Mobilizacja wojskowa w Polsce - w razie wojny kto idzie do wojska? Kto jest zwolniony ze służby wojskowej w czasie wojny?

Kto pójdzie do wojska w razie wojny?

Zgodnie z przepisami, w pierwszej kolejności powoływani są:

• żołnierze rezerwy z przydziałem mobilizacyjnym,
• osoby, które dobrowolnie zgłosiły gotowość służby, jeśli spełniają kryteria wiekowe i zdrowotne.

Powołanie odbywa się poprzez kartę powołania, doręczaną przez wójta, burmistrza, prezydenta miasta, a także przez Pocztę Polską czy Policję.

Jak wyjaśnia Centralne Wojskowe Centrum Rekrutacji, mobilizacja może obejmować całe województwa, wybrane powiaty, a nawet konkretne jednostki wojskowe. Oznacza to, że nawet osoby posiadające kategorię A nie muszą automatycznie otrzymać powołania.
Wszystko zależy od decyzji politycznych i od tego, czy zostanie zarządzona mobilizacja powszechna, czy tylko częściowa.

Możliwa jest taka sytuacja, w której w jednym województwie mężczyźni będą dostawać karty mobilizacyjne, podczas gdy w sąsiednim już nie. Podobnie może wyglądać to w poszczególnych powiatach. Forma mobilizacji zawsze jest decyzją polityczną.

Dobitnym przykładem jest Ukraina, gdzie przez długi czas zwlekano z powołaniem młodszych roczników do wojska, chcąc zabezpieczyć przyszłość kraju po wojnie.

Kto jest zwolniony ze służby wojskowej?

Nie każdy zostanie wysłany na front. Ustawa o obronie Ojczyzny przewiduje wiele odstępstw od obowiązku z urzędu:

• posłowie, senatorowie, radni,
• osoby na kierowniczych stanowiskach państwowych,
• pracownicy kluczowych instytucji dla bezpieczeństwa państwa m.in. NBP, ABW, CBA, media publiczne, firmy zbrojeniowe.

Istnieje też możliwość wyłączenia na wniosek, np. gdy powołanie danej osoby zakłóciłoby pracę istotnego urzędu, samorządu czy przedsiębiorstwa kluczowego dla obronności.

W jakim wieku powołują ludzi do wojska?

Wiek ma znaczenie. Mobilizacja dotyczy:

• osób od 18 do 60 roku życia,
• w przypadku kobiet – do 50 lat, o ile posiadają odpowiednie kwalifikacje i zostały uznane za zdolne do służby.

Wyjątkiem są żołnierze, którzy dobrowolnie wyrazili zgodę i mimo wieku starszego niż 60 lat pozostają w jednostce.

Jakie kary grożą za nieodebranie wezwania do wojska?

W razie mobilizacji lub wojny każdy powołany obywatel ma obowiązek stawić się w określonym miejscu i czasie. Niestawienie się niesie za sobą poważne konsekwencje prawne.

Osoba, która w czasie mobilizacji lub wojny, będąc powołaną do czynnej służby wojskowej, nie zgłasza się do wojska może zostać skazana na karę pozbawienia wolności na okres do 3 lat.

Jeśli ktoś w celu trwałego uniknięcia służby mobilizacyjnej nie stawi się w wyznaczonym miejscu i czasie, grozi mu nawet 5 lat więzienia.

Podstawa prawna mobilizacji

Zasady mobilizacji i wyłączeń reguluje:

• Ustawa z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny (Dz.U. 2022 poz. 655),
• Rozporządzenie Rady Ministrów z listopada 2022 r. dotyczące szczegółowych zasad służby wojskowej w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny