Rewolucja w urlopach od 2026 r. Więcej wolnego dla 5 mln Polaków – sprawdź, czy zyskasz

Nowelizacja Kodeksu pracy, która wejdzie w życie z początkiem 2026 roku, przyniesie znaczące zmiany dla pracowników zatrudnionych na podstawie umów cywilnoprawnych oraz prowadzących działalność gospodarczą. Dzięki nowym przepisom, okresy te będą wliczane do stażu pracy, co wpłynie na wymiar urlopu wypoczynkowego, dodatki stażowe oraz inne świadczenia pracownicze.

Nowe zasady naliczania stażu pracy od 2026 roku

Zgodnie z planowaną nowelizacją Kodeksu pracy, od 1 stycznia 2026 roku do stażu pracy będą wliczane nie tylko okresy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, ale również:

• Okresy prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej
• Okresy współpracy z osobą prowadzącą działalność gospodarczą
• Okresy zawieszenia działalności gospodarczej w celu sprawowania opieki nad dzieckiem
• Okresy wykonywania umów zlecenia, o świadczenie usług oraz agencyjnych
• Okresy członkostwa w rolniczych spółdzielniach produkcyjnych i spółdzielniach kółek rolniczych.

Warunkiem wliczenia tych okresów do stażu pracy będzie opłacanie składek na ubezpieczenia społeczne, w tym emerytalne i rentowe.

Dłuższy urlop wypoczynkowy dla milionów Polaków

Liczba dni urlopu w roku, jaka przysługuje pracującym, uzależniona jest od stażu pracy. Obecnie wymiar urlopu wypoczynkowego wynosi:

• 20 dni – przy stażu pracy poniżej 10 lat
• 26 dni – przy stażu pracy wynoszącym co najmniej 10 lat

Dzięki nowym przepisom, osoby, które wcześniej pracowały na umowach cywilnoprawnych lub prowadziły działalność gospodarczą, będą mogły doliczyć te okresy do stażu pracy. Przykładowo, pracownik z 7-letnim stażem pracy na etacie, który przedstawi dokumenty potwierdzające 3 lata pracy na zleceniu lub w ramach JDG, przejdzie na wyższy próg urlopowy – z 20 do 26 dni rocznie.

Inne korzyści wynikające z nowelizacji - co oprócz urlopu?

Nowelizacja Kodeksu pracy wprowadza rewolucję nie tylko w naliczaniu urlopu wypoczynkowego. Wliczenie do stażu pracy okresów aktywności zawodowej poza etatem – jak umowy zlecenia czy prowadzenie działalności gospodarczej – będzie miało wpływ na szereg innych uprawnień pracowniczych. Oto, co konkretnie się zmieni:

1. Dłuższy okres wypowiedzenia

Obowiązujący okres wypowiedzenia umowy o pracę jest powiązany z długością zatrudnienia u danego pracodawcy, ale w pewnych przypadkach istotne znaczenie może mieć także ogólny staż pracy. Dzięki nowelizacji pracownik, który wcześniej prowadził działalność gospodarczą lub pracował na zleceniu, może zyskać prawo do dłuższego okresu wypowiedzenia, co daje więcej czasu na znalezienie nowej pracy lub zabezpieczenie dochodu.

2. Wyższa odprawa przy zwolnieniu

W przypadku zwolnień grupowych lub indywidualnych odprawy uzależnione są od długości zatrudnienia. Pracownik z większym stażem (uwzględniającym także okresy „pozapracownicze”) może otrzymać wyższą odprawę pieniężną – maksymalnie nawet trzymiesięczne wynagrodzenie.

Więcej na temat odpraw emerytalnych przeczytasz w artykule: Ta wypłata przysługuje raz w życiu. Komu należy się 6-miesięczna odprawa emerytalna?

3. Dodatki stażowe

W wielu instytucjach publicznych oraz zakładach budżetowych (ale również niektórych prywatnych firmach) funkcjonuje dodatek stażowy – wypłacany od określonego pułapu stażu pracy. Wliczenie lat pracy na zleceniu lub w ramach JDG może przyspieszyć uzyskanie prawa do dodatku, a nawet zwiększyć jego wysokość.

4. Nagrody jubileuszowe

W administracji publicznej, służbie zdrowia, oświacie i innych sektorach funkcjonują nagrody jubileuszowe – wypłacane np. po 20, 25, 30 latach pracy. Dzięki uwzględnieniu umów cywilnoprawnych i działalności gospodarczej do stażu, pracownicy mogą szybciej nabyć do nich prawo lub uzyskać wyższy próg świadczenia.

5. Kwalifikacja do konkursów i awansów

W wielu procedurach naboru, np. do urzędów, sądów, prokuratury czy szkół wyższych, liczy się łączny staż pracy. Nowelizacja zwiększy liczbę osób spełniających formalne kryteria doświadczenia zawodowego, co może otworzyć im drzwi do zatrudnienia lub awansu.

6. Wcześniejsze przejście na emeryturę pomostową

Choć nie jest to bezpośrednio opisane w nowelizacji, wliczenie dodatkowych okresów do stażu pracy może również wpłynąć na kwalifikację do wcześniejszych emerytur, o ile przepisy szczególne na to pozwolą (np. dla nauczycieli, kolejarzy, służb mundurowych).

Procedura potwierdzania okresów zatrudnienia

Aby udokumentować okresy pracy na umowach cywilnoprawnych lub prowadzenia działalności gospodarczej, pracownicy będą musieli uzyskać zaświadczenia z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) potwierdzające opłacanie składek emerytalnych i rentowych za dany okres. W przypadku braku danych w ZUS, konieczne będzie udowodnienie okresu pracy na podstawie ogólnych przepisów dowodowych.

Szansa na dłuższy urlop od 2026 r. Kogo obejmą zmiany?

Szacuje się, że nowelizacja obejmie około 5 milionów pracowników w Polsce. Największym beneficjentem będą osoby zatrudnione na umowach cywilnoprawnych – zleceniach i umowach o dzieło – a także samozatrudnieni prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą. Wśród nich znajdują się freelancerzy, specjaliści IT, osoby wykonujące prace sezonowe oraz młodzi ludzie rozpoczynający karierę zawodową bez tradycyjnego etatu.

Praktyczne wskazówki dla pracowników i pracodawców

Pracownicy powinni:

• Zgromadzić dokumentację potwierdzającą okresy pracy na umowach cywilnoprawnych lub prowadzenia działalności gospodarczej
• Złożyć wniosek do ZUS o wydanie zaświadczenia potwierdzającego opłacanie składek
• Przekazać zaświadczenia pracodawcy w celu aktualizacji stażu pracy

Pracodawcy powinni:

• Zaktualizować procedury kadrowe uwzględniające nowe przepisy
• Przeszkolić personel odpowiedzialny za naliczanie uprawnień pracowniczych
• Informować pracowników o konieczności dostarczenia odpowiednich zaświadczeń.

Nowelizacja Kodeksu pracy w zakresie naliczania stażu pracy jest obecnie w uzgodnieniach międzyresortowych i opiniowaniu. Autorem regulacji jest Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Szczegóły dotyczące projektu można znaleźć na oficjalnej stronie ministerstwa: Nowe zasady naliczania stażu pracy