Zasiłek pogrzebowy 2026: komu przysługuje 7000 zł, a kto zostanie z niczym? [PEŁNA LISTA]

Zasiłek pogrzebowy to jednorazowe świadczenie wypłacane przez ZUS osobie lub instytucji, która faktycznie poniosła koszty pochówku. Obecnie wynosi 4000 zł, ale od 1 stycznia 2026 roku wzrośnie do 7000 zł. Jednak nie każdemu przysługuje to świadczenie – obowiązują jasne kryteria i wyłączenia. W tym artykule wyjaśniamy, kto nie dostanie zasiłku pogrzebowego, jakie są zasady jego przyznawania i wypłaty, a także jakie zmiany wprowadza nowelizacja ustawy.

Kto nie otrzyma zasiłku pogrzebowego z ZUS?

Zasiłek pogrzebowy to świadczenie przysługujące tylko w określonych sytuacjach. ZUS odrzuca wnioski, jeśli osoba zmarła lub osoba opłacająca pogrzeb nie spełnia wymogów ustawowych. Najczęstsze przypadki odmowy to:

• Śmierć osoby, która nie miała prawa do emerytury, renty ani innego świadczenia z ZUS i nie była ubezpieczona w dniu śmierci.
• Pokrycie kosztów pogrzebu przez osobę, która nie może udokumentować poniesienia tych kosztów (brak faktur, rachunków).
• Zgłoszenie wniosku po terminie – zasiłek przepada, jeśli dokumenty nie zostaną złożone w ciągu 12 miesięcy od śmierci lub pogrzebu.
• Śmierć osoby, która miała prawo do świadczeń, ale nikt z uprawnionych nie poniósł kosztów pogrzebu (np. został sfinansowany z darowizn lub zbiórek bez wskazania konkretnego płatnika).
• Złożenie niekompletnego wniosku bez uzupełnienia braków formalnych w wyznaczonym terminie.

Zasiłek nie przysługuje też więcej niż raz – jeśli kilka osób poniosło koszty pogrzebu, kwota 4000 zł (lub od 2026 roku 7000 zł) jest dzielona proporcjonalnie.

Podstawa prawna:

art. 77–80 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS

Dla kogo zasiłek pogrzebowy z ZUS? Osoby uprawnione

Uprawnieni do zasiłku pogrzebowego:

• członkowie rodziny zmarłego (np. małżonek, dzieci, wnuki, rodzice),
• osoby niespokrewnione, które pokryły koszty pogrzebu (np. sąsiedzi, przyjaciele),
• instytucje (pracodawca, dom pomocy społecznej, gmina, parafia).

Kto nie ma prawa do pieniędzy?

• Osoba, która nie pokryła kosztów pogrzebu – np. była bliska zmarłemu, ale nie partycypowała finansowo.
• Osoba lub instytucja, która nie udokumentowała poniesionych kosztów.
• Osoby składające wniosek po przedawnieniu – czyli później niż 12 miesięcy od daty śmierci lub pogrzebu (chyba że opóźnienie było niezależne, np. zidentyfikowanie ciała po czasie).

W praktyce oznacza to, że np. dalsza rodzina, która nie zapłaciła za trumnę, cmentarz czy ceremonię, nie otrzyma zasiłku, mimo że mogła być bliska zmarłemu emocjonalnie.

Co się zmieni od 1 stycznia 2026 r.? Nowa wysokość zasiłku i waloryzacja

Na mocy nowelizacji ustawy o emeryturach i rentach z FUS, która została opublikowana 3 czerwca 2025 r., zasiłek pogrzebowy wzrośnie z obecnych 4000 zł do 7000 zł. Zmiany wejdą w życie 1 stycznia 2026 r. i będą miały zastosowanie do zgonów, które nastąpią po tej dacie.

Nowością będzie także wprowadzenie waloryzacji zasiłku, jeśli inflacja przekroczy 5 proc. od ostatniego ustalenia wysokości świadczenia. To ważna zmiana, ponieważ do tej pory zasiłek był stały – mimo rosnących kosztów usług pogrzebowych.

Ile kosztuje pogrzeb w Polsce w 2025 roku?

