Płaca minimalna 2026: Trzy propozycje, różnice do 261 zł brutto. Kiedy zapadnie decyzja?

Płaca minimalna w 2026 roku ma wzrosnąć, ale nikt jeszcze nie wie, o ile dokładnie. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, związki zawodowe oraz organizacje pracodawców przedstawiły swoje propozycje. Różnice sięgają ponad 250 zł. Przybliżamy, jakie kwoty zaproponowano, co mówi ustawa, jakie zmiany wejdą od 2026 roku i co planuje rząd na 2027. Sprawdzamy również, ile zostanie w kieszeni "na rękę" i co oznacza to dla domowych budżetów.

Trzy propozycje płacy minimalnej w 2026 roku. Różnice sięgają ponad 250 zł

W czerwcu 2025 roku, zgodnie z harmonogramem, rozpoczęto konsultacje w Radzie Dialogu Społecznego w sprawie wysokości płacy minimalnej na 2026 rok. Na stole leżą trzy propozycje:

• Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej: 5020 zł brutto (wzrost o 7,6%)
• Związki zawodowe: 5015 zł brutto
• Pracodawcy: 4759 zł brutto (czyli wzrost jedynie o 93 zł)

Obecnie minimalne wynagrodzenie wynosi 4666 zł brutto (3510,92 zł netto). Różnica między propozycją rządu a stanowiskiem pracodawców to 261 zł brutto. Dla pracownika zatrudnionego na pełny etat to ponad 160 zł netto różnicy miesięcznie.

Co mówi ustawa? Mechanizm ustalania płacy minimalnej

Zgodnie z ustawą z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz.U. 2002 nr 200 poz. 1679), rząd do 15 czerwca każdego roku musi przedstawić propozycję płacy minimalnej Radzie Dialogu Społecznego. Wysokość wynagrodzenia nie może być niższa niż:

• prognozowany wzrost cen towarów i usług konsumpcyjnych;
• dodatkowe 2/3 prognozowanego wzrostu PKB, jeśli minimalna krajowa w I kwartale jest niższa niż 50% średniej pensji.

Ponadto ustawa przewiduje mechanizm korekty, jeśli inflacja rzeczywista odbiega od prognoz.

Argumenty pracodawców: "Za duży wzrost zagrozi konkurencyjności"

Pracodawcy – m.in. Konfederacja Lewiatan, Business Centre Club i Związek Rzemiosła Polskiego – apelują o ostrożność. Twierdzą, że przekroczenie poziomu 5000 zł to zbyt duże obciążenie dla firm, zwłaszcza z sektora MŚP i branż o niskich marżach.

Wskazują też, że płaca minimalna powinna być powiązana z medianą wynagrodzeń, a nie średnią.

Stanowisko związków zawodowych: "Nie mniej niż 5015 zł"

Związki zawodowe (m.in. OPZZ i NSZZ "Solidarność") domagają się wzrostu płacy minimalnej co najmniej do poziomu 5015 zł. Argumentują, że taka kwota zapewni realną ochronę przed inflacją i poprawi sytuację osób najgorzej wynagradzanych.

Związkowcy przypominają też, że zgodnie z unijnymi wytycznymi minimalne wynagrodzenie powinno być powiązane z medianą krajową. Ich celem jest wprowadzenie automatycznego mechanizmu indeksacji, który zagwarantuje przewidywalność i przejrzystość.

Płaca minimalna 2026. Ile "na rękę"?

Przy założeniu braku zmian w systemie podatkowym i składkowym, płaca minimalna netto w 2026 roku wyniesie:

• 5020 zł brutto: ok. 3777 zł netto
• 5015 zł brutto: ok. 3774 zł netto
• 4759 zł brutto: ok. 3615 zł netto

Różnica między najniższą a najwyższą propozycją to 162 zł miesięcznie, czyli prawie 2000 zł w skali roku.

Według alternatywnych prognoz, jeśli płaca minimalna wzrośnie do 5070 zł brutto (co zakłada część ekspertów), netto pracownik dostanie ok. 3840–3870 zł, w zależności od ulg podatkowych.

Co się zmieni od 2026 roku? Reforma zasad liczenia płacy minimalnej

Ważną zmianą, która ma wejść w życie od 2026 roku, będzie nowy sposób naliczania płacy minimalnej. Po wdrożeniu unijnej dyrektywy 2022/2041:

• płaca minimalna ma odpowiadać co najmniej 55% przeciętnego wynagrodzenia;
• dodatki, premie i nagrody mają zostać wyłączone z płacy zasadniczej;
• przewiduje się coroczną ocenę relacji minimalnego wynagrodzenia do średniej krajowej.

Nowe przepisy mają na celu poprawę przejrzystości i sprawiedliwości w systemie wynagrodzeń. Reforma została już zapowiedziana przez rząd i ma obowiązywać od stycznia 2026 roku.

Jak zmieniała się płaca minimalna w ostatnich latach?

Płaca minimalna w Polsce rośnie dynamicznie. Jeszcze w 2015 roku wynosiła 1750 zł brutto, a w 2020 r. – 2600 zł. W 2024 r. podwyżka była dwustopniowa: od stycznia 4242 zł, a od lipca 4300 zł. W 2025 r. nastąpił wzrost do 4666 zł.

W perspektywie 2028 roku rząd planuje dalszy wzrost płacy minimalnej – nawet do 5648 zł brutto, jeśli dochody będą rosły zgodnie z prognozami.

Płaca minimalna 2026. Co z pracownikami budżetówki?

Organizacje pracodawców zwracają uwagę, że płace w sferze budżetowej nie powinny rosnąć wolniej niż w sektorze prywatnym. W 2024 roku urzędnicy otrzymali rekordowe podwyżki, ale wciąż wielu pracowników administracji zarabia mniej niż średnia krajowa.

Eksperci ostrzegają, że bez dalszych zmian trudno będzie utrzymać doświadczoną kadrę, a problemem pozostaje rosnąca luka płacowa między sektorem publicznym a prywatnym.

Co dalej? Terminy i możliwe scenariusze

Rząd ma czas do 15 czerwca 2025 r. na przedstawienie ostatecznej propozycji. Jeśli partnerzy społeczni nie dojdą do porozumienia, decyzję podejmie Rada Ministrów. Wzrost płacy minimalnej to temat nie tylko ekonomiczny, ale i społeczny. Dotyczy milionów Polaków i może mieć znaczący wpływ na całą gospodarkę.

Źródła:

• Ustawa o minimalnym wynagrodzeniu za pracę
• Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2041