. „To tworzy nowe wyzwania dla NATO. (…)NATO powinno wprowadzić korektę w swe plany, strategię i taktykę, jeżeli chodzi o region graniczący z Białorusią” – powiedział Nauseda.
Przywódca Litwy podkreślił, że „dzisiaj mamy do czynienia z bardzo skomplikowaną sytuacją na granicy UE z Białorusią”. „Tysiące osób z Bliskiego Wschodu i Afryki, które przyleciały na Białoruś, są teraz kierowane na szturm zewnętrznej granicy unijnej” – podkreślił Nausesda.
Prezydent wskazał, że „mnóstwo zdjęć i nagrań video demonstruje uzbrojonych ludzi reżimu Łukaszenki, zaangażowanych w zarządzanie napływem migrantów i kierowaniem ich na poszczególne odcinki granic z Polską, Litwą i Łotwą”; podkreślił, że celem takich działań jest „testowanie jedność UE, zdolności reagowania i umiejętności odpierania ataków hybrydowych w postaci nielegalnych migrantów”.
„Sytuacja na granicy z Białorusią pogarsza się” – ocenił prezydent Litwy i zauważył, że „sytuacja wymaga niezwłocznych decyzji na poziomie Unii Europejskiej i międzynarodowym”.
Zdaniem Nausedy konieczne jest uzgodnienie wspólnych działań UE, zapewnienie rzeczywistej ochrony zewnętrznej granicy, przyśpieszenie zmiany w unijnym ustawodawstwie dotyczącym migranci i azylu.
Prezydent podkreślił też, że konieczne jest zapewnienie unijnego finasowania budowy zapory granicznej. „Ta kwestia ciągle pozostaje otwartą, ale wierzę, że w miarę zmieniającej się sytuacji, zmieni się też stanowisko w tej kwestii”.
Prezydenci Litwy, Łotwy i Estonii w poniedziałek rozmawiali również z prezydentem Polski Andrzejem Dudą; wydali wspólne oświadczenie w sprawie sytuacji na granicy UE z Białorusią, w którym wyrazili też solidarność z Polską.
