Firmy faktycznie płacą więcej niż 19 proc.

W trzeciej edycji raportu "Podatkowa rzeczywistość Grup Kapitałowych" eksperci firmy doradczej Grant Thornton przypomnieli, że w Polsce od ponad 20 lat obowiązuje 19 proc. stawka CIT, do której, ich zdaniem, wszyscy zdążyli się już przyzwyczaić. To oznacza, że - pomijając firmy prowadzące działalność na relatywnie niewielką skalę, mogące korzystać z niższej 9 proc. stawki - spółki powinny przekazywać fiskusowi nie więcej niż piątą część wygenerowanych zysków. Do tego dochodzą zwolnienia podatkowe będące elementem polityki gospodarczej, które powinny doprowadzić do obniżenia efektywnej stopy opodatkowania poniżej 19 proc.

Według przedstawicieli Grant Thornton poziom skomplikowania polskiego systemu podatkowego oraz liczne „szczególne regulacje” i wyjątki sprawiają, że finalny poziom obciążeń podatkowych nakładanych na firmy jest jednak znacząco wyższy niż 19 proc.

Reklama

"30 proc. wyniosła efektywna stawka podatkowa największych grup kapitałowych notowanych na GPW w Warszawie w 2023 r." - wskazali w raporcie. Efektywną stawkę podatkową (ESP) skalkulowano jako relację między wysokością płaconych podatków a generowanymi przez nie zyskami.

"Realne obciążenia podatkowe są aż dwukrotnie wyższe od 15 proc. stawki opodatkowania, która to została przyjęta na poziomie UE w celu zapewnienia globalnego minimalnego poziomu opodatkowania grup wielonarodowych" - stwierdzili.

Stawki podatkowe w poprzednich latach

Z obliczeń ekspertów z Grant Thornton wynika, że z wyższą efektywną stawką opodatkowania wybranych grup kapitałowych mieliśmy do czynienia w roku 2020 (34 proc.) i 2021 (33 proc.). Natomiast najniższą stawkę zanotowano w 2014 r. - w wysokości 17 proc.

Przedstawiciele firmy zauważyli, że w zeszłym roku 14 z 86 przebadanych grup zaliczyło stratę na poziomie brutto, z czego 9 mimo wszystko zapłaciło podatek. Zaznaczyli, że bywają sytuacje, w których część z podmiotów danej grupy generuje zyski, a inne ponoszą straty co finalnie może się przekładać na ujemny wynik na poziomie całej grupy. W takiej sytuacji, o ile nie są wykorzystywane instrumenty takie jak np. podatkowa grupa kapitałowa, strata grupy jest pogłębiana o podatek płacony przez część spółek ją tworzących.

Wzrost obciążeń podatkowych dla podmiotów państwowych

W raporcie wskazano, że w ostatnich latach to prywatne podmioty borykały się z większymi obciążeniami podatkowymi, tymczasem w 2023 r. sytuacja się odwróciła - efektywna stawka podatkowa podmiotów państwowych wzrosła do 52 proc. To wynik wyższy aż o 26 pkt. proc. niż rok wcześniej. "Warto przy tym zaznaczyć, że 1/3 podmiotów państwowych z przebadanej grupy zaliczyła w 2023 r. stratę, a mimo to uiściła podatek i to ten element wpłynął na tak drastyczny wzrost efektywnej stopy opodatkowania dla podmiotów państwowych" - dodano.

Zgodnie z raportem w przypadku podmiotów prywatnych efektywna stawka podatkowa spadła w minionym roku o 4 pkt. proc. – do 26 proc.

Kapitał zagraniczny płaci wyższe podatki niż polski

Analitycy Grant Thornton obliczyli, że grupy kapitałowe z kapitałem zagranicznym ponownie odnotowały wyższą ESP niż podmioty krajowe - w ich przypadku stawka podatkowa wyniosła 34 proc. Natomiast w przypadku grup z kapitałem krajowym nastąpił w minionym roku wzrost efektywnej stawki podatkowej – o 5 pkt. proc. do 29 proc.

Sektory z największymi i najmniejszymi obciążeniami podatkowymi

Zauważyli, że spółki energetyczne, surowcowe, a także odzieżowe i obuwnicze przewodzą w zestawieniu branż z najwyższymi obciążeniami podatkowymi. O ile średnia ESP tych sektorów w ostatnich 12 latach wyniosła 33 proc., to w samym 2023 r. sektory te zanotowały efektywną stawkę podatkową na poziomie ponad 50 proc. Natomiast najniższe efektywne stawki dotyczyły w zeszłym roku branży "gamedev" (twórcy gier komputerowych - PAP) - 11 proc. oraz deweloperów - 16 proc.

Wskazano, że dane za rok 2023 pochodzą ze skonsolidowanych sprawozdań finansowych spółek notowanych w ramach indeksów WIG20 i mWIG40 na koniec sierpnia 2024 r. oraz podmiotów z sWIG80, które brały udział w poprzednim badaniu – łącznie analizą objęto 86 podmiotów. (PAP)