Powstanie Rady Fiskalnej: Nowy organ kontroli budżetu

Jak poinformowano w ocenie skutków regulacji (OSR), celem działalności Rady będzie realizowanie zadań określonych dyrektywą Rady Unii Europejskiej z 8 listopada 2011 r. w sprawie wymogów dla ram budżetowych państw członkowskich, w szczególności przez: ocenę prognoz makroekonomicznych wykorzystywanych na potrzeby ustawy budżetowej oraz średniookresowych planów budżetowo-strukturalnych, opiniowanie zgodności ustawy budżetowej z krajowymi i unijnymi regułami fiskalnymi, ocenę spójności i efektywności krajowych ram budżetowych.

Rada ma rozpocząć działalność w 2026 r., przy czym do tego czasu zostanie zorganizowanie Biuro Rady. Rada Fiskalna ma liczyć siedem osób. Na jej czele stać ma przewodniczący, mający jednego zastępcę. Po jednym członku Rady będą wyznaczać: Prezydent RP, kolegium NIK, sejmowa komisja właściwa do spraw budżetu, Minister Finansów, przedstawiciele organizacji związkowych, przedstawiciele organizacji pracodawców oraz przedstawiciele organizacji jednostek samorządu terytorialnego.

Reklama

Jakie są uprawnienia Rady Fiskalnej?

"Członkiem Rady będzie mogła zostać osoba spełniająca kryteria niezależności i kompetencji wynikających z wykształcenia oraz doświadczenia w zakresie finansów publicznych, makroekonomii lub zarządzania finansami jednostek sektora finansów publicznych. Zapleczem analitycznym oraz administracyjnym Rady będzie biuro liczące do 15 osób" - poinformowano w OSR.

W projekcie ustawy zaproponowano zmiany dotyczące klauzuli wyjścia i powrotu SRW. W określonych przypadkach Minister Finansów będzie mógł wystąpić do Rady Fiskalnej z wnioskiem o wydanie opinii dotyczącej zasadności zastosowania do projektu ustawy budżetowej klauzuli wyjścia (zawieszenia stosowania SRW).

Jakie są zasady działania klauzuli wyjścia i powrotu?

"Zgodnie z opinią Rady Fiskalnej będzie możliwe zastosowanie klauzuli wyjścia/powrotu. Oznacza to, że w takich sytuacjach projekt budżetu państwa będzie mógł być opracowany albo zgodnie z parametrami określonymi przez ustawę o finansach publicznych albo parametrami zawartymi w opinii Rady Fiskalnej" - wyjaśniono w OSR. Dodano, że pozwoli to na szybsze i ekonomicznie uzasadnione reagowanie w sytuacjach kryzysowych.

Projektowana ustawa zakłada też wprowadzenie możliwości – po zasięgnięciu opinii Rady Fiskalnej – przekroczenia limitu wydatków w przypadku wystąpienia zdarzeń nadzwyczajnych, będących poza kontrolą rządu, "powodujących znaczące skutki gospodarcze, ekonomiczne lub społeczne".

Wskazano również, że w "wyjątkowych sytuacjach" będzie możliwe przekroczenie limitu wydatków SRW wynikającego z formuły określonej w ustawie o finansach publicznych. "Rozwiązanie to będzie mogło być stosowane pod warunkiem, że nie zagrozi to celowi stabilności finansów publicznych" - podkreślono. W sprawozdaniu z wykonania ustawy budżetowej ma być zamieszczana informacja nt. przyczyn i skali tego przekroczenia.