Przestarzała infrastruktura a nowe wyzwania

Wbrew powszechnemu przekonaniu, wiek infrastruktury energetycznej nie jest głównym problemem. W Polsce istnieją linie pracujące nawet od 70-80 lat, które wciąż spełniają swoje funkcje. Natomiast podstawowym problemem jest przestarzała struktura sieci projektowanej w czasach, gdy główną rolę odgrywały duże, scentralizowane elektrownie. Dziś dynamicznie rozwijające się OZE, takie jak farmy fotowoltaiczne czy wiatrowe, które są przyłączane do sieci o niższym napięciu, powodują problemy z przeciążeniem sieci i jej stabilnością.

Wyzwania przyłączeniowe dla OZE

Reklama

Wzrost liczby inwestycji w odnawialne źródła energii sprawia, że operatorzy sieci często odmawiają wydania warunków przyłączenia nowych instalacji. Główne problemy to:
1. Struktura sieci – która nie jest dostosowana do obecnych potrzeb i oczekiwań związanych z rozwojem OZE.
2. Ograniczenia proceduralne – mimo możliwości finansowania modernizacji przez prywatnych inwestorów, proces przyłączenia instalacji jest złożony i nie zawsze wspierany przez operatorów.

Rola i struktura operatorów a modernizacja sieci

Polska sieć elektroenergetyczna wymaga przebudowy, aby sieci dystrybucyjne pełniły funkcje dystrybucyjne, a przesyłowe – przesyłowe. Obecnie każdy z pięciu operatorów działa na własnym terenie, co utrudnia planowanie i efektywność modernizacji. Jak wskazuje dr Buchta, dążenie do zysku przez operatorów często przesłania potrzeby i efektywność systemu jako całości.

Koszty modernizacji sieci

Szacuje się, że na modernizację infrastruktury sieciowej potrzeba około 500 miliardów złotych, a środki te mają być rozłożone na kolejne lata. Możliwość współfinansowania przez prywatnych inwestorów istnieje, jednak brakuje mechanizmów, które pozwoliłyby inwestorom na przeprowadzanie modernizacji samodzielnie. Takie rozwiązanie mogłoby przyspieszyć prace i zredukować koszty, gdyż prywatne firmy mogłyby wykonać inwestycje szybciej i taniej niż operatorzy publiczni.

Niedostateczne wykorzystanie OZE

Mimo dużej liczby instalacji OZE, Polska wciąż zmaga się z niewykorzystanym potencjałem energii odnawialnej, szczególnie fotowoltaiki. W dni wolne od pracy, gdy popyt na energię spada, wiele instalacji OZE jest wyłączanych, a elektrownie węglowe wciąż pracują. To, zdaniem dr. Buchty, wynika ze sztywnej struktury systemu i konieczności utrzymania mocy stabilizujących, takich jak elektrownie węglowe.

Potrzeba elastyczności i magazynów energii

Aby sprostać rosnącym wyzwaniom, niezbędne jest wprowadzenie magazynów energii i rozwinięcie elastycznych usług sieciowych, które pozwoliłyby na lepsze zarządzanie energią w systemie. W Polsce brakuje jednak odpowiednich regulacji prawnych i proceduralnych, które wspierałyby rozwój takich magazynów. Wprowadzenie magazynów energii mogłoby znacznie zwiększyć stabilność sieci i umożliwić efektywne wykorzystanie nadwyżek energii z OZE.

Rynkowe podejście do przyłączeń

Jak wskazuje dr Buchta, w Polsce konieczne jest wypracowanie procedur rynkowych dla przyłączeń nowych instalacji. W Wielkiej Brytanii stosowane są rozwiązania, które pozwalają na szybkie uruchamianie i wyłączanie dodatkowych źródeł w krótkim czasie. Polskie władze i operatorzy mogliby wzorować się na takich systemach, aby przyspieszyć rozwój elastycznych usług energetycznych.

Transformacja energetyczna Polski wymaga przyspieszenia procesów modernizacyjnych w sieci przesyłowej i dystrybucyjnej, a także elastycznych rozwiązań, takich jak magazyny energii. W obliczu wysokich cen energii i kosztów emisji CO2 konieczne jest efektywne zarządzanie infrastrukturą i przyjęcie rozwiązań umożliwiających wykorzystanie prywatnych środków na modernizację sieci.