Zgodnie ze znowelizowaną ustawą, obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn będzie powstawał w chwili uzyskania dokumentów potwierdzających przyjęcie spadku, czyli z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku, zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia lub wydania europejskiego poświadczenia spadkowego.

Obecne przepisy: podatek już w chwili śmierci

Według obecnych przepisów, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą nabycia spadku, a to – jak stanowi Kodeks Cywilny – dzieje się w momencie śmierci spadkodawcy. Przy czym spadkobierca ma 6 miesięcy na złożenie oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku, a brak oświadczenia jest równoznaczny z przyjęciem spadku. Jeśli więc ktoś, kto nie wie o otrzymaniu spadku, nie złoży oświadczenia w tym terminie, to faktycznie bezwiednie nabywa spadek i podlega obowiązkowi podatkowemu.

Problem braku dokumentów dla spadkobierców

Na dodatek spadkobierca musi uzyskać postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku albo zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia, aby móc występować przed organami skarbowymi. Bez tych dokumentów spadkobierca nie może być stroną postępowania podatkowego.

Problem z dokumentami i postępowaniem podatkowym

Dodatkowo w ustawie znalazły się przepisy mające na celu wprowadzenie możliwości przywrócenia terminu do zgłoszenia nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych oraz terminu do zgłoszenia nabycia w drodze dziedziczenia lub zapisu windykacyjnego własności przedsiębiorstwa. Chodzi o to, że członkowie najbliższej rodziny zwolnieni są od podatku od spadków i darowizn pod warunkiem terminowego zgłoszenia nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego. Termin ten nie podlega przywróceniu w oparciu o przepisy Ordynacji podatkowej, a niezłożenie zgłoszenia w terminie powoduje utratę zwolnienia i opodatkowanie nabytego spadku czy darowizny.

Dziedziczenie przedsiębiorstwa i zapis windykacyjny

Podobna sytuacja ma miejsce w przypadku niezgłoszenia przez nabywcę nabycia w drodze dziedziczenia lub zapisu windykacyjnego własności przedsiębiorstwa, lub udziału w nim.

Zgodnie z ustawą, terminy będą przywracane na wniosek podatnika, jeżeli uprawdopodobni on, że niezachowanie pierwotnego terminu nastąpiło bez jego winy.

Możliwość wzruszenia decyzji organu podatkowego

W ustawie znalazły się też przepisy, których celem jest możliwość wzruszenia decyzji organu podatkowego, jeśli odmówi on podatnikowi przywrócenia terminu do złożenia zgłoszenia i jeżeli w wyniku wniesienia przez podatnika do sądu administracyjnego skargi na takie postanowienie, termin ten zostanie przywrócony. Jeśli termin zostanie przywrócony w wyniku orzeczenia sądu, możliwe będzie uchylenie decyzji odmownej organu podatkowego i umorzenie podstępowania podatkowego.

Ustawa ma wejść w życie w 14 dni od jej ogłoszenia w Dzienniku Ustaw. (PAP)

mick/ drag/