Nierówności mierzone wskaźnikiem Giniego w wielu krajach, np. w Nigerii, RPA czy Zambii, między 1993 a 2010 r. wzrosły, i to mimo że wiele gospodarek afrykańskich przez kilka lat z rzędu rozwijało się o więcej niż 5 proc. rocznie.
Rosnąca w szybkim tempie liczba milionerów niewiele daje krajom Czarnego Lądu, bo afrykańscy bogacze nie spieszą się dzielić zarobkami z fiskusem. Na samej wyspie Jersey, jednym z europejskich rajów podatkowych, klienci z Afryki trzymają 9,4 mld funtów na kontach i 31 mld w trustach. Dla porównania klienci z Chin ulokowali tam odpowiednio trzy i jeden miliard. Szacunki mówią, że tylko w RPA jest między 28 a 114 tys. osób o wysokich dochodach, które nie płacą podatków.
Unikanie podatków w znaczący sposób uderza w budżety państw Afryki. O ile w 2011 r. członkowie OECD zbierali w podatkach średnio 34 proc. PKB, o tyle w Afryce subsaharyjskiej było to 19 proc. Zresztą fiskusa unikają nie tylko ludzie, ale też firmy, zwłaszcza zagraniczne. W 2012 r. zambijski minister finansów skarżył się, że tylko dwie kopalnie w kraju przynoszą zysk, a wszystkie inne wykazują straty, jak np. Mopani, największa kopalnia miedzi i kobaltu w kraju, której właścicielem jest międzynarodowy koncern Glencore.
Chociaż handel Afryki z resztą świata zwiększył się od 2000 r. dwukrotnie, to zatrważająco mały udział w eksporcie kontynentu ma produkcja. Jej udział w afrykańskim PKB nawet spadł, z 12,8 proc. w 2000 r. do 10,5 proc. w 2008 r. W Azji, gdzie fabryki dały miejsca pracy, pieniądze i rozwój, ten odsetek w analogicznym okresie wzrósł z 22 do 35 proc.
Reklama
Jednocześnie mieszkańcy Czarnego Lądu nie podzielają optymizmu zachodnich ekonomistów odnośnie do przyszłości kontynentu. W październiku 2013 r. Afrobarometer zapytał o sytuację życiową mieszkańców 34 afrykańskich krajów. Jedna trzecia z nich uznała, że się ona pogorszyła, a 34 proc. było zdania, że mimo wzrostu gospodarczego nie uległa zmianie.
>>> Czytaj też: Państwa o największych nierównościach społecznych - ranking według współczynnika Giniego
2-krotnie zwiększył się handel w Afryce od 2000 r.
9,4 mld funtów mają na kontach banków wyspy Jersey klienci z Afryki