Emerytury 2026. Jak wzrosną świadczenia po waloryzacji i co z trzynastką?

Po raz pierwszy od lat, waloryzacja emerytur będzie uzależniona nie tylko od rocznej inflacji, lecz także od tempa wzrostu płac. Zgodnie z oficjalnymi prognozami rządu, podwyżki będą wyższe niż w poprzednich latach. Wynika to z wskaźników makroekonomicznych, które w ostatnich miesiącach znacząco się zmieniły. Na horyzoncie rysuje się też rewolucja w sposobie wypłaty trzynastki.

Waloryzacja emerytur 2026. Jak wzrosną świadczenia?

Podstawą prawną waloryzacji świadczeń emerytalno-rentowych jest ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2024 r. poz. 162). W artykule 88 tej ustawy określono, że świadczenia podlegają waloryzacji od dnia 1 marca każdego roku. Wskaźnik waloryzacji to średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych w poprzednim roku kalendarzowym, zwiększony o co najmniej 20% realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim roku. Zgodnie z tymi przepisami, a także projektem budżetu państwa na 2026 rok, wskaźnik waloryzacji może wynieść około 10%.

Co to oznacza w praktyce? Każdy emeryt i rencista będzie mógł liczyć na podwyżkę swojego świadczenia, a jej wysokość będzie zależała od dotychczasowej kwoty. Dla wielu seniorów, którzy od lat otrzymują minimalną emeryturę, to duża zmiana.

Podwyżki emerytur w 2026 roku. Przykłady wyliczeń

Aby zobrazować, jak waloryzacja wpłynie na emerytury, warto posłużyć się konkretnymi przykładami. Zgodnie z prognozowanym wskaźnikiem waloryzacji na poziomie 10%, podwyżki będą przedstawiały się następująco:

Jeśli Twoja emerytura wynosi obecnie 3 000 zł brutto, po waloryzacji jej wysokość wzrośnie do 3 300 zł brutto. Kwota podwyżki to zatem 300 zł.

Jeśli Twoja emerytura wynosi obecnie 5 000 zł brutto, po waloryzacji jej wysokość wzrośnie do 5 500 zł brutto. Kwota podwyżki to 500 zł.

Jeśli Twoja emerytura jest równa kwocie minimalnej, która obecnie wynosi 1 780,96 zł brutto, po waloryzacji wyniesie 1 959,06 zł brutto. Podwyżka to 178,10 zł.

Wysokość minimalnej emerytury również zostanie podniesiona, co jest szczególnie istotne dla osób o najniższych świadczeniach. To dla nich waloryzacja stanowi kluczowy element utrzymania się w obliczu rosnących kosztów życia.

ZUS pod lupą. Pytania o renty i emerytury

Zmiany w prawie emerytalnym i rentowym zawsze budzą wiele pytań, a ZUS staje się centrum zainteresowania. Oprócz waloryzacji, w 2026 roku planowane są inne modyfikacje, które mogą mieć wpływ na świadczenia.

W ostatnim czasie w orzecznictwie pojawiają się wyroki dotyczące zasad ustalania podstawy wymiaru emerytur. Przykładowo, Sąd Najwyższy orzekł, że w niektórych sytuacjach ZUS musi wziąć pod uwagę składki z lat, które na pierwszy rzut oka nie wchodzą do wymiaru świadczenia. Sąd uznał, że „ZUS nie może pomijać okresów ubezpieczenia, które wprost nie są wskazane w przepisach prawa, jeśli mają one wpływ na wysokość świadczenia.” (Wyrok SN z 12 lipca 2023 r., sygn. akt III USK 180/23). Jest to ważna zmiana dla wielu ubezpieczonych, która może pozwolić na podwyższenie emerytury.

Trzynasta i czternasta emerytura. Co dalej z dodatkami?

Trzynasta i czternasta emerytura to świadczenia, które mają na celu wsparcie seniorów w okresie największej inflacji. Zgodnie z przepisami, trzynasta emerytura jest wypłacana corocznie w marcu, a jej wysokość odpowiada kwocie minimalnej emerytury. Natomiast czternasta emerytura jest świadczeniem dodatkowym, wypłacanym w drugiej połowie roku, i jej wysokość zależy od dochodu ubezpieczonego. Zgodnie z projektem ustawy o trzynastce, od 2026 roku ma ona stać się świadczeniem stałym. Jej wartość nie będzie zależała od decyzji rządu, a będzie gwarantowana przez ustawę.

Dodatkowe świadczenia. Zmiany w sposobie wypłaty

Podobnie jak w przypadku waloryzacji, sposób wypłaty trzynastej emerytury również ma ulec zmianie. Dotychczas to świadczenie wypłacane było na podstawie decyzji rządu. Wiele wskazuje na to, że od 2026 roku będzie to stałe, obligatoryjne świadczenie, zagwarantowane w ustawie. Taka zmiana pozwoli seniorom na pewniejsze planowanie budżetów domowych.

Czy ZUS wypłaci trzynastkę we wrześniu 2026?

W 2025 roku, w związku z trudną sytuacją finansową, rząd podjął decyzję o przesunięciu wypłaty trzynastki na wrzesień. Nie powinno to jednak powtórzyć się w przyszłym roku, ponieważ prognozy gospodarcze wskazują na stabilizację sytuacji. Zgodnie z przepisami, trzynastka powinna zostać wypłacona w pierwszym kwartale roku. Oczywiście, finalna decyzja w tej sprawie będzie zależała od projektu ustawy budżetowej na 2026 rok, jednak na dziś nie ma podstaw, aby oczekiwać podobnej zmiany terminu wypłaty.