W tym roku wpłynęło już do Ministerstwa Gospodarki 35 wniosków o zmianę zezwolenia na działalność w SSE. W całym ubiegłym roku takich wniosków było w sumie 141 (najwięcej pojawia się ich zwykle pod koniec roku). Przedsiębiorstwa ubiegają się o przesunięcie terminów realizacji projektu, zmianę warunków zatrudnienia czy nawet całej inwestycji.
Rośnie też liczba przedsiębiorców, którym resort gospodarki cofa wydane zezwolenie, bo inwestor nie zrealizował zapisanych warunków lub przestał działać. W 2012 r. cofniętych zostało 41 zezwoleń na prowadzenie działalności na terenie SSE. W tym roku już 19.
Oprócz tego przedsiębiorcy sami zgłaszają prośby o wygaszenie zezwolenia. Tak na przykład zrobił Sharp. W tym roku uzyskał zgodę na wygaszenie wydanego w 2006 r. pozwolenia na działalność w zlokalizowanej koło Torunia podstrefie Pomorskiej SSE. To się firmom bardziej opłaca. W sytuacji gdy zostanie cofnięte zezwolenie, przedsiębiorca jest zobowiązany do zwrotu pomocy. W przypadku wygaszenia nie ma takiego obowiązku.
SSE obawiają się, że ten rok może obfitować nie tylko w większą liczbę cofniętych zezwoleń, ale i tych wygaszanych. Problem dostrzega rząd. Jego odpowiedzią jest projekt nowelizacji ustawy o SSE, który obecnie jest w konsultacjach.
Reklama
Zdaniem przedstawicieli SSE i ekspertów dokument przychodzi zbyt późno i reguluje zbyt wiele kwestii technicznych.
>>> Czytaj też: Specjalne strefy ekonomiczne zbyt kosztowne dla finansów publicznych
Z punktu widzenia firm funkcjonujących w SSE najważniejszą propozycją jest ujednolicenie zasady zmian zezwolenia. – Do tej pory o czasowe obniżenie zatrudnienia o 20 proc. mogli ubiegać się wyłącznie inwestorzy wydanych w ostatnich latach zezwoleń. Zgodnie z nowelą będą to prawo mieli już wszyscy – tłumaczy Anna Komorowska, radca prawny z SSE Małej Przedsiębiorczości w Kamiennej Górze.

Resort gospodarki proponuje także usunięcie z ustawy możliwości ograniczenia zezwolenia. – To też ma sens, jeśli inwestor nie był w stanie się wywiązać ze zobowiązań, nie mając ograniczeń, tym bardziej się z nich nie wywiąże, jeśli się je na niego nałoży – ocenia Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek, ekonomistka PKPP Lewiatan. – Jednakże zupełnie nie rozumiem przepisu wydłużającego z 5 do 10 lat przechowywania przez przedsiębiorców w SSE dokumentów podatkowych. Jeśli obowiązkiem nie zostaną objęte wszystkie firmy, będzie to zapis niekonstytucyjny – dodaje.

Eksperci nie zgadzają się także z pomysłem wprowadzania do zarządów spółek zarządzających strefami przedstawicieli ministra finansów w miejsce człowieka wojewody. Uważają, że lepsze kierowanie strefami, pozyskiwanie nowych inwestycji zapewnią tylko ludzie biznesu, a nie urzędnicy. Ostrzegają, że przedsiębiorstwa w SSE nic na tym nie zyskają. Niechętnie podchodzą też do pomysłu, by spółki zarządzające strefami mogły się łączyć w klastry. – To zapis pod nową perspektywę unijną. Więcej konkursów ma być dla klastrów i spółki zarządzające chciałyby z nich skorzystać. Ale nie słyszałam uzasadnienia, jak by to miało usprawnić ich działalność, wesprzeć inwestorów – mówi Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek.
>>> Czytaj też: Specjalne strefy ekonomiczne: maszynki do produkowania miejsc pracy
Z kolei przedstawiciele PAIiIZ uważają, że istota problemu z pozyskiwaniem inwestorów do stref tkwi nie w zmianie tych zapisów, lecz w tym, do kiedy mają działać SSE. Decyzja o wydłużeniu terminu poza 2020 r. mogłaby zachęcić dużych inwestorów długoterminowych, którzy korzyści podatkowych nie są w stanie osiągnąć w krótkim okresie. Inaczej miejsc odchodzących przedsiębiorców nie wypełnią nowi.
Pomoc publiczna udzielona przedsiębiorcom działającym w strefach do końca 2011 r. wyniosła 10,5 mld zł. Danymi za ubiegły rok resort gospodarki jeszcze nie dysponuje.