Wydzieleni, ale jednak połączeni
Unijne pakiety liberalizujące rynek energii zobowiązały państwa członkowskie do rozdzielenia (unbundlingu) wytwarzania i sprzedaży energii od działalności sieciowej oraz dokonania rozdziału osobowego w zakresie zarządzania i kontroli uczestników rynku energii, a także pełnego wydzielenia kapitałowego operatorów przesyłu. Prawo unijne wymaga, aby w przypadku, gdy OSD jest częścią przedsiębiorstwa zintegrowanego pionowo, był on niezależny – przynajmniej w zakresie formy prawnej, organizacji i podejmowania decyzji – od działalności niezwiązanych z dystrybucją energii.
W przypadku, gdy OSD stanowi część przedsiębiorstwa zintegrowanego pionowo, prawo unijne wprowadza dodatkowe warunki, które mają zagwarantować niezależność operatorów, m.in.:
- Osoby odpowiedzialne za zarządzanie OSD nie mogą być powiązane z działalnością w zakresie wytwarzania, przesyłu i sprzedaży energii elektrycznej;
- OSD musi mieć rzeczywiste uprawnienia do podejmowania decyzji, niezależnie od zintegrowanego przedsiębiorstwa energetycznego oraz musi dysponować niezbędnymi zasobami: kadrowymi, technicznymi, fizycznymi i finansowymi;
- OSD musi również przyjąć program zgodności, określający środki stosowane w celu wyeliminowania praktyk dyskryminacyjnych, a także zapewnić odpowiednie monitorowanie jego przestrzegania (w Polsce program ten zatwierdzany jest przez Prezesa URE, natomiast monitorowaniem realizacji programów zgodności zajmują się inspektorzy do spraw zgodności wyznaczani u każdego operatora).
Przyjęte w 2009 r. unijne zasady unbundlingu wprowadzane były w momencie, w którym nie przypisywano tak dużego znaczenia OSD w budowaniu unijnego sektora energetycznego. Od implementowania przez Polskę zasad unbundligu wskazanych w unijnym pakiecie liberalizacyjnym do art. 9d ustawy prawo energetyczne, rola OSD znacząco ewoluowała i nie odpowiada współczesnym wyzwaniom transformacji energetycznej.
Dlaczego operatorzy nie przyłączają? Czy dystrybucja musi utrzymywać resztę firm energetycznych? Czy wydzielenie dystrybucji będzie lekarstwem dla polskiej energetyki? O tym w dalszej części artykułu na portalu WysokieNapiecie.pl
