Braki kadrowe są częściowo uzupełniane przez napływ imigrantów i mimo wszystko postępującą cyfryzację i automatyzację procesów, a także wykorzystanie cobotów, współpracujących z ludźmi. Jednak niedobór kierowców, dyspozytorów, magazynierów czy też maszynistów z jednej strony zmusza do dalszych uproszczeń procesów, z drugiej jednak należy zdawać sobie sprawę, że tego typu procesy nie mogą następować zbyt szybko. Wymagają bowiem nie tylko inwestycji, lecz także przemyśleń odnośnie do zmian modeli biznesowych i mierzenia się z cyberzagrożeniami, których ryzyko dynamicznie rośnie.

Powyższe procesy zostały bardziej szczegółowo opisane w „Zarządzaniu międzynarodowym w warunkach niepewności. Zrównoważony rozwój i cyfryzacja”, najnowszej publikacji Oficyny Wydawniczej SGH z 2025 r.

Na przedstawione trendy nakładają się również zmiany regulacyjne wyznaczane przez Unię Europejską. W tym obszarze kierunki zmian zostały nakreślone w kompasie konkurencyjności ze stycznia 2025 r. oraz w omnibusie z 26 lutego 2025 r. W przypadku kompasu wyróżniono osiem kierunków i trzy filary. Z punktu widzenia branży TSL szczególnie istotny może być filar, w którym wskazuje się na konieczność połączenia tzw. mapy drogowej dekarbonizacji z konkurencyjnością, co oznacza przede wszystkim integrację polityki dekarbonizacji z politykami przemysłowymi, ekonomią i handlem oraz ułatwienie dostępu do niedrogiej energii.

Sztuczna inteligencja odegrała już kluczową rolę w prognozach dotyczących trendów logistycznych w 2024 r. Podobnie ma być w 2025 r., choć jej znaczenie zdecydowanie wzrosło. Znalazło to odzwierciedlenie w najnowszej edycji DHL Logistics Trend Radar, w której podkreślono pięć głównych trendów pomagających firmom w optymalizowaniu łańcucha dostaw: Computer Vision, Audio AI, Generatywna AI, Etyka AI i Zaawansowana analityka.

Computer Vision

Kamery o zaawansowanych funkcjach mogą przetwarzać dane wizualne ze zdjęć lub filmów z taką samą jakością, jak widzi to ludzkie oko. Jest to możliwe właśnie dzięki algorytmom AI. Ma to szczególne zastosowanie w magazynach, w których składowane są przykładowo paczki e-commerce. Zaawansowane kamery nie tylko mogą identyfikować paczki, odczytywać ich kody kreskowe lub QR oraz rozpoznawać dodatkowe informacje, lecz także na tej podstawie aktualizować poziom zapasów w czasie rzeczywistym, a w sytuacji przekroczenia poziomu bezpieczeństwa – składać zamówienia uzupełniające u dostawców.

Jednocześnie ten system zabezpiecza przed kradzieżą czy też błędem w skierowaniu, co ogranicza liczbę zwrotów. Można również dzięki wyświetleniu produktu automatycznie obliczyć i dobrać rozmiar opakowania. Powyższe funkcje sprzyjają ograniczeniu niepotrzebnych przemieszczeń i lepszemu wykorzystaniu przestrzeni ładownej w środkach transportu, a tym samym zmniejszeniu emisji CO2.

Audio AI

Ten rodzaj sztucznej inteligencji wychwytuje i interpretuje anomalie dźwiękowe z dużo większą dokładnością niż ludzkie ucho. Dzięki temu można odpowiednio wcześnie uchwycić zakłócenie procesu pracy maszyn, zanim nastąpi ich uszkodzenie. Dodatkowo powyższy system można wykorzystać do monitorowania poziomu zmęczenia pracownika (na bazie analizy jego głosu) zarówno w magazynie, jak i kierowcy w samochodzie. W niektórych samochodach (też osobowych) systemy te już mają zastosowanie i po wykryciu zmęczenia sugerowana jest przerwa w pracy. Dzięki temu zapewnia się lepszy przepływ w całym łańcuchu dostaw i zmniejsza ryzyko zatrzymania i wypadku.

Generatywna AI

Ma szerokie zastosowanie przy tworzeniu nowych treści (obrazów, tekstu, dźwięku, wideo) na podstawie wzorców pozyskanych z istniejących danych. Automatyczne tworzenie nowych treści pozwala na wykorzystanie tej technologii w marketingu do budowania postów, reklam oraz analizy zachowań konsumentów w celu proponowania im spersonalizowanych komunikatów. Dodatkowo automatyczne chatboty mogą odpowiadać na pytania klientów non stop, 24 godziny na dobę, siedem dni w tygodniu, w wielu językach. Jest innowacyjnym narzędziem, które może być również wykorzystane do rozwoju produktu dzięki odczytywaniu trendów branżowych, opinii klientów i strategii konkurencji. W przypadku łańcucha dostaw generatywna AI, połączona z uczeniem maszynowym, pomaga klientom m.in. w znalezieniu prawidłowych kodów HS niezbędnych przy odprawach celnych, co skraca ich proces.

