Przedszkola wolne od ekranów, szkoły z AI? MEN ma wielkie plany

Cyfryzacja edukacji jako priorytet rządu

Cyfryzacja procesu edukacji jest jednym z priorytetów rządu - podkreślała wiceministra podczas wtorkowej konferencji Państwo 2.0. Resort edukacji chce przygotować młodych ludzi do funkcjonowania w cyfrowym świecie - ze wszystkimi szansami i zagrożeniami.

PAP zapytała wiceministrę, w jaki sposób resort chce przekonać uczniów, że nie zawsze warto odruchowo korzystać ze sztucznej inteligencji.

Przedszkola wolne od ekranów

- W pierwszym etapie chcemy, żeby przedszkola były wolne od ekranu, by były przestrzenią, w której dzieci rozwijają zdolności manualne i społeczne oraz wszystko to, co się wiąże z aktywnością fizyczną. I to jest dla nas bardzo ważne. Nie chcemy, żeby dzieci oglądały filmy czy korzystały z tabletów lub smartfonów w czasie edukacji przedszkolnej - powiedziała Lubnauer. - Mają uczyć się takich rzeczy, które mają charakter pozacyfrowy. Komunikacji, kreatywności, skupienia i uważności - wyjaśniła.

Szkoły i mądre wykorzystanie sztucznej inteligencji

Na kolejnym etapie edukacyjnym szkoła ma uczyć wykorzystania sztucznej inteligencji, żeby uczniowie wiedzieli, kiedy warto z niej korzystać. - Chodzi o to, by rozróżniali, kiedy realnie otrzymują od sztucznej inteligencji coś, czemu mogą ufać, a kiedy muszą liczyć się z tym, że ich oszukuje - ponieważ tak też na tym etapie postępuje sztuczna inteligencja - wyjaśniła.

- Jeżeli szkoła nie będzie pokazywać uczniom, jak wykorzystywać sztuczną inteligencję, to oni będą ją wykorzystywać na swój sposób - czasami po to, żeby zrobiła za nich jakąś pracę i żeby w ten sposób tak naprawdę niczego się nie nauczyli - dodała. Zwróciła uwagę, że AI może też być pomocna przy indywidualizacji procesu uczenia.

Zmiany w podstawie programowej

Zapytana, czy plany te przełożą się na podstawę programową, potwierdziła. - W podstawie programowej na pewno będzie przestrzeń na przedszkola wolne od ekranów - powiedziała wiceministra. - Również w podstawie programowej z języka polskiego pojawi się moduł edukacji medialnej, co ma pozwolić uczniom na rozróżnienie, co jest oparte na fake newsach, co jest dezinformacją, często pochodzącą od sztucznej inteligencji. Te rzeczy pojawią się po 2026 r. w podstawach programowych polskiej szkoły - dodała.

Wiceszefowa MEN zaznaczyła przy tym, że resort wyciąga wnioski z doświadczeń innych krajów, które za bardzo scyfryzowały proces nauczania i np. chciały zastąpić tradycyjną książkę e-bookiem, ręczne pisanie - pisaniem na komputerze. - W tej chwili się z tego wycofują, bo badania pokazują dość jednoznacznie, że lepiej się uczymy z papierowej książki niż z książki cyfrowej, że jednak potrzebujemy pewnych umiejętności manualnych, bo one się po prostu przydają w życiu. Na tym polega mądra zmiana, żeby uczyć się na błędach innych krajów - podkreśliła.

Sztuczna inteligencja w sprawdzaniu egzaminów

Resort widzi możliwość zastosowania sztucznej inteligencji przy sprawdzaniu egzaminów. Lubnauer poinformowała, że cyfryzacja będzie wprowadzana etapami. Jak wyjaśniła, w pierwszej kolejności sztuczna inteligencja będzie wspomagać egzaminatorów, np. w wyłapywaniu różnych błędów. - W pierwszym etapie będzie tylko wsparciem dla egzaminatorów. Zgodnie z przepisami, to egzaminator bierze odpowiedzialność za ocenianie pracy. My możemy wesprzeć go sztuczną inteligencją. I to jest raczej plan na lata niż miesiące - dodała.

Program „Cyfrowy Uczeń”

W pierwszej połowie września rząd przyjął program „Cyfrowy Uczeń” związany z cyfrową transformacją edukacji. Zaplanowany na lata 2025-2029 program ma zapewnić szkołom i placówkom oświatowym pieniądze na działania niezbędne do wzmocnienia skuteczności procesu kształcenia z wykorzystaniem nowoczesnych technologii, w tym wspieranych przez sztuczną inteligencję. Ponadto ma rozwijać i kontynuować działania realizowane w ramach Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności w inwestycjach oraz uzupełnić działania zaplanowane w programie Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego.

Inwestycje sprzętowe dla szkół

Ze środków przeznaczonych na inwestycje sprzętowe do szkół trafi m.in. 735 tys. egzemplarzy tabletów i laptopów przeglądarkowch, a także 12 tys. pracowni AI (8 tys. do szkół podstawowych i 4 tys. do szkół ponadpodstawowych) oraz 4 tys. pracowni STEM - robotyczne, przyrodnicze i prototypowo-projektowe (szkoły będą mogły wybrać typ pracowni).