Wiele osób już słyszało, że Niemcy to obok Austrii oraz Szwajcarii jeden z krajów Starego Kontynentu, który cechuje się najwyższym udziałem najemców i najniższym odsetkiem dotyczącym własności mieszkaniowej. Co drugi mieszkaniec Niemiec wynajmuje lokum i na tym można by zakończyć. Takie powierzchowne traktowanie tematu nie jest jednak uzasadnione, co potwierdza analiza przygotowana przez ekspertów portalu RynekPierwotny.pl. Ciekawe dane wskazują bowiem, że zamożniejsi sąsiedzi cenią sobie mocno własność lokum. Natomiast dla uboższej części społeczeństwa posiadanie własnego domu lub lokalu to bardziej wyjątek niż norma.

Niewielu ubogich Niemców ma własne lokum

Więcej o specyfice niemieckiej „mieszkaniówki” mogą nam powiedzieć wyniki badania finansów gospodarstw domowych, które Bundesbank przeprowadza co trzy lata. Ostatnie takie badanie odbyło się w 2021 roku, ale część jego wyników została opublikowana znacznie później. Chodzi między innymi o ciekawe dane, które pokazują, jak zmienia się odsetek mieszkańców Niemiec zasiedlających własne lokum w zależności od dochodu brutto. Po podzieleniu badanych gospodarstw domowych na grupy dochodowe, wyniki okazały się następujące:

Reklama
  • grupa 0% - 20% (20% gospodarstw domowych z najniższym dochodem brutto) - 23% z nich posiada własną nieruchomość mieszkaniową wykorzystywaną jako swoje miejsce zamieszkania
  • grupa (20% - 40%) - 34%
  • grupa (40% - 60%) - 42%
  • grupa (60% - 80%) - 57%
  • grupa (80% - 90%) - 66%
  • grupa 90% - 100% (10% gospodarstw domowych z najwyższym dochodem brutto) - 69% z nich posiada własną nieruchomość mieszkaniową wykorzystywaną jako swoje miejsce zamieszkania

Nietrudno zauważyć, że w przypadku 40% niemieckich gospodarstw domowych z najniższymi dochodami brutto, odsetek właścicieli mieszkań i domów jest bardzo niski. Mowa o wyniku nieprzekraczającym 30%. Jeżeli zaś chodzi o gospodarstwa ze średniej grupy dochodowej (40% - 60%), to właścicieli domów i lokali wykorzystywanych na własny użytek wciąż jest nieco mniej (42%) niż najemców.

Bogatsi Niemcy jednak nie chcą wynajmować

Zaprezentowane wcześniej informacje wskazują, że dopiero w przypadku 40% najlepiej zarabiających mieszkańców Niemiec możemy mówić o przewadze własności mieszkaniowej. Ciekawie przedstawiają się również dane z poniższego wykresu, który porównuje cztery duże kraje UE (Niemcy, Francję, Włochy i Hiszpanię) pod względem składników majątku netto gospodarstw domowych, czyli majątku pomniejszonego o zobowiązania. Niemcy zdecydowanie wyróżniają się w badanej grupie. W przypadku uboższej majątkowo połowy mieszkańców tego kraju („Bottom 50%” na wykresie), nieruchomości mieszkaniowe stanowią mniej niż 20% majątku netto. Średnia dla Strefy Euro przekracza natomiast 50% i jest zbliżona do wyniku z Francji.

Z kolei mniej zamożna połowa mieszkańców Włoch oraz Hiszpanii w postaci nieruchomości mieszkaniowych „przechowuje” ponad 70% całego majątku netto. To ogromna różnica względem wyniku notowanego u naszych zachodnich sąsiadów (ok. 20%). Warto jednak zwrócić uwagę, że wraz ze wzrostem zamożności liczonej na podstawie majątku netto, sytuacja niemieckich gospodarstw domowych zaczyna przypominać tę typową dla innych krajów Strefy Euro. Eksperci CaixaBank Research, którzy również analizowali dane widoczne na poniższym wykresie, podkreślają, że popularność najmu wśród mniej zamożnych Niemców jest przyczyną wysokiego poziomu nierówności majątkowych mierzonych wskaźnikiem Giniego.

A jak sytuacja mogłaby wyglądać w Polsce?

W nawiązaniu do powyższych informacji, może nasuwać się pytanie, jak analogiczne statystyki wyglądałyby w przypadku Polski. Tutaj niestety spotka nas zawód, ponieważ Polska nie uczestniczyła w badaniu HFCS (Household Finance and Consumption Survey) z 2021 roku organizowanym przez Europejski Bank Centralny. Uczestnictwo nie było obowiązkiem dla krajów spoza Strefy Euro. Mimo wszystko, absencja Polski w badaniu HFCS stanowi sporą stratę i niestety pozbawia nas cennej wiedzy na temat sytuacji finansowej rodzimych gospodarstw domowych. Warto odnotować, że Polska uczestniczyła we wcześniejszej serii badań HFCS z lat 2013 – 2014 oraz 2016 – 2017.

Wyniki badania przeprowadzonego jeszcze w 2016 r. potwierdzają, że Polska mocno różni się od zachodniego sąsiada pod względem struktury majątku gospodarstw domowych. Okazuje się bowiem, że osiem lat temu poza grupą 20% gospodarstw domowych z najniższym majątkiem netto, odsetek właścicieli nieruchomości mieszkaniowych wykorzystywanych na własne potrzeby był wyższy niż 85%. Z kolei w każdej grupie dochodu netto analogiczny udział właścicieli domów i lokali przekraczał 60%, dążąc stopniowo do poziomu wyższego niż 90%.

ikona lupy />
Majątki netto Niemców w zależności od ich zamożności / Rynekpierwotny.pl