- Komu przysługuje świadczenie honorowe z ZUS w 2025 roku?
- Ile wynosi świadczenie honorowe i czy podlega opodatkowaniu?
- Nowe przepisy od stycznia 2025 roku: co się zmieniło?
- Jak złożyć wniosek o świadczenie honorowe?
- Stulatkowie w Polsce: jak zmienia się demografia?
Od stycznia 2025 roku w życie obowiązują nowe zasady przyznawania świadczenia honorowego dla osób, które ukończyły 100 lat. To comiesięczny dodatek, który wynosi obecnie 6589,67 zł brutto. W artykule wyjaśniamy, kto może na niego liczyć, jakie dokumenty są potrzebne, oraz jak wygląda sytuacja seniorów w innych krajach. Dodajemy też informacje o powiązanych świadczeniach oraz analizujemy zmiany demograficzne w Polsce.
Komu przysługuje świadczenie honorowe z ZUS w 2025 roku?
Dodatek honorowy w wysokości 6589,67 zł brutto przysługuje wszystkim obywatelom Polski, którzy ukończyli 100 lat. W 2025 roku są to
- osoby urodzone w 1925 roku (jeśli nie rozpoczęli pobierania dodatku w 2024 roku) oraz
- osoby z rocznika 1926.
W zależności od sytuacji seniora, świadczenie może być przyznane automatycznie lub na wniosek.
Przyznanie z urzędu:
- obywatelstwo polskie,
- ukończone 100 lat,
- pobieranie emerytury lub renty z ZUS.
Przyznanie na wniosek:
- ukończone 100 lat,
- obywatelstwo polskie,
- brak emerytury lub renty,
- centrum interesów życiowych w Polsce przez co najmniej 10 lat po ukończeniu 16. roku życia.
Wniosek składa się w placówce ZUS lub KRUS. Decyzja powinna zostać wydana w ciągu kilku tygodni.
Ile wynosi świadczenie honorowe i czy podlega opodatkowaniu?
Od 1 marca 2025 roku świadczenie honorowe wynosi 6589,67 zł brutto miesięcznie. To efekt corocznej waloryzacji, która w 2025 roku wyniosła 5,5%. Oznacza to wzrost o ponad 343 zł w porównaniu do stycznia 2025 r.
Warto wiedzieć, że świadczenie:
- jest opodatkowane (zaliczka na podatek dochodowy),
- obciążone składką zdrowotną,
- jest wypłacane dożywotnio,
- nie można go dziedziczyć.
Na konto seniora trafia zatem kwota netto niższa niż podawana brutto.
Nowe przepisy od stycznia 2025 roku: co się zmieniło?
Podstawą prawną aktualnego świadczenia jest ustawa z dnia 18 października 2024 r. o świadczeniu honorowym z tytułu ukończenia 100 lat życia (Dz.U. 2024 poz. 1674).
Najważniejsze zmiany wprowadzone przez ustawę:
- ujednolicenie wysokości dodatku dla wszystkich stulatków,
- coroczna waloryzacja w marcu (analogicznie do emerytur i rent),
- jasne, jednolite zasady przyznawania dodatku.
Przed 2025 rokiem wysokość świadczenia zależała od tzw. kwoty bazowej w dniu ukończenia 100 lat. Powodowało to duże rozbieżności między seniorami.
Jak złożyć wniosek o świadczenie honorowe?
Wniosek muszą składać jedynie osoby, które nie pobierają żadnych świadczeń z ZUS ani KRUS. Dokumenty należy złożyć osobiście lub wysłać pocztą. Niezbędne dane:
- imię, nazwisko, PESEL lub nr dokumentu tożsamości,
- oświadczenie o posiadaniu polskiego obywatelstwa,
- numer konta bankowego,
- potwierdzenie centrum interesów życiowych w Polsce przez min. 10 lat po 16. roku życia.
Więcej informacji: strona ZUS o świadczeniu honorowym.
Stulatkowie w Polsce: jak zmienia się demografia?
Według danych ZUS, w Polsce świadczenie honorowe pobiera obecnie ok. 3600 osób. Prognozy Ministerstwa Finansów są jednak jednoznaczne:
- w 2040 roku liczba stulatków przekroczy 20 tys.,
- w 2060 roku może osiągnąć nawet 70 tys.
Zmiany demograficzne są wynikiem poprawy jakości opieki zdrowotnej, stylu życia oraz spadku śmiertelności w starszych grupach wiekowych. To ogromne wyzwanie dla systemu emerytalnego i opieki długoterminowej.
Powiązane świadczenia i ulgi dla stulatków
Osoby w bardzo podeszłym wieku mogą liczyć także na inne formy wsparcia:
- dodatek pielęgnacyjny z ZUS: 330,07 zł miesięcznie (od 1 marca 2025),
- świadczenie uzupełniające dla niesamodzielnych: do 500 zł miesięcznie,
- ulga PIT dla seniora: osoby powyżej 85. roku życia mogą skorzystać z dodatkowego limitu zwolnienia z podatku (do 115 528 zł rocznie).
Systemy wsparcia stulatków w innych krajach
W wielu państwach funkcjonują dodatki dla osób, które ukończyły 100 lat:
- Japonia: przez lata wręczano stulatkom srebrne puchary i nagrody pieniężne,
- Francja: seniorzy mogą liczyć na specjalne świadczenia pielęgnacyjne i wsparcie lokalnych samorządów,
- Niemcy: osoby po 100. roku życia otrzymują dodatki do emerytur i wsparcie socjalne.
Porównanie z innymi krajami pokazuje, że Polska nie odstaje, ale czeka nas duże wyzwanie budżetowe wraz z rosnącą liczbą beneficjentów.
Co dalej? Wyższe świadczenia i rosnące potrzeby
Wraz z rosnącą liczbą osób dożywających 100 lat pojawia się pytanie o trwałość systemu. Każdego roku państwo przeznacza setki milionów złotych na świadczenia dla najstarszych obywateli. Eksperci zwracają uwagę, że konieczne może być:
- wprowadzenie kryteriów dochodowych lub majątkowych,
- łączenie świadczeń z opieką zdrowotną lub długoterminową,
- integracja świadczenia z systemem domów pomocy i opieki domowej.
Polityka senioralna wymaga długofalowej strategii uwzględniającej nie tylko wsparcie finansowe, ale także potrzeby zdrowotne, mieszkaniowe i społeczne stulatków.