"Najwyższa Izba Kontroli ocenia negatywnie działania KGHM, które doprowadziły do zakupu za 9,2 mld zł 100 proc. akcji kanadyjskiej spółki giełdowej Quadra FNX Mining Ltd. Straty spółki Sierra Gorda SCM zarządzającej kopalnią i zakładem przerobu rudy w obszarze górniczym Sierra Gorda w Chile, w której Quadra FNX posiadała 55 proc. akcji, w latach 2015-2018 - przekroczyły 19,6 mld zł, co powodowało konieczność dofinansowania działalności" - czytamy w wystąpieniu pokontrolnym.
NIK dodała, że "KGHM w okresie objętym kontrolą (tj. od 2010 do 2018 r. - I półrocze), przeznaczył na podwyższenie kapitału SG (Sierra Gorda - PAP) kwotę 2,3 mld zł, a na pożyczki na finansowanie działalności SG kwotę 2,0 mld dol.". "Dotychczasowe zaangażowanie finansowe KGHM związane z objęciem 55 proc. akcji SG oraz koniecznością jej dofinasowania przez właścicieli NIK oszacowała na kwotę ok. 13,8 mld zł" - podano w raporcie. NIK tłumaczy, że na potrzeby tego oszacowania przyjęto, że wydatek na nabycie 55 proc. akcji SG stanowi około 45 proc. ceny zapłaconej przez KGHM za 100 proc. akcji Quadra FNX (proporcja z wyceny przez KGHM aktywów Quadra FNX).
W wystąpieniu pokontrolnym wskazano, że przez trzy lata od uruchomienia produkcji komercyjnej (do końca pierwszego półrocza ub.r.) SG nie osiągnęła planowanego w pierwszej fazie projektu dziennego poziomu przerobu rudy na poziomie 110 tys. ton dziennie. W efekcie wyprodukowano mniej miedzi i molibdenu, co spowodowało niższe przychody ze sprzedaży. Na koniec pierwszego półrocza 2018 roku miały one wynieść ok. 6,5 mld dolarów, a ostatecznie wyniosły jednak 2,4 mld dol.
Izba zwróciła uwagę na nieprawidłowości dotyczące braku weryfikacji możliwości realizacji projektu Sierra Gorda i założeń przyjętych w Studium Wykonalności. NIK wykazała, że Studium Wykonalności przewidywało realizację projektu Sierra Gorda w dwóch fazach. Pierwsza, dotyczyła budowy kopalni i zakładu przerobu rudy do 2014 roku. Zakładano, że będzie on przerabiał dziennie 110 tys. ton rudy. Druga faza projektu zakładała zwiększenie, do 2018 roku, możliwości przetwórczych do 190 tys. ton rudy dziennie.
"Nakłady inwestycyjne na uruchomienie produkcji w pierwszej fazie planowane na poziomie 2,9 mld dolarów zostały przekroczone o 50 proc., a produkcję uruchomiono z rocznym opóźnieniem. Przekroczenie założonego poziomu nakładów inwestycyjnych na uruchomienie projektu Sierra Gorda wynikało z nieuwzględnienia kosztów dostaw maszyn i urządzeń oraz robót budowlano-montażowych w oszacowaniu planowanych nakładów, błędów w projekcie oraz oparcia szacunku kosztów na danych z innych projektów realizowanych przez projektanta. KGHM nie dokonał własnej weryfikacji tych nakładów, ani nie zlecił jej dokonania wyspecjalizowanemu podmiotowi" - podkreśliła NIK.
Kontrolerzy Izby zauważyli, że zarząd KGHM we wniosku do rady nadzorczej przedstawił wyniki wycen aktywów Quadra FNX w części dot. SG w sposób nieodpowiadający rzeczywistości i wprowadzający w błąd członków RN. Zdaniem NIK wyceny miały formę prezentacji a nie raportów z wyceny. "Gdyby na etapie analizy opłacalności realizacji projektu SG zostały przyjęte przez KGHM ostrożne założenia uwzględniające główne ryzyka górnicze i technologiczne, wartość Quadra FNX zostałaby wyceniona znacznie niżej, co uprawdopodabnia tezę, że transakcja zakupu Quadra FNX nigdy nie doszłaby do skutku" - napisano.