Etyczna AI

Włączenie AI do wielu działań w zakresie produkcji, marketingu i procesów zarządczych powoduje zagrożenie dla prywatności danych osobowych, a w dalszej kolejności może przynieść wykorzystanie ich w nieetycznych działaniach (deepfake). Dlatego też na powyższe kwestie zwraca się szczególną uwagę. W 2025 r. pojawia się też określenie „odpowiedzialna AI”. Oznacza to, że przedsiębiorstwa będą zachęcane do wdrażania AI w logistyce w sposób etyczny, przejrzysty, z poszanowaniem praw własności intelektualnej. Brak przestrzegania odpowiednich standardów będzie skutkował utratą reputacji wśród klientów.

Zaawansowana analityka

Powyższy trend odnosi się do kolejnej generacji przetwarzania danych. Obejmuje on liczne metodologie (m.in. analizę statystyczną, modelowanie predykcyjne, sztuczną inteligencję, uczenie maszynowe i eksplorację danych), dzięki którym organizacje mogą lepiej wykorzystywać dane do podejmowania strategicznych decyzji. W przypadku logistyki ma to zastosowanie m.in. w: prognozowaniu popytu, optymalizacji tras przewozowych, tworzeniu większej przejrzystości łańcucha i identyfikacji obszarów nieefektywnych.

Zrównoważona logistyka

Dyskusja tocząca się wokół założeń Zielonego Ładu wskazuje, że regulacje ESG stanowią duże wyzwanie dla przedsiębiorstw, w szczególności TSL. Wzrasta presja na wprowadzanie bardziej zaawansowanych rozwiązań ekologicznych, obejmujących zarówno niskoemisyjne pojazdy, jak i zielone magazyny. Oznacza to jednak w krótkim czasie dalszy wzrost kosztów operacyjnych w branży. Kolejnym elementem kosztowym jest wdrażanie dalszych rozwiązań pakietu mobilnego i także związanej z tym wymiany tachografów. Jak wskazują doświadczenia firm, które już takiej wymiany dokonały w swoich samochodach ciężarowych – są one czasami zawodne, co powoduje dodatkowe koszty związane z błędnymi wskazaniami.

Odpowiedzią na powyższe wyzwania jest zrównoważona logistyka, w której podkreśla się znaczenie energii odnawialnej i logistykę odwrotną związaną z gospodarką obiegu zamkniętego.

W 2025 r. oprócz zdiagnozowanych już w 2024 r. trendów w zakresie pojazdów bezemisyjnych/niskoemisyjnych i alternatywnych paliw większego znaczenia nabiera infrastruktura energii odnawialnej i gospodarka obiegu zamkniętego. W przypadku infrastruktury szczególną uwagę zwraca się na konieczność rozwoju sieci do produkcji, przesyłu i magazynowania energii odnawialnej. Dostosowanie budynków do neutralności pod względem emisji dwutlenku węgla nakłada również konieczność odpowiedniej konstrukcji magazynów, centrów dystrybucyjnych i innych obiektów łańcucha dostaw, wymagających energooszczędnych technologii, praktyk i integracji lokalnej produkcji i magazynowania energii odnawialnej. W przypadku MŚP może to oznaczać wybór lokalizacji magazynu bliżej klientów w celu zmniejszenia emisji na ostatniej mili. Z kolei gospodarka obiegu zamkniętego nakłada szczególne zobowiązania na e-handel. W planie działania Komisji Europejskiej na rzecz gospodarki obiegu zamkniętego (CEAP) zachęca się przedsiębiorstwa do poprawy trwałości produktu, możliwości ponownego użycia, możliwości modernizacji i naprawy. Logistyka odwrotna wspiera realizację tego planu poprzez promowanie recyklingu, ponownego wykorzystania, naprawę i odsprzedaż produktów. Przykładem są m.in. przedsiębiorstwa w Polsce, które zajmują się renowacją naczep. Przedsiębiorstwa e-handlu, które w swojej ofercie mają również bezpłatny zwrot i tym konkurują z innymi firmami, mogą wykorzystać powyższy model do zmiany swoich strategii biznesowych. W tym obszarze innowatorem jest na polskim rynku InPost, który zapewnia właściwe opakowanie (też zwrotne) i dostęp do swoich paczkomatów w przypadku zwrotu. W ten sposób można optymalizować cały łańcuch dostaw, zmniejszając liczbę pustych przewozów przy dostawach paczek do paczkomatów.

Ogłoszone również przez USA zmiany polityki celnej, w tym wzrost cła do 20 proc. na towary pochodzące z krajów Unii Europejskiej, mogą spowodować zmiany kierunków międzynarodowej wymiany handlowej. Trudno obecnie ocenić kierunki zmian, jednak w dłuższym czasie istnieje prawdopodobieństwo większego nacisku na wymianę w ramach rynków regionalnych i krajowych. Taka sytuacja ma obecnie miejsce w przypadku branży TSL i przedsiębiorstw, które zdecydowały się na zmianę obszaru działalności z międzynarodowego na krajowy. Dobra kondycja polskiej gospodarki na tle gospodarki unijnej znalazła odzwierciedlenie w wynikach finansowych firm TSL, które przedłożyły rynek krajowy nad międzynarodowy.

fot. materiały prasowe