100 największych firm i państw świata. Kto silniejszy: biznes czy rządy? [RANKING]

Duński Ozempic przerósł całą Danię
Dominacja korpo z USA i Bóg-techów
Skutki dominacji Bóg-techów

Coraz częściej słyszę, że technologiczne korpo, zwane przeze mnie Bóg-techami, stały się potężniejsze od państw i że jest to niebywale groźne dla zachodniego świata, wolności, demokracji i starego dobrego kapitalizmu, któremu społeczeństwa Zachodu zawdzięczają standard i jakość życia. Postanowiłem więc zrobić coś, czego (chyba) nie robił wcześniej w tej formie nikt: stworzyć globalny ranking 100 największych państw i firm. Łącznie, w jednym zestawieniu.

Reklama

Państwa uszeregowałem wedle ich nominalnego PKB w dolarach amerykańskich - posłużyłem się tutaj antycypacją Międzynarodowego Funduszu Walutowego na 2024 r. opartą na realnym PKB za 2023 r. i aktualnej prognozie wzrostu.
Firmy uporządkowałem wedle ich przeciętnej kapitalizacji (także w USD) w pierwszej połowie lipca 2024 r.

Reklama

Wiem, że to nie są wartości do końca porównywalne; alternatywnym rozwiązaniem byłoby uwzględnienie rocznych przychodów firm, np. Amazon ma je na poziomie PKB Polski, a Apple – o jedną czwartą wyższe niż PKB Czech; Alphabet, czyli Google, o pół długości wyprzedza w tym ujęciu Ukrainę… Co ciekawe, nasz Orlen z 94 mld USD za 2023 r. zmieścił się w pierwszej setce firm o najwyższych przychodach na świecie; dla porównania łączne PKB Łotwy i Estonii wyniosło niespełna 90 mld USD. Niemniej jednak, jeśli mamy stosować tutaj jakieś miary, to kapitalizacja wydaje się (naj)właściwsza.

Duński Ozempic przerósł całą Danię

W pierwszej setce globalnych gigantów znalazło się 55 państw i 45 firm. Niedoścignione dla korpo są – przynajmniej na razie – tylko dwa państwa: USA i Chiny oraz Unia Europejska jako całość. Niemcy, Japonia i liczące ponad 1,4 mld ludzi Indie czują na plecach oddech Apple, firmy zatrudniającej 164 tys. pracowników, a Wielka Brytania, która jeszcze stulecie temu panowała nad połową świata, tylko o włos wyprzedza Microsoft; Francja, jej odwieczna konkurentka, już została w tyle.

Pierwszą dziesiątkę domyka NVIDIA: Bóg-tech, który zdominował rynek mikroprocesorów, wyprzedził Włochy i Brazylię. Alphabet (Google) jest już większy od Rosji, Kanady i Meksyku, zaś Meta (Facebook, Instagram, WhattsApp…) – od Holandii, Turcji, Arabii Saudyjskiej i Szwajcarii. Duńska firma Novo Nordisk (producentka słynnego Ozempicu) przerosła pod względem wartości – i to o 50 procent! - PKB Danii; podobnie jest z Saudi Aramco w Arabii Saudyjskiej.

Nasz Orlen, wyceniany na 18 mld USD, zajmuje w naszym rankingu miejsce 1003, natomiast Polska – bardzo wysokie, bo 28. Wycenę wyższą od naszego PKB ma osiem globalnych korpo: Apple, Microsoft, NVIDIA, Alphabet (Google), Amazon.com, Saudi Aramco, Meta Platforms i Berkshire Hathaway. Po pietach depcze nam Eli Lilly and Co.

Dominacja korpo z USA i Bóg-techów

W pierwszej dziesiątce są wyłącznie firmy amerykańskie, ba – w pierwszej trzydziestce jedynym wyjątkiem jest Saudi Aramco. W całej setce firm z USA jest aż 29 (na 45 ogółem), a kapitalizacja technologicznej wielkiej szóstki sięga 15 bln dolarów, czyli jest niewiele niższa od PKB Chin, ponad trzy razy wyższa od PKB Niemiec, prawie 18 razy wyższa od PKB Polski (i 25 razy wyższa od kapitalizacji wszystkich spółek notowanych na warszawskiej giełdzie), 67 razy wyższa od PKB Węgier i 330 razy wyższa od PKB Łotwy.

W pierwszej pięćdziesiątce jest 30 państw i 20 firm. Wśród tych ostatnich mamy aż 16 amerykańskich, jedną saudyjską, jedną duńską, jedną tajwańską i jedną kolumbijską.
W całej setce są po trzy firmy z Francji i Chin, dwie ze Szwajcarii oraz po jednej z Niemiec, Holandii, Szwecji, Wielkiej Brytanii, Japonii, Tajwanu, Kolumbii i Arabii Saudyjskiej. Można więc mówić o dominacji USA i Europy Zachodniej. Spoza tego obszaru pochodzi tylko 7 firm (15,5 proc.) z pierwszej setki, z czego 3 z Chin.

