- Kwalifikacja wojskowa w Polsce – dla kogo obowiązek
- Kategorie wojskowe w Polsce – co oznaczają?
- Jakie wady i schorzenia dyskwalifikują ze służby wojskowej? Budowa ciała
- Choroby i urazy dyskwalifikujące ze służby wojskowej – powody nadania kategorii D lub E
- Pełny tekst rozporządzenia w sprawie orzekania o zdolności do służby wojskowej
Kwalifikacja wojskowa w Polsce – dla kogo obowiązek
Kwalifikacja wojskowa w Polsce jest procesem, który co roku obejmuje setki tysięcy osób. To obowiązkowe stawiennictwo przed komisją lekarską i wojskową, mające na celu określenie zdolności do służby wojskowej. Kwalifikacja wojskowa 2025 obejmuje mężczyzn, którzy w danym roku kalendarzowym kończą 19 lat oraz kobiety posiadające kwalifikacje istotne dla obronności państwa np. medyczne.
Podczas kwalifikacji każdy musi przedstawić dokumenty tożsamości, zaświadczenia medyczne i przejść badania lekarskie. Na tej podstawie wydawane jest orzeczenie o zdolności do służby wojskowej oraz nadawana kategoria wojskowa.
Kategorie wojskowe w Polsce – co oznaczają?
System kwalifikacji opiera się na czterech głównych kategoriach wojskowych:
- A – zdolny do czynnej służby wojskowej, zarówno w czasie pokoju, jak i wojny.
- B – czasowo niezdolny do służby np. z powodu choroby lub urazu; po upływie okresu wyznaczonego przez komisję należy stawić się ponownie.
- D – niezdolny do czynnej służby wojskowej w czasie pokoju, ale może zostać powołany w razie wojny.
- E – całkowicie i trwale niezdolny do służby wojskowej, zarówno w czasie pokoju, jak i wojny.
Przydzielenie kategorii decyduje o tym, czy dana osoba zostanie wpisana do rezerwy, skierowana do odbycia służby, czy też całkowicie zwolniona z obowiązku wojskowego.
Jakie wady i schorzenia dyskwalifikują ze służby wojskowej? Budowa ciała
Podczas kwalifikacji wojskowej komisja zwraca uwagę na budowę ciała. Istnieją konkretne przypadki, które mogą prowadzić do całkowitej lub częściowej niezdolności do służby:
- Wzrost poniżej 150 cm z zaburzeniami proporcji budowy ciała – kategoria D, czyli niezdolny w czasie pokoju, powołanie tylko w razie wojny.
- Słaba budowa ciała upośledzająca sprawność ustroju - kategoria D, czyli niezdolność w czasie pokoju, powołanie jedynie w razie wojny.
- Słaba budowa ciała znacznie upośledzająca sprawność ustroju – kategoria E, czyli całkowita i trwała niezdolność do służby wojskowej.
- Otyłość III stopnia – kategoria D lub E, co oznacza niezdolność w czasie pokoju, a w wielu przypadkach także w czasie wojny.
- Transseksualizm i obojnactwo – kategoria E, czyli całkowite zwolnienie ze służby.
- Odwrotne położenie trzewi z zaburzeniami funkcji ustroju – kategoria D.
Choroby i urazy dyskwalifikujące ze służby wojskowej – powody nadania kategorii D lub E
Komisja lekarska może uznać daną osobę za niezdolną do służby wojskowej w przypadku występowania określonych chorób i ułomności. Do najczęstszych należą:
1. Choroby oczu i zaburzenia wzroku
- całkowita ślepota lub brak obu gałek ocznych,
- poważne wady wzroku (np. jaskra),
- przewlekłe choroby powiek i spojówek upośledzające funkcje ochronne, prowadzące do
- wysychania rogówek,
- zniekształcenia powiek ograniczające ruchomość gałki ocznej.
2. Zaburzenia słuchu
- jednostronna lub obustronna głuchota,
- ubytki błony bębenkowej,
- znaczne przytępienie słuchu (jednostronne lub obustronne),
- zwężenie przewodu słuchowego.
3. Choroby przewlekłe
- cukrzyca,
- nadciśnienie tętnicze II i III stopnia,
- przewlekła choroba niedokrwienna serca,
- inne schorzenia układu krążenia i oddechowego powodujące poważne ograniczenia sprawności.
4. Choroby skóry, tkanki i deformacje
- przewlekłe choroby skóry szpecące lub ograniczające sprawność,
- znacznie szpecące blizny,
- torbiele włosowe nawracające po wielu operacjach, niepoddające się leczeniu,
- ciała obce w tkankach lub narządach utrudniające funkcjonowanie.
5. Schorzenia układu kostnego i deformacje ciała
- zniekształcenia czaszki lub ubytki kości czaszki upośledzające sprawność,
- skolioza II i III stopnia, wady kręgosłupa wrodzone lub nabyte,
- zniekształcenie obojczyka ograniczające ruchomość barku,
- garb (znacznie ograniczający sprawność ruchową).
6. Choroby neurologiczne i inne
- przepukliny mózgu,
- schorzenia naczyń limfatycznych lub węzłów chłonnych upośledzające funkcjonowanie,
- zniekształcenia języka powodujące trudności w mowie i połykaniu.
Szczegółowe zasady dotyczące tego, jakie choroby i ułomności dyskwalifikują ze służby wojskowej, oraz w jaki sposób działa wojskowa komisja lekarska, określa:
- Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 25 marca 2024 r. w sprawie orzekania o zdolności do służby wojskowej i trybu postępowania wojskowych komisji lekarskich (Dz.U. 2024 poz. 466).
Odsyłamy do zapoznania się z rozporządzeniem, gdyż w artykule wymieniamy tylko niewielką część schorzeń i urazów które dyskwalifikują ze służby wojskowej.
Pełny tekst rozporządzenia w sprawie orzekania o zdolności do służby wojskowej
Dz.U. 2024 poz. 466 – Rozporządzenie MON