Od stycznia 2025 roku w życie obowiązują nowe zasady przyznawania świadczenia honorowego dla osób, które ukończyły 100 lat. To comiesięczny dodatek, który wynosi obecnie 6589,67 zł brutto. W artykule wyjaśniamy, kto może na niego liczyć, jakie dokumenty są potrzebne, oraz jak wygląda sytuacja seniorów w innych krajach. Dodajemy też informacje o powiązanych świadczeniach oraz analizujemy zmiany demograficzne w Polsce.

Komu przysługuje świadczenie honorowe z ZUS w 2025 roku?

Dodatek honorowy w wysokości 6589,67 zł brutto przysługuje wszystkim obywatelom Polski, którzy ukończyli 100 lat. W 2025 roku są to

  • osoby urodzone w 1925 roku (jeśli nie rozpoczęli pobierania dodatku w 2024 roku) oraz
  • osoby z rocznika 1926.

W zależności od sytuacji seniora, świadczenie może być przyznane automatycznie lub na wniosek.

Przyznanie z urzędu:

  • obywatelstwo polskie,
  • ukończone 100 lat,
  • pobieranie emerytury lub renty z ZUS.

Przyznanie na wniosek:

  • ukończone 100 lat,
  • obywatelstwo polskie,
  • brak emerytury lub renty,
  • centrum interesów życiowych w Polsce przez co najmniej 10 lat po ukończeniu 16. roku życia.

Wniosek składa się w placówce ZUS lub KRUS. Decyzja powinna zostać wydana w ciągu kilku tygodni.

Ile wynosi świadczenie honorowe i czy podlega opodatkowaniu?

Od 1 marca 2025 roku świadczenie honorowe wynosi 6589,67 zł brutto miesięcznie. To efekt corocznej waloryzacji, która w 2025 roku wyniosła 5,5%. Oznacza to wzrost o ponad 343 zł w porównaniu do stycznia 2025 r.

Warto wiedzieć, że świadczenie:

  • jest opodatkowane (zaliczka na podatek dochodowy),
  • obciążone składką zdrowotną,
  • jest wypłacane dożywotnio,
  • nie można go dziedziczyć.

Na konto seniora trafia zatem kwota netto niższa niż podawana brutto.

Nowe przepisy od stycznia 2025 roku: co się zmieniło?

Podstawą prawną aktualnego świadczenia jest ustawa z dnia 18 października 2024 r. o świadczeniu honorowym z tytułu ukończenia 100 lat życia (Dz.U. 2024 poz. 1674).

Najważniejsze zmiany wprowadzone przez ustawę:

  • ujednolicenie wysokości dodatku dla wszystkich stulatków,
  • coroczna waloryzacja w marcu (analogicznie do emerytur i rent),
  • jasne, jednolite zasady przyznawania dodatku.

Przed 2025 rokiem wysokość świadczenia zależała od tzw. kwoty bazowej w dniu ukończenia 100 lat. Powodowało to duże rozbieżności między seniorami.

Jak złożyć wniosek o świadczenie honorowe?

Wniosek muszą składać jedynie osoby, które nie pobierają żadnych świadczeń z ZUS ani KRUS. Dokumenty należy złożyć osobiście lub wysłać pocztą. Niezbędne dane:

  • imię, nazwisko, PESEL lub nr dokumentu tożsamości,
  • oświadczenie o posiadaniu polskiego obywatelstwa,
  • numer konta bankowego,
  • potwierdzenie centrum interesów życiowych w Polsce przez min. 10 lat po 16. roku życia.

Więcej informacji: strona ZUS o świadczeniu honorowym.

Stulatkowie w Polsce: jak zmienia się demografia?

Według danych ZUS, w Polsce świadczenie honorowe pobiera obecnie ok. 3600 osób. Prognozy Ministerstwa Finansów są jednak jednoznaczne:

  • w 2040 roku liczba stulatków przekroczy 20 tys.,
  • w 2060 roku może osiągnąć nawet 70 tys.

Zmiany demograficzne są wynikiem poprawy jakości opieki zdrowotnej, stylu życia oraz spadku śmiertelności w starszych grupach wiekowych. To ogromne wyzwanie dla systemu emerytalnego i opieki długoterminowej.

Powiązane świadczenia i ulgi dla stulatków

Osoby w bardzo podeszłym wieku mogą liczyć także na inne formy wsparcia:

  • dodatek pielęgnacyjny z ZUS: 330,07 zł miesięcznie (od 1 marca 2025),
  • świadczenie uzupełniające dla niesamodzielnych: do 500 zł miesięcznie,
  • ulga PIT dla seniora: osoby powyżej 85. roku życia mogą skorzystać z dodatkowego limitu zwolnienia z podatku (do 115 528 zł rocznie).

Systemy wsparcia stulatków w innych krajach

W wielu państwach funkcjonują dodatki dla osób, które ukończyły 100 lat:

  • Japonia: przez lata wręczano stulatkom srebrne puchary i nagrody pieniężne,
  • Francja: seniorzy mogą liczyć na specjalne świadczenia pielęgnacyjne i wsparcie lokalnych samorządów,
  • Niemcy: osoby po 100. roku życia otrzymują dodatki do emerytur i wsparcie socjalne.

Porównanie z innymi krajami pokazuje, że Polska nie odstaje, ale czeka nas duże wyzwanie budżetowe wraz z rosnącą liczbą beneficjentów.

Co dalej? Wyższe świadczenia i rosnące potrzeby

Wraz z rosnącą liczbą osób dożywających 100 lat pojawia się pytanie o trwałość systemu. Każdego roku państwo przeznacza setki milionów złotych na świadczenia dla najstarszych obywateli. Eksperci zwracają uwagę, że konieczne może być:

  • wprowadzenie kryteriów dochodowych lub majątkowych,
  • łączenie świadczeń z opieką zdrowotną lub długoterminową,
  • integracja świadczenia z systemem domów pomocy i opieki domowej.

Polityka senioralna wymaga długofalowej strategii uwzględniającej nie tylko wsparcie finansowe, ale także potrzeby zdrowotne, mieszkaniowe i społeczne stulatków.