- Spożycie alkoholu w Polsce – skala zjawiska
- Alkohol to uzależniająca substancja
- Konsekwencje zdrowotne i społeczne picia alkoholu
- Gdzie obecnie nie wolno spożywać alkoholu?
- Obecnie: alkohol na imprezach masowych możliwy, ale z ograniczeniami
Spożycie alkoholu w Polsce – skala zjawiska
Polacy wciąż piją dużo. Statystyczny mieszkaniec naszego kraju wypija rocznie blisko 90 litrów piwa, co przekłada się na 4,81 litra czystego alkoholu. Do tego dochodzi 6,8 litra wina (0,72 litra alkoholu) i napoje spirytusowe, w których zawartość czystego alkoholu to kolejne 3,4 litra.1 Łącznie daje to prawie 9 litrów 100% alkoholu na osobę rocznie – a to już poziom wyraźnie obciążający zdrowie.
Co więcej, dziś pijemy o 40% więcej niż na początku lat 90. – kiedy to rozpoczęto systematyczne zbieranie danych w tym zakresie.
Alkohol to uzależniająca substancja
Alkohol to substancja psychoaktywna, która uzależnia. Zespół uzależnienia od alkoholu to złożone zjawisko obejmujące zmiany fizjologiczne, psychiczne i behawioralne. W jego przebiegu picie alkoholu staje się nadrzędną potrzebą, dominującą nad wszystkimi innymi sferami życia.
Objawy uzależnienia obejmują m.in.:
- silne pragnienie picia (tzw. głód alkoholowy),
- utrata kontroli nad ilością spożywanego alkoholu,
- objawy odstawienne (drżenie rąk, bezsenność, nudności, niepokój, a w skrajnych przypadkach majaczenia i padaczka alkoholowa),
- zwiększoną tolerancję – potrzeba spożywania coraz większych dawek,
- zaniedbywanie innych obszarów życia na rzecz picia,
- kontynuowanie picia mimo szkód zdrowotnych i społecznych.
Konsekwencje zdrowotne i społeczne picia alkoholu
Choć temat ten rzadko pojawia się w przestrzeni publicznej, skutki nadużywania alkoholu są bardzo poważne. Alkohol:
- uszkadza wątrobę i może prowadzić do jej marskości,
- zwiększa ryzyko chorób serca, udarów i nowotworów,
- osłabia odporność i zaburza pracę układu pokarmowego,
- pogarsza zdrowie psychiczne, może nasilać depresję i lęki,
- przyspiesza rozwój demencji i zaburzeń poznawczych.
Skutki społeczne są równie dotkliwe – od problemów rodzinnych, przez przemoc domową i rozwody, po bezrobocie, przestępstwa i wypadki drogowe.
Gdzie obecnie nie wolno spożywać alkoholu?
Ustawa o wychowaniu w trzeźwości (art. 14) wskazuje miejsca, gdzie obowiązuje zakaz spożywania alkoholu. Są to m.in.:
- szkoły, domy studenckie, placówki wychowawcze,
- zakłady pracy i stołówki pracownicze,
- miejsca masowych zgromadzeń,
- środki transportu publicznego (z pewnymi wyjątkami),
- obiekty wojskowe i szkoleniowe.
Dodatkowo – w miejscach publicznych (np. ulicach, skwerach), obowiązuje ogólny zakaz spożywania alkoholu, chyba że rada gminy wprowadzi lokalne wyjątki.
Obecnie: alkohol na imprezach masowych możliwy, ale z ograniczeniami
Zgodnie z obowiązującym prawem, sprzedaż i spożywanie alkoholu na imprezach masowych na otwartym powietrzu oraz na stadionach jest dozwolone, ale tylko za zezwoleniem i w wyznaczonych miejscach (art. 14 ust. 5 ustawy).
Rady gmin mogą również wprowadzać dodatkowe ograniczenia, np. czasowe zakazy sprzedaży i spożywania alkoholu na określonym terenie lub podczas określonych wydarzeń.
Nowa propozycja: całkowity zakaz alkoholu podczas imprez masowych
W świetle rosnącego spożycia alkoholu i jego konsekwencji – zarówno zdrowotnych, jak i społecznych – autor petycji postuluje wprowadzenie całkowitego zakazu sprzedaży alkoholu podczas imprez na otwartym powietrzu oraz wydarzeń sportowych. Autor petycji wnosi o nowelizację ustawy, w szczególności o:
- uchylenie art. 14 ust. 5, który obecnie umożliwia sprzedaż alkoholu na imprezach masowych,
- dodanie zapisu wykluczającego możliwość sprzedaży alkoholu podczas wydarzeń sportowych i rozrywkowych organizowanych na otwartym powietrzu,
- ograniczenie wydawania zezwoleń jednostkom OSP i przedsiębiorcom, nawet jeśli posiadają zezwolenia stałe.
Uzasadnienie petycji
Według autora petycji: „Sprzedaż alkoholu na imprezach masowych sprzyja agresji i demoralizacji – szczególnie wobec dzieci i młodzieży, które często uczestniczą w takich wydarzeniach.”
Wskazuje również, że wydarzenia sportowe powinny promować zdrowy styl życia, a nie dawać przyzwolenie na zachowania szkodliwe dla zdrowia. Imprezy rozrywkowe zaś – jego zdaniem – powinny kształtować pozytywne postawy moralne, z którymi picie alkoholu trudno pogodzić.
Brak zakazu sprzedaży alkoholu podczas wydarzeń z udziałem nieletnich – zdaniem wnioskodawcy – stoi w sprzeczności z głównym celem ustawy, jakim jest przeciwdziałanie alkoholizmowi i ochrona dobra wspólnego
Z pełną treścią petycji można zapoznać się tutaj:
Prace Senatu
Petycja trafiła do Senatu 10 czerwca. 24 czerwca 2025 r. została skierowana do rozpatrzenia przez Komisję Petycji. Teraz politycy zdecydują, czy alkohol zniknie z festynów, stadionów i koncertów plenerowych.
1Spożycie w litrach na jednego mieszkańca i w przeliczeniu na 100% alkohol – kcpu.gov.pl 2023
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz.U. 2023 poz. 2151)