Prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację ustawy o pomocy społecznej, którą Sejm uchwalił w połowie marca. Regulacja zakłada m.in. zwiększenie dodatków za pracę w terenie dla pracowników socjalnych, zniesienie odpłatności dla osób z zaburzeniami psychicznymi w ośrodkach wsparcia i zaostrzenie kar za nielegalne placówki opieki.
"Bardzo się cieszymy, że prezydent podpisał tę ustawę bardzo szybko. Zmiany wejdą w życie po 30 dniach od ich ogłoszenia w Monitorze Polskim. Jeśli stanie się to do końca kwietnia, to od 1 czerwca rozwiązania dotyczące zarówno pracowników socjalnych, jak i podopiecznych instytucji pomocy społecznej weszłyby w życie" - powiedział PAP wiceminister Szwed.
Zapowiedział jednocześnie, że polski system pomocy społecznej czeka szersza reforma, która ma odpowiedzieć na aktualne wyzwania. "Jesteśmy przed dużą dyskusją na ten temat. Ustawa o pomocy społecznej z 2004 r., jako +ustawa matka+ była przyjmowana w innym okresie. My ją oczywiście cały czas zmieniamy. Ta ostatnia nowelizacja wprowadza wiele istotnych zmian, ale duża reforma całego systemu pomocy społecznej jeszcze jest przed nami" - powiedział Szwed.
Wskazał, że zmiany muszą odpowiadać nowym wyzwaniom związanym m.in. ze starzejącym się społeczeństwem. "Rozwiązania muszą dotyczyć np. wsparcia osób starszych, których będzie przybywało. Mamy też część zadań, które powstaną we współpracy z Ministerstwem Zdrowia. Bardzo ważna jest też rola samorządów, bo samorząd jest pierwszym ogniwem wsparcia dla tych osób" - podkreślił Szwed.
W trakcie ostatnich prac sejmowych nad nowelą ustawy o pomocy społecznej posłowie zgłaszali liczne poprawki. Jedna z nich, która ostatecznie została odrzucona, przewidywała rozszerzenie kręgu organizacji, które mogą zawrzeć z gminą umowę o prowadzenie rodzinnego domu pomocy (chodziło m.in. o umożliwienie tego organizacjom pozarządowym).
"Te poprawki były zgłaszane ad hoc podczas drugiego czytania projektu w Sejmie. Oczywiście my widzimy problem funkcjonowania rodzinnych domów pomocy, bo ich mało powstaje i stąd też zgodna inicjatywa dwóch komisji rodziny - sejmowej i senackiej, żeby wspólnie tą tematyką się zająć. Takie spotkanie mamy 11 maja" - poinformował wiceszef MRiPS. Dodał, że do rozmów została także zaproszona strona społeczna.
Wiceminister pytany z kolei, czy pracownicy socjalni mogą się spodziewać dalszych rozwiązań w zakresie wzrostu wynagrodzeń zastrzegł, że wsparcie finansowe tej grupy zawodowej leży przede wszystkim w gestii samorządów.
"Niestety poziom płacy pracowników socjalnych jest niski. Na wzrost kwoty dodatku terenowego przeznaczamy z budżetu państwa ponad 45 mln zł" - podkreślił Szwed.
"Niestety w samorządach przyjęło się dość często, że te płace nie są duże i stąd choćby zmiany w ustawie, by dodatek terenowy nie był wliczany do płacy minimalnej" - dodał.
Zdaniem wiceministra "potrzebne jest inne spojrzenie na płace pracowników socjalnych, ale też innych osób, które pracują w jednostkach samorządowych".
Nowelizacja ustawy o pomocy społecznej przygotowana przez MRiPS zwiększa z 250 zł do 400 zł dodatek za pracę w terenie dla pracowników socjalnych. Wprowadza także inne zmiany regulujące wykonywanie zawodu pracownika socjalnego. Ustalono ścieżkę awansu zawodowego i wprowadzono okresowe oceny (z możliwością kwestionowania ich wyników przez pracownika).
Ponadto z 5 lat do 3 lat zmniejszono okres pracy pracowników socjalnych, od którego zależy dodatkowy urlop wypoczynkowy w wymiarze 10 dni.
Nowelizacja zakłada także zniesienie odpłatności za usługi w ośrodkach wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi. Zniesienie odpłatności obejmuje usługi, które nie są świadczone przez całą dobę w ośrodkach wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi.
Nowe przepisy mają także uelastycznić przyznawanie świadczeń niepieniężnych. Wprowadzono możliwość przyznania usług opiekuńczych lub specjalistycznych usług opiekuńczych w trybie pilnym, uzasadnionym nagłą zmianą stanu zdrowia osoby, której będą świadczone. Umożliwiono także wspólne skierowanie małżonków lub rodziców z dorosłymi dziećmi do tego samego domu pomocy społecznej.
