Komisja Europejska w celu wsparcia gospodarki w związku z inwazją Rosji na Ukrainę przyjęła tymczasowe kryzysowe ramy prawne umożliwiające państwom członkowskim wykorzystanie elastyczności przewidzianej w przepisach dotyczących pomocy państwa. Ramy te będą obowiązywać do 31 grudnia 2022 r. - poinformowała KE w środę.
Komisja zaznaczyła, że zachowane zostaną równe warunki działania na jednolitym rynku.
Dodano, że podmioty kontrolowane przez Rosję, które zostały objęte sankcjami, nie będą mogły otrzymać wsparcia.
"Musimy złagodzić gospodarcze konsekwencje tej wojny, wspierając przedsiębiorstwa i sektory, które poważnie ucierpiały w jej wyniku. Musimy przy tym działać w sposób skoordynowany" - stwierdziła cytowana w komunikacie KE wiceprzewodnicząca wykonawcza Margrethe Vestager.
KE wyjaśniła, że jeżeli państwa członkowskie chcą zminimalizować skutki gwałtownego wzrostu kosztów produkcji, mogą niezwłocznie wprowadzić rozwiązania umożliwiające przyznanie do 400 tys. euro każdemu przedsiębiorstwu dotkniętemu skutkami kryzysu.
Państwa członkowskie będą mogły ustanowić programy, w ramach których przedsiębiorstwom z sektora rolnictwa, rybołówstwa i akwakultury dotkniętym kryzysem będzie można przyznać do 35 tys. euro, a przedsiębiorstwom prowadzącym działalność w pozostałych sektorach – do 400 tys. euro. Pomoc ta nie musi być powiązana ze wzrostem cen energii i może mieć dowolną formę, w tym dotacji bezpośrednich.
Kraje UE będą mogły udzielać dotowanych gwarancji państwowych, aby banki mogły nadal udzielać pożyczek wszystkim przedsiębiorstwom dotkniętym kryzysem; oraz pożyczek publicznych i prywatnych z dopłatami do oprocentowania.
Możliwe będzie udzielanie gwarancji państwowych lub ustanawianie programów gwarancji dotyczących wsparcia pożyczek bankowych zaciągniętych przez przedsiębiorstwa. Mogą one obejmować dopłaty do prowizji. Państwa członkowskie mogą umożliwić udzielanie przedsiębiorstwom pożyczek ze środków publicznych i prywatnych z dopłatami do oprocentowania. W odniesieniu do tych rodzajów wsparcia istnieją ograniczenia dotyczące maksymalnej kwoty pożyczki, która uzależniona jest od potrzeb operacyjnych przedsiębiorstwa, a uwzględnia jego obroty, koszty energii i potrzeby w zakresie płynności. Pożyczki mogą dotyczyć zarówno zapotrzebowania na inwestycje, jak i na kapitał obrotowy.
KE podkreśliła, że państwa UE będą mogły częściowo rekompensować przedsiębiorstwom energochłonnym użytkownikom energii, dodatkowe koszty wynikające z wyjątkowego wzrostu cen gazu i energii elektrycznej.
Udzielana pomoc może mieć dowolną formę, w tym dotacji bezpośrednich. Łączna kwota pomocy przypadająca na beneficjenta nie może przekraczać 30 proc. kosztów kwalifikowalnych i wynosi maksymalnie 2 mln euro.
Zwrócono uwagę, że jeżeli przedsiębiorstwo ponosi straty operacyjne, konieczna może być dalsza pomoc w celu zapewnienia kontynuacji działalności gospodarczej. Państwa UE mogą, więc przyznać pomoc przekraczającą te pułapy – do 25 mln euro dla odbiorców energochłonnych oraz do 50 mln euro dla przedsiębiorstw prowadzących działalność w sektorach, takich jak produkcja aluminium i innych metali, włókien szklanych, masy celulozowej, nawozów lub wodoru oraz wielu podstawowych chemikaliów.
KE podkreśliła, że by zachować równe warunki działania na jednolitym rynku wprowadzono następujące zabezpieczenia:
Kwota pomocy przyznawana przedsiębiorstwom musi być uzależniona od skali prowadzonej działalności gospodarczej, stopnia podatności na skutki gospodarcze kryzysu oraz musi uwzględniać obroty przedsiębiorstwa i koszty energii.
Odbiorcami energochłonnym są przedsiębiorstwa, w przypadku których koszty nabycia produktów energetycznych stanowią co najmniej 3 proc. wartości produkcji.
KE zachęca państwa członkowskie, aby przyznając pomocy w związku z dodatkowymi kosztami związanymi z wyjątkowo wysokimi cenami gazu ziemnego i energii elektrycznej rozważyły wprowadzenie, w sposób niedyskryminujący, wymogów dotyczących ochrony środowiska lub bezpieczeństwa dostaw. (PAP)
autor: Anna Bytniewska