Wśród nieprawidłowości Izba wymieniła też wnioskowanie przez zarząd i udzielenie zgody przez RN KGHM na zakup aktywów Quadra FNX za ponad 9 mld zł, pomimo że w strategii KGHM wskazywano, że na projekty zasobowe przeznaczona zostanie kwota rzędu 5 mld zł. Dodano, że aktywa te nie spełniały kryteriów wyboru projektów wypracowanych przez KGHM i McKinsey&Company dla realizacji strategii fuzji i przejęć.
NIK w wystąpieniu pokontrolnym wskazała, że decyzja o zakupie akcji Quadra FNX została podjęta, kiedy KGHM dysponował znacznymi zasobami wolnych środków finansowych. "Rentowność KGHM za rok obrotowy 2011 wyniosła 50 proc. i wynikała z wysokich notowań metali oraz sprzedaży akcji Polkomtel S.A. Kwota aktywów obrotowych KGM przekroczyła wówczas 18 mld zł, w tym środków pieniężnych i ich ekwiwalentów - kwotę 13 mld zł. NIK zwraca uwagę, że sfinansowanie transakcji nastąpiło ze środków własnych KGHM, mimo jednoznacznych zaleceń Ministra Skarbu Państwa, reprezentującego głównego akcjonariusza, że należy ją w 70 proc. sfinansować z kredytu, tak aby nie była ograniczana możliwość wypłaty dywidendy" - dodano.
Dyrektor ds. komunikacji KGHM Lidia Marcinkowska potwierdziła w oświadczeniu przesłanym w poniedziałek PAP, że NIK prowadziła taką kontrolę w spółce. "Potwierdzam fakt przeprowadzenia przez NIK kontroli w KGHM. Kontrola dotyczyła nieprawidłowości dotyczących zakupu w roku 2012 spółki Quadra FNX Mining Ltd posiadającej większościowy pakiet w spółce Sierra Gorda oraz działań Zarządu KGHM Polska Miedź S.A. oraz Rady Nadzorczej KGHM Polska Miedź S.A. w pierwszych latach po zakupie spółki Quadra, dotyczących projektu Sierra Gorda" - napisała.
Dodała, że miedziowa spółka otrzymała 11 grudnia ub.r. wystąpienie pokontrolne, do którego wniosła w terminie zastrzeżenia. "21 lutego 2019 roku odbyło się posiedzenie zespołu orzekającego przy komisji rozstrzygającej. 11 marca 2019 roku KGHM Polska Miedź S.A. otrzymała tekst ujednolicony wystąpienia pokontrolnego. Oczekujemy na publikację wystąpienia przez NIK" - dodała.
Odkrywkowa kopalnia Sierra Gorda w Chile została uruchomiona w czerwcu 2014 r. Kopalnia operuje na złożu miedziowo-molibdenowym, obejmującym zarówno siarczkowe rudy miedzi i molibdenu jak i znajdujące się ponad nimi tlenkowe rudy miedzi. Złoża zostały odkryte w 2006 r. Dwa lata później Quadra FNX przejęła projekt, który od września 2011 r. jest wspólnym przedsięwzięciem KGHM Polska Miedź (55 proc.) oraz spółek japońskiej grupy Sumitomo: Sumitomo Metal Mining (31,5 proc.) i Sumitomo Corporation (13,5 proc.).
Prezes KGHM Marcin Chludziński w wywiadzie udzielonym PAP pod koniec ub.r. wskazał, że kopalnia Sierra Gorda stanowi nieco ponad 10 proc. portfela polskiej spółki miedziowej. Dodał, że chilijska kopalnia systematycznie poprawia swojej wyniki finansowe i jest na dobrej drodze do wypracowania zysku netto.
autor: Michał Boroń
>>> Polecamy: KGHM nie powinien przejmować kopalni Sierra Gorda. Druzgocąca krytyka NIK
red.(2019-03-11 19:17) Zgłoś naruszenie 285
Ten zakup barani wdrożyła Platforemka z gumofilcami kiedy rządzili i do dziś nam to się czkawką odbija. Zresztą posprzedawali wiele bogactw i kopalin w kraju, obcym zachodnim firmom . Teraz te firmy korzystają z tych bogactw zamiast polskiego państwa. Główny geolog kraju, Mariusz Orion Jędrysek złożył do prokuratury pozwy o prawdopodonym naruszeniu prawa przez PO i PSL. Rządy PO i PSL to były mafijne rządy.
Pokaż odpowiedzi (2)OdpowiedzMart(2019-03-12 06:50) Zgłoś naruszenie 00
Konkretnie co sprzedała? Mówi o faktach a nie ****** bez sensu.
Terminator(2019-03-11 19:27) Zgłoś naruszenie 12
Tak, ale zysk z wielkich profitów KGHM ma także państwo Polskie i budżet państwa!!! Proszę nie zapomnieć tego faktu!!!
Terminator(2019-03-11 18:56) Zgłoś naruszenie 134
Rosną ceny miedzi, srebra oraz złota w ostatnim czasie to także rośnie wartość Sierra Gorda i KGHM!!! Ja uważam, że to dobra inwestycja na przyszłość!!! Pewne ryzyko inwestycji jest zawsze możliwe!!! Tak bywa w biznesie!!!
Pokaż odpowiedzi (1)OdpowiedzDAn(2019-03-12 01:23) Zgłoś naruszenie 00
Tą inwestycję przyjdzie już niedługo ocenić.(2022-2025). Ile wtedy wynosić będzie cena oz srebra w PLN? A ile dolar?
mirabell(2019-03-11 18:33) Zgłoś naruszenie 128
Wygląda na to, że to właśnie NIK dysponuje najlepiej przygotowaną kadrą biznesową w kraju. Na pewno potrafiliby rozkręcić niejeden biznes. Szkoda takich talentów.
Pokaż odpowiedzi (1)OdpowiedzAdi(2019-03-11 18:48) Zgłoś naruszenie 30
Najlepiej podsumował tą logikę Leszek Miller znanym chińskim przysłowiem - Nie daleko klasztoru męskiego znajduje się klasztor żeński nie ma w tym nic złego, ale może być.
kanclerz(2019-03-11 20:44) Zgłoś naruszenie 123
A kto sprawowal rzady w najjasniejszej w 2012 roku??? Przeciez to byly pacholy i gumiaki z PO!!! przypominac to spoleczenstwu jakich maja cymbalow za ekonomistow w PO!! KGHM to firma panstwowa wiec nadzur jest radowy!!! Pasuje teraz rozliczys ic z tego!!!
Pokaż odpowiedzi (1)OdpowiedzMart(2019-03-12 06:53) Zgłoś naruszenie 00
Może lepiej poćwicz najpierw polską ortografię, a dopiero potem rozliczaj mądrzejszych od siebie.
Karol(2019-03-11 19:01) Zgłoś naruszenie 816
To zakrawa na jakas satyre. NIK uzurpuje sobie prawo do oceny strategii biznesowej spolkii akcyjnej prawa handlowego. Widac, jak daleko zaszla mentalnosc ingerencji panstwa w gospodarke.
Odpowiedzcb(2019-03-12 08:33) Zgłoś naruszenie 60
Jak to ładnie współgra z tym że Donek podarował Gazpromowi mld zł za przesył gazu, wypłacił bez protestu 9mld zł Eureko za 30% PZU, a Waldemar podpisał umowę na najdroższy gaz...
OdpowiedzClerc(2019-03-11 21:39) Zgłoś naruszenie 42
NIK jest bardzo dobry w kontrolowaniu, ale niestety nie w robieniu biznesu. Długoterminowe strategie biznesowe i biznesowe ryzyko, to niestety sprawy, których się metodologią NIK-owską raczej nie da zmierzyć. Bardzo łatwo powiedzieć, że coś można było kupić lub sprzedać taniej/drożej, trudniej to ryzyko podjąć a praca kontrolera NIK-u - na tłustym etacie i z wieloma ustawowymi gwarancjami pewności zatrudnienia, jakkolwiek potrzebna, nie za bardzo pomaga w zrozumieniu, jak to jest funkcjonować w biznesie. Więc raczej bym się tą oceną nie podniecał, bo równie dobrze można się wymądrzać, czy wyjdzie, czy nie wyjdzie Centralny Port Komunikacyjny, a jak będzie - to się zobaczy. W biznesie raczej należy badać, czy oczekiwane zyski uzasadniały ryzyko, a nie to, jak faktycznie poszło, taka natura biznesu. A na Sierra Gorda możemy jeszcze bardzo dużo zarobić, potencjał jest.
OdpowiedzTom(2019-03-12 11:18) Zgłoś naruszenie 40
NIK nie ocenia biznesu tylko ustala prosty fakt „braku weryfikacji możliwości realizacji projektu Sierra Gorda i założeń przyjętych w Studium Wykonalności” oraz, że „zarząd KGHM we wniosku do rady nadzorczej przedstawił wyniki wycen aktywów Quadra FNX w części dot. SG w sposób nieodpowiadający rzeczywistości i wprowadzający w błąd członków RN”. Po prostu PO-fachowcy korzystnie rozwiązali problem 18 mld nadpłynności KGHM.
OdpowiedzQwertyk(2019-03-12 01:32) Zgłoś naruszenie 10
Ale przejęli wiec trzeba zrobić wszystko by spróbować na tym zarobić. Na pewno ostatnia rzeczą, jaką należałoby zrobić jest sprzedać ze strata. Powinni trzymać i próbować zarabiać, jak najwiecej.
OdpowiedzPeeN(2019-03-11 21:33) Zgłoś naruszenie 12
A to socjalizm po prostu.
Pokaż odpowiedzi (1)OdpowiedzuSa(2019-03-12 06:12) Zgłoś naruszenie 03
Komunizm, panstwo ma 500 zakladow przemyslowych, buduje mieszkania, i jest wlascicielem banku. WENEZUELA juz wkrotce bedzie w Polsce.
uSa(2019-03-12 06:10) Zgłoś naruszenie 04
KGHM to przedsiebiorstwo panstwowe i effekty gospodarnosci widac. Tak samo LOT, PKP, Orlen kupujacy Mozejki, mieszkania dla mlodych, wkrotce banki. Rzad jest od ulatwiania zycia przedsiebiorcy a nie od zarzadzania przedsiebiorstwami. KOMUNA!
Pokaż odpowiedzi (2)Odpowiedzoscypek(2019-03-12 16:01) Zgłoś naruszenie 00
Rządy ułatwiały takiemu np. domorosłemu Midasowi - o familii Krauze . Czego dotknął , zamieniało się w złoto - informatyka - sukces , biotechnologia - sukces , nieruchomości - wielgachny sukses , a tak naprawdę - informatyka - ustawki pod niego , biotechnologia - giełdowa kreatywność , nieruchomości - przekręciarstwo dalej działające , rozłożone na liczną familię. I oto ten miszcz biznesa wychodzi na zewnątrz , próbuje w nafciarstwie. Niestety , ustawki krajowe tam nie działają , nie ta skala , nie te układy. I RYchu gdzieś przepadł.
tad(2019-03-12 13:44) Zgłoś naruszenie 00
Nosiłeś kapcie Balcerowiczowi? :) Tak to jest, gdy się traktuje ekonomię jak zero-jedynkową ideologię.
cusik(2019-03-12 13:46) Zgłoś naruszenie 00
A może tak personalnie . W tej oto gazecie można było czytać filozoficzno-ekonomiczne rozważania mózga tego zakupu , niejakiego Wirtha - i co z tym Wirthem , gdzie go wywiało ?
Odpowiedz