Aż siedemnaście, czyli prawie 38 proc., korpo z pierwszej setki zajmuje się technologiami IT, siedem – opieką zdrowotną (to głównie firmy farmaceutyczne), sześć – produktami konsumpcyjnymi (głównie żywnością, kosmetykami i chemią gospodarczą), pięć – finansami, cztery - handlem detalicznym, trzy – energetyką (czwarta, PetroChina, jest na 101. miejscu), dwie – produktami premium (obie francuskie), jeden - motoryzacją.

Dominacja Bóg-techów jest więc niemal oszałamiająca. I z każdym rokiem rośnie, bo Bóg-techy podporządkowują sobie coraz większą część biznesu – i rzeczywistości. Tej wirtualnej, i tej realnej. Zaczynamy żyć w „Matriksie”, tylko niewielu z nas zdaje sobie z tego sprawę. Dokładnie jak… w „Matriksie”.

Będzie nowa składka zdrowotna dla przedsiębiorców? Miałaby ruszyć od 1 stycznia 2025

Skutki dominacji Bóg-techów

Ostatnia globalna awaria produktów Microsoftu po raz kolejny uświadomiła wszystkim, jak bardzo jesteśmy uzależnieni od technologicznych gigantów – i jakie mogą być tego skutki.

To uzależnienie ma wiele wymiarów. Ten pierwszy, najbardziej oczywisty, wynika z powszechnego stosowania rozwiązań danej firmy w przedsiębiorstwach, instytucjach publicznych, organizacjach pozarządowych i domach. Przyzwyczajenie, wygoda, integracja różnych narzędzi na wielu urządzeniach, zasoby przechowywane w chmurze, dobry serwis i moc porad miliarda użytkowników – wszystko to przywiązuje setki milionów z nas do produktów jednego sprawdzonego Bóg-techa i… Jest fajne, dopóki nie dochodzi do globalnego zawału, jak ostatnio. Wtedy nie działa NIC. Ani w firmach, ani w instytucjach, ani w naszych domach.

Drugi wymiar uzależnienia jest pochodną skrajnej nierówności relacji GIGANT – klient. De facto jest to raczej relacja BÓG – wierny. Monopoliści snują wprawdzie swe biblijno-magiczne opowieści marketingowe o służeniu konsumentom i całej ludzkości, namiętnie inwestują w działy ESG i CX (consumer experience), ale w istocie pozostają… monopolistami, z wszelkimi tego konsekwencjami. To oni tutaj dyktują warunki, czasem grubym, a przeważnie drobnym druczkiem regulaminów, którego i tak prawie nikt nie ma szansy przeczytać, ani tym bardziej zrozumieć.

Trzeci wymiar uzależnienia bierze się z tego, że Bóg-techy świadczą nam swe usługi globalnie, a my żyjemy lokalnie. Taka wersja globalizacji wydaje się bezproblemowa, a nawet atrakcyjna, zwłaszcza że wszystkie usługi są dostosowywane do lokalnego języka, a nawet obyczajów. Ale warto mieć z tyłu głowy, że oni (jeśli mają ochotę) stosują prawo Kalifornii, stanu Waszyngton i federalne, a my polskie. Oczywiście, możesz sobie w razie problemów i sporów pozwać firmę z Palo Alto lub Seattle przed sądem rejonowym w Jaśle, ale skuteczniej będzie słać listy na Berdyczów w obwodzie żytomierskim. Realnie jesteś uzależniony od czegoś, na co nie ma wpływu nie tylko twoja skromna osoba, ale i premier, prezydent i cały aparat twego państwa. Skoro trzech facetów stojących na czele serwisów społecznościowych będących głównym źródłem informacji (?) 4 miliardów ludzi na Ziemi, w tym 80 proc. mieszkańców Zachodu, może wyłączyć konto prezydenta USA, to co może zrobić z kontem prezydenta Polski? Albo Łotwy? A Twoim? Wtedy… chcesz się pożalić, ale nie masz do kogo (pisałem o tym przed tygodniem). Powtarzam: Berdyczów.

Czwarty wymiar uzależnienia od Bóg-techów wynika z celowego, zaplanowanego i cynicznego, angażowania uwagi użytkowników za wszelką cenę oraz stawiania pod ścianą tzw. partnerów, czyli dostawców treści, w tym właścicieli serwisów informacyjnych, publicystycznych i rozrywkowych (wstawiłem „tzw.” przy „parterach”, bo nie jestem pewien, czy właściciel pięciu krów i jednego wozu drabiniastego może być partnerem sieci tysiąca mleczarni produkującej miliard litrów mleka miesięcznie). Część Bóg techów, zwłaszcza tych zarabiających na reklamach internetowych, zachowuje się tak, jak dilerzy narkotykowi: programuje swoje algorytmy w ten sposób, by użytkownicy chcieli być aktywni online (w mediach społecznościowych, kooperujących portalach, grach, serwisach streamingowych) 24/7. Dzięki takiej maksymalizacji i intensyfikacji ruchu można im wyświetlać reklamy na okrągło. W efekcie ponad miliard ludzi na Zachodzie to klasyczni narkomani, wiecznie na haju wywołanym obcowaniem z (głównie śmieciowymi) treściami w necie, z objawami odstawienia w przypadku półgodzinnego choćby niezerkania na ekran. To uzależnienie ma już charakter nie tylko psychologiczny, ale i fizyko-chemiczny.

Jeśli wszystko to poskładamy do kupy, to łatwiej nam odpowiedzieć na wiele Bardzo Ważnych Pytań. Np. dlaczego właściwie w żadnym państwie Zachodu nie ma dziś debaty publicznej, a w zamian „zyskaliśmy” naparzankę cyników i półidiotów w błocie. Odpowiedź: bo celem dominujących mediów, kontrolowanych bezpośrednio lub pośrednio przez Bóg-techy, NIE JEST DYSKUSJA i wspieranie wolności słowa, tylko nieustanne przykuwanie naszej uwagi, a więc uzależnienie nas wszystkich od kompulsywnego korzystania ze śmieciowych treści. Mając do wyboru chleb lub narkotyk żaden narkoman nie wybierze chleba.

Algorytmy Bóg-techów służą tylko jednemu: zwiększaniu wartości firm. Akcjonariusze nie oczekują zrównoważonego rozwoju. Oni oczekują zysków z dywidendy i – właśnie – wzrostu wartości swych udziałów. Ten nieokiełznany wzrost jest możliwy, bo państwa – kiedy jeszcze były silniejsze od szybko rosnących zalążków technologicznych paramonopoli – nie postawiły im skutecznej tamy, nie wyznaczyły granic.

Teraz zdecydowana większość państw jest już słabsza od Bóg-techów i tym trudniej im stawiać owe tamy, wyznaczać ramy. Na Zachodzie mogą to zrobić właściwie wyłącznie Stany Zjednoczone oraz UE jako całość, przy czym w Stanach rozstrzyga się właśnie w sądach dylemat: czy warto ograniczać gigantów, skoro – jak widać – to amerykański biznes jest głównym beneficjentem opisanych zjawisk? Czy strzelać technologicznym monopolom w paluszki, kiedy Chińczycy budują własnego Bóg-techa (bo tam Bóg jest tylko jeden i ma na imię Xi)? W Europie pytanie brzmi: czy stawiać bariery i zostać jeszcze bardziej w tyle? Niemiecki SAP, pionier rozwiązań ERP, zamyka naszą setkę. I to w zasadzie wszystko, co Europa ma dziś do wykrzyczenia w najnowszych technologiach. To wielka pokusa, by pobiec ścieżką wytyczoną przez amerykańskich dominatorów.

Takie dylematy – suflowane nam w ogromnej mierze przez technologicznych gigantów – przesłaniają pytania absolutnie fundamentalne: po co to wszystko, w jakim świecie chcemy żyć? Czy naprawdę marzymy utopieniu w „Matriksie”?

RANKING FORSAL 100, edycja 2024:

USA – 28,78 bln USD
Chiny – 18,5 bln USD
Niemcy – 4,6 bln USD
Japonia – 4,1 bln USD
Indie – 3,94 bln USD
Apple, USA, Technologie IT – 3,46 bln USD
Wielka Brytania – 3,45 bln USD
Microsoft, USA, Technologie IT – 3,30 bln USD
Francja - 3,13 bln USD
NVIDIA, USA, Technologie IT – 3 bln USD
Brazylia – 2,33 bln USD
Włochy – 2,33 bln USD
Alphabet (Google), USA, IT I serwisy internetowe – 2,3 bln USD
Kanada – 2,24 bln USD
Federacja Rosyjska - 2 bln USD
Meksyk – 2 bln USD
Amazon.com, USA, Technologie i sprzedaż – 1,98 bln USD
Saudi Aramco, Arabia Saudyjska, Surowce, energetyka – 1,81 bln USD
Republika Korei – 1,76 bln USD
Hiszpania – 1,65 bln USD
Indonezja – 1,48 bln USD
Meta Platforms (Facebook, Instagram, WhattsApp…), USA – serwisy społecznościowe – 1,24 bln USD
Holandia – 1,14 bln USD
Turcja – 1,11 bln USD
Arabia Saudyjska – 1,1 bln USD
Szwajcaria - 938,46 mld USD
Berkshire Hathaway, USA, finance – 937,2 mld USD
Polska – 844,6 mld USD
Eli Lilly and Co, USA, Opieka zdrowotna – 834,5 mld USD
Tajwan – 802 mld USD
Broadcom, USA, Technologie IT – 778,7 mld USD
Tesla, USA, Technologie IT i sprzedaż – 772,8 mld USD
Taiwan Semiconductor Ma., Tajwan, Technologie IT – 745 mld USD
Belgia - 655,19 mld USD
Szwecja - 623,05 mld USD
JPMorgan Chase & Co, USA, Finanse – 604,8 mld USD
Argentyna – 604 mld USD
Novo Nordisk, Dania, Opieka zdrowotna (przemysł farmaceutyczny) – 586,2 mld USD
Walmart, USA, Handel detaliczny – 569,2 mld USD
Irlandia – 564 mld USD
Tajlandia – 548 mld USD
Austria - 540,89 mld USD
Visa, USA, Finanse – 530,6 mld USD
Izrael – 530 mld USD
Zjednoczone Emiraty Arabskie – 527,8 mld USD
Norwegia – 526 mld USD
Singapur – 525 mld USD
Unitedhealth Group, USA, Opieka zdrowotna – 511,2 mld USD
Exxon Mobil, USA, Surowce, energetyka - 500,3 mld USD
Almacenes Exito, Kolumbia, Handel detaliczny - 487,8 mld USD
Tencent Holdings, Chiny, Telekomunikacja i serwisy – 473,9 mld USD
Filipiny – 471 mld USD
Wietnam – 465 mld USD
Iran – 464 mld USD
Bangladesz – 455 mld USD
Malezja – 445 mld USD
Dania – 409 mld USD
Hongkong – 406 mld USD
Mastercard, USA, Finanse – 405,7 mld USD
Oracle, USA, Technologie IT – 401,6 mld USD
Samsung Electronics, Republika Korei, Technologie IT, telekomunikacja – 401,27 USD
Procter & Gamble, USA, Produkty konsumpcyjne - 393,38 mld USD
Kolumbia – 386 mld USD
Costco Wholesale, USA, Produkty konsumpcyjne - 379 mld USD
LVMH Moet Hennessy Loui., Francja, Produkty premium - 374,9 mld USD
RPA – 373 mld USD
Rumunia - 370 mld USD
ASML Holding, Holandia, Technologie IT – 363,1 mld dol.
Johnson & Johnson, USA, Opieka zdrowotna – 362,8 mld dol.
Home Depot, USA, Handel detaliczny – 357 mld dol.
Egipt - 347,59 mld USD
Pakistan – 338 mld USD
Bank of America, USA, Finanse – 334 mld USD
Chile – 333 mld USD
Czechy - 325,88 mld USD
Merck & Co, USA - Opieka zdrowotna – 312 mld USD
Finlandia – 308,6 mld USD
AbbVie, USA, Opieka zdrowotna – 304,4 mld USD
Portugalia – 298 mld USD
Kazachstan – 296 mld USD
Peru – 282,5 mld USD
Coca-Cola, USA - Produkty konsumpcyjne – 281 mld USD
Chevron, USA, Energetyka - 278,6 mld USD
Netflix, USA, Serwis streamingowy, produkcja filmowa – 273,7 mld USD
Nestle, Szwajcaria - Produkty konsumpcyjne – 272,5 mld USD
Toyota Motor, Japonia, Motoryzacja – 267,4 mld USD
Algieria – 266 mld USD
Irak – 265 mld USD
IndUSAtrial and Commerci., Chiny, Finanse – 264 mld USD
Nowa Zelandia – 257,5 mld USD
Roche Holding, Szwajcaria, Opieka zdrowotna – 254,3 mld USD
Nigeria – 252,7 mld USD
Grecja - 250,28 mld USD
Salesforce, USA, Technologie IT – 248,2 mld USD
Advanced Micro Devices, USA, Technologie IT – 246,6 mld USD
Katar – 244 mld USD
Adobe, USA, Technologie IT - 238,5 mld USD
Hermes International SCA, Francja, Produkty premium – 236,8 mld USD
L'Oreal , Francja, Produkty konsumpcyjne – 236,2 mld USD
SAP, Niemcy, Technologie IT – 232,6 mld USD
PetroChina, Chiny, Energetyka – 230,7 mld USD
PepsiCo, USA, Produkty konsumpcyjne – 228,4 mld USD
Węgry - 223,41 mld USD
Agricultural Bank of China, Chiny, Finanse – 221,6 mld USD