Według danych NATO opublikowanych 1 lipca ubiegłego roku tylko 11 państw sojuszu osiągnęło lub przekroczyło poziom 2 proc. PKB wydatków na obronność. W poprzednim roku takich państw było tylko 9.
W grupie tych państw znalazły się Stany Zjednoczone, Wielka Brytania, Polska, Grecja, Rumunia, Węgry, Słowacja, Estonia, Łotwa i Litwa, a także nowy członek NATO – Finlandia.
Pokazuje to, że państwa Europy Wschodniej są bardziej wyczulone na pojawiające się zagrożenia militarne w Europie.
Według sekretarza generalnego Jensa Stoltenberga NATO przechodzi obecnie „największą przebudowę zbiorowej obrony i odstraszania od czasów zimnej wojny”, co jest odpowiedzią na rosyjską inwazję.
Wydatki na obronność jako proc. PKB
Najwięcej ze swojego budżetu na obronność wydaje Polska. W 2023 roku polski rząd wydał na armię 3,9 proc. PKB. Drugie w tym zestawieniu, Stany Zjednoczone wydały 3,5 proc. PKB, a trzecia Grecja 3 proc.
Na drugim krańcu zestawienia, z najniższymi wydatkami na tle PKB, znalazły się Luksemburg (0,72 proc. PKB), Belgia (1,13 proc. ) i Hiszpania (1,26 proc.).
Chorwacja i Francja, które wcześniej osiągnęły cel 2 proc., w 2023 r. uplasowały się nieco poniżej tego progu. Kolejnymi krajami najbliżej osiągnięcia celu były nowi członkowie NATO, Czarnogóra i Macedonia Północna (każdy z wydatkami na obronę wynoszący 1,87 proc. PKB), a za nimi plasowały się: Bułgaria, Chorwacja i Holandia. Także Niemcy, największa gospodarka Unii Europejskiej, znalazła się w grupie państw, którym daleko do osiągnięcia poziomu 2 proc. PKB. Wydatki Niemiec na cele wojskowe były na poziomie 1,57 proc. PKB.
Nominale wydatki na obronność w 2023 r.
Z szacunków NATO nominalnie najwięcej wydają Stany Zjednoczone. W 2023 r. USA na wojsko wydały 743,3 mld dolarów. Na drugim miejscu znalazła się Wielka Brytania z wydatkami na poziomie 65,6 mld dolarów. Niemcy pod względem udziału wydatków na obronność wobec PKB nie plasowały się wysoko, jednak nominalne wydatki na poziomie 56,6 mld dol. plasują naszych zachodnich sąsiadów na trzecim miejscu.
Kolejna były Francja (50,6 mld dol.) i Włochy (28,6). Na szóstej pozycji plasuje się Polska z wydatkami na poziomie 24,8 mld dol.
Wydatki na obronność na mieszkańca
Pod względem wydatków na jednego mieszkańca najwyższe wydatki na armię ponoszą Amerykanie. W USA w 2023 r. wydatki na obronność per capita wynosiły 2220 dolarów. Trzy kolejne miejsca zajmują kraje skandynawskie. W Norwegii wydatki na jednego mieszkańca były na poziomie 1339 dol., w Finlandii 1153 dol., a w Danii 1000 dol. Kolejne były: Wielka Brytania (965 dol.), Holandia (848 dol.), Luksemburg (773 dol.), Francja (737 dol.) i Niemcy (677 dol.).
Pierwszą dziesiątkę zamyka Polska, gdzie na obronność wydano 657 dol. na jednego mieszkańca.
Wzrost wydatków na obronność
Jak pokazują dane NATO, największe wzrosty nakładów na uzbrojenie widać wśród państw wschodniej flanki sojuszu, które czują największe zagrożenie militarne ze strony Rosji.
Pierwszą piątkę państw z największymi wzrostami w 2023 r. w porównaniu do 2014 r. tworzą: Litwa (ze wzrostem o 270 proc.), Węgry (269 proc.), Łotwa (197 proc.), Polska (189 proc.), Słowacja (153 proc.) i Rumunia (152 proc.).
Od 2014 r. najmniej swój budżet na obronność powiększyły Wielka Brytania (wzrost o 6,8 proc.) i USA (12,6 proc.)
Natomiast w ciągu ostatniego roku najszybciej rósł budżet obronny Polski. W 2023 roku był o ponad 63 proc. większy niż rok wcześniej. Kolejne były: Albania, z rocznym wzrostem o 49 proc., Rumunia (+46 proc.) i Finlandia (+45 proc.)
Na co z budżetu na obronność Polska wydaje najwięcej
W Polsce w 2023 r. ponad połowa budżetu na obronność (52,4 proc.) przeznaczona była na zakup sprzętu i uzbrojenia. Na personel wojskowy poszło 27,7 proc. budżetu. Pozostałe wydatki to: infrastruktura (4 proc. ) oraz inne wydatki związane z obronnością (16,8 proc.).