Polscy przedsiębiorcy wytwarzają ponad 1/3 PKB, są najważniejszym pracodawcą w kraju i inwestują więcej niż międzynarodowe korporacje - wynika z przedstawionego w czwartek raportu "Przedsiębiorca odczarowany. Kim są twórcy polskiej gospodarki".

W Polsce jest 662 tys. przedsiębiorców, którzy prowadzą 884 tys. firm - wyliczyli autorzy raportu, który przygotowała Polityka Insight na zlecenie Polskiej Rady Biznesu. Najbardziej przedsiębiorczy są mieszkańcy Mazowsza, Pomorza i ziemi łódzkiej.

Jak podkreślił w czwartek główny ekonomista Polityki Insight Adam Czerniak, na potrzeby raportu przyjęto, "że przedsiębiorca to każda osoba, która jest fundatorem i równocześnie prowadzi własną działalność gospodarczą, w której zatrudnia co najmniej jednego pracownika".

"Chcemy odróżnić przedsiębiorców od osób samozatrudnionych, ale chcemy ich także odróżnić od grupy firm (...), które nie są ich własnością, jak np. przedsiębiorstwa, które są spółkami akcyjnymi z rozporoszonym kapitałem" - wskazał. Dodał, że według szacunków w Polsce jest obecnie ok. 1 mln 200 tys. osób samozatrudnionych. "Do tego mamy jeszcze przedsiębiorstwa prowadzone przez obcokrajowców - takich jest kilkadziesiąt tysięcy" - wyjaśnił.

Według raportu polscy przedsiębiorcy poprzez swoją działalność dokładają do PKB 35 proc. "Może się to wydawać mało, ale jeżeli weźmiemy pod uwagę wszystkie przedsiębiorstwa - czyli także międzynarodowe korporacje czy osoby samozatrudnione - to już udział przedsiębiorstw w tej grupie przekracza 50 proc." - powiedział Czerniak. Jak zauważył, na PKB składa się nie tylko działalność przedsiębiorstw, ale też "państwa, armii, szpitali, czyli tych wszystkich grup, które przedsiębiorstwami nie są i gdzie polscy przedsiębiorcy siłą rzeczy nie prowadzą własnej działalności.

Reklama

"A zatem ponad 1/3 polskiego PKB to ta część za którą odpowiadają polscy przedsiębiorcy" - podkreślił Czerniak. Jak ocenił, nasze firmy rozwijają się bardzo prężnie. "W rezultacie, chociaż odpowiadają za 35 proc. PKB, to ich wkład do wzrostu gospodarczego, jak oszacowaliśmy w 2016 r. przekraczał 50 proc. Bo z tych 3 proc. wzrostu gospodarczego, jakie podał GUS za 2016 r. polscy przedsiębiorcy odpowiadali za 1,6 pkt proc." - zaznaczył.

Raport wskazuje, że nasi przedsiębiorcy prowadzą głównie mikroprzedsiębiorstwa, czyli zatrudniają mniej niż 10 osób. "Średnie zatrudnienie w polskich firmach to nieco ponad 4 osoby na przedsiębiorstwo, a tych największych przedsiębiorstw jest 0,3 proc." - zaznaczył.

Kim jest typowy polski przedsiębiorca? "Ma 44 lata. Na tle krajów unijnych tylko w Estonii udział przedsiębiorców przed 40 rokiem życia jest wyższy niż w Polsce. Ma średnie wykształcenie, ale odsetek przedsiębiorców z wyższym wykształceniem jest u nas większy od średniej unijnej. Praktycznie nie mamy przedsiębiorców z wykształceniem podstawowym. Ich udział w całej populacji przedsiębiorców w Polsce wynosi nieco ponad 1 proc., podczas gdy średnia UE to 16 proc." - wyliczył Czerniak.

Według raportu nasz przedsiębiorca jest generalnie mężczyzną. "Ale 29 proc. przedsiębiorców stanowią kobiety, a średnia w krajach UE jest o kilka pkt proc. niższa. Co więcej polski przedsiębiorca jest bardzo prężny - często zakłada przedsiębiorstwa, likwiduje je, więc dynamika rotacji jest stosunkowo duża" - wyjaśnił Czerniak. Dodał, że każdy przedsiębiorca prowadzi średnio 1,3 przedsiębiorstwa. "W trakcie swej działalności zakłada po kilka firm" - zaznaczył.

Według autorów raportu polski przedsiębiorca różni się od swych kolegów z innych krajów unijnych przede wszystkim tym, że jest "obrotny, stara się sprawdzić nowe modele biznesowe, jest lepiej wykształcony i otwarty na nowe technologie". Natomiast "piętą achillesową polskich przedsiębiorstw" jest ekspansja zagraniczna. Eksport naszych przedsiębiorców, jak zaznaczył Czerniak, nie przekracza 20 proc. "Nasze firmy (...) handlują przede wszystkim za granicą poprzez międzynarodowe korporacje. To duże międzynarodowe sieci są głównymi odbiorcami ich produktów. W rezultacie o ile są włączeni do europejskiego łańcucha wartości dodanej, to nie wysyłają swoich towarów bezpośrednio za granicę" - powiedział Czerniak.

Według niego niechęć do wychodzenia na zagraniczne rynki wynika głównie z tego, że mamy duży rynek wewnętrzny. "Nie mieliśmy recesji od ponad 25 lat, więc przedsiębiorcy korzystali na tym, że krajowa gospodarka rozwija się szybko i nie mieli motywacji, do tego, by wychodzić za granicę. Teraz to się zmienia. Coraz więcej przedsiębiorców myśli o tym, żeby wyjść na rynki zagraniczne, ale mimo to wciąż ich udział w całości polskiego eksportu jest stosunkowo niski" - wyjaśnił.

Autorzy raportu podkreślili ponadto, że polski przedsiębiorca zatrudnia najwięcej pracowników (licząc tylko umowy o pracę) spośród wszystkich firm. W 2016 r. "liczba osób zatrudnionych na umowę o pracę u polskich przedsiębiorców wyniosła 3,9 mln, czyli 30 proc. całego zatrudnienia w gospodarce. To ponad dwukrotnie więcej niż międzynarodowe korporacje". Nasi pracodawcy byli też jednymi z najhojniejszych pracodawców. "Wypłacone w 2016 r. wynagrodzenia brutto wyniosły miesięcznie 4 tys. 131 zł na osobę, czyli o 274 zł więcej niż wyniosła średnia dla całej gospodarki.

"Polscy przedsiębiorcy inwestują też więcej niż międzynarodowe korporacje" - zaznaczyła wiceprezes Polskiej Rady Biznesu (PRB) Małgorzata Adamkiewicz. Wyjaśniła, że w 2016 r. nasze firmy wydały na inwestycje ponad 145 mld zł., z czego większość przeznaczono na nakłady brutto na środki trwałe. "W rezultacie przedsiębiorcy odpowiadali za ponad 1/3 wszystkich wydatków inwestycyjnych na budowę polskiego kapitału, czyli trzykrotnie więcej od firm z kapitałem zagranicznym" - wyliczono w raporcie.

Jak tłumaczył w czwartek wiceprezes PRB Jacek Olechowski, dziś polscy przedsiębiorcy nie są rozpoznawani jako grupa społeczna, a "ich rozproszone głosy zbyt słabo rezonują w debacie publicznej - zwłaszcza, jeśli weźmiemy pod uwagę, jak duży mają wkład w gospodarkę". "Dlatego postanowiliśmy przygotować opracowanie, które przekrojowo pokaże rolę i wkład przedsiębiorców we wspólną pomyślność, ma ono zachęcić do tego, by zacząć słuchać głosu polskich przedsiębiorców" - podkreślił Olechowski.

Magdalena Jarco

>>> Polecamy: Zakaz handlu nie szkodzi. LPP nie ma problemów ze sprzedażą