Według danych MRPiPS, średni koszt pogrzebu w Polsce to od 8 do 10 tys. zł. W większych miastach koszty często przekraczają 12 tys. zł, zwłaszcza jeśli ceremonia obejmuje elementy religijne, transport, nagrobek czy stypę. Oznacza to, że obecny zasiłek 4000 zł nie pokrywa pełnych wydatków, a nawet przyszła kwota 7000 zł może nie wystarczyć.

Z tego powodu wiele osób decyduje się na tańsze formy pochówku, jak kremacja. Warto też pamiętać, że rodziny zmarłych mogą ubiegać się o wsparcie z innych źródeł – np. zasiłek celowy z opieki społecznej lub pomoc parafialną. Zasiłek celowy będzie przyznawany niezależnie od dochodu i będzie mógł być przyznany osobie, która pokryła koszty pogrzebu:

• jeśli po zmarłym nie przysługuje zasiłek pogrzebowy,
• jeśli osoba, która pokryła koszty pogrzebu jest uprawniona do zasiłku pogrzebowego i poniosła w związku z pogrzebem nadzwyczajne, trudne do przewidzenia, niemożliwe do pokrycia z kwoty zasiłku pogrzebowego, koszty (m.in. transport zwłok z zagranicy).

Kiedy ZUS może odmówić wypłaty świadczenia?

Najczęstsze powody odmowy:

• brak ubezpieczenia zmarłego w chwili śmierci,
• brak prawa do emerytury/renty i niespełnienie warunków ich przyznania,
• brak udokumentowania kosztów pogrzebu,
• spóźnienie z wnioskiem (po 12 miesiącach od śmierci lub pochówku),
• brak związku pokrewieństwa przy staraniu się o pełne 7000 zł (dla osób spoza rodziny – tylko do wysokości rachunków!).

W przypadku odmowy ZUS wydaje decyzję, od której można się odwołać do sądu w terminie 30 dni od jej otrzymania.

Zasiłek pogrzebowy. Jak złożyć wniosek?

Aby otrzymać zasiłek pogrzebowy, należy złożyć wniosek do ZUS, do którego powinniśmy dołączyć określone dokumenty m.in.:

• formularz Z-12,
• skrócony odpis aktu zgonu,
• rachunki za usługi pogrzebowe,
• dokumenty potwierdzające pokrewieństwo,
• zaświadczenie o ubezpieczeniu (w przypadku osób ubezpieczonych),
• pełnomocnictwo, jeśli wniosek składa inna osoba.

Pełna lista dokumentów dostępna jest na stronie ZUS: https://www.zus.pl/-/zasilek-pogrzebowy

Co jeśli pogrzeb odbył się za granicą albo dokumenty wystawiono poza Polską?

ZUS może uznać dokumenty zagraniczne, ale muszą one spełniać odpowiednie wymogi formalne. Nie może to być tymczasowy akt zgonu. W takim przypadku dokument musi zostać zarejestrowany w polskim urzędzie stanu cywilnego. Często wymagana jest tłumaczenie przysięgłe aktu.

Dodatkowe świadczenia po śmierci bliskiego – o czym warto pamiętać?

Zasiłek pogrzebowy to nie jedyna forma wsparcia. Osoby uprawnione mogą skorzystać również z:

• świadczenia przedemerytalnego (w przypadku utraty źródła dochodu po śmierci małżonka),
• świadczenia kompensacyjnego (dla nauczycieli),
• pomocy socjalnej z OPS – w formie zasiłku celowego na pokrycie kosztów pogrzebu,
• odprawy pośmiertnej – dla rodziny zmarłego pracownika (zgodnie z Kodeksem pracy, art. 93 https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19740240141).

Jak wygląda historia zasiłku pogrzebowego?

Wysokość zasiłku pogrzebowego nie była waloryzowana od 2011 roku – wcześniej wynosił 6395,70 zł i pokrywał w całości koszty pogrzebu. Obniżka do 4000 zł nastąpiła w ramach tzw. planu oszczędnościowego rządu PO–PSL. Od lat organizacje senioralne i RPO postulowały przywrócenie poprzedniego poziomu wsparcia, wskazując, że „zasiłek z roku na rok pokrywa coraz mniej realnych kosztów pogrzebu